Ở vùng đất Phong Nha – Kẻ Bàng, mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên đã trở nên hài hòa hơn nhờ những nỗ lực không ngừng của Ban Quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (VQG PN – KB) trong việc hỗ trợ và tạo sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số (ĐBDTTS) sống trong khu vực. Sự phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương đã mở ra những cơ hội mới, giúp người dân không chỉ nâng cao đời sống mà còn cùng chung tay bảo vệ và phát triển rừng Di sản thiên nhiên thế giới.
VQG PN – KB là nơi sinh sống của 2 dân tộc thiểu số chính là Chứt và Bru – Vân Kiều. Tuy nhiên, đời sống của họ vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là vấn đề thiếu đất sản xuất và sự phụ thuộc vào khai thác tài nguyên rừng. Nhận thức được vấn đề này, Ban Quản lý VQG PN – KB đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ và tạo sinh kế cho đồng bào. Phó Giám đốc Ban Quản lý VQG PN – KB, ông Đinh Huy Trí, cho biết: “Chúng tôi hiểu rõ vai trò quan trọng của ĐBDTTS trong việc tham gia bảo vệ và phát triển rừng. Vì vậy, bên cạnh sự hỗ trợ từ tỉnh, chúng tôi đã dành nhiều nguồn lực để hỗ trợ, tạo sinh kế và xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu cho đồng bào.”
Một trong những tấm gương sáng trong phong trào người DTTS làm kinh tế giỏi là ông Bàn Văn Sơn. Nhờ sự hỗ trợ từ dự án Bảo tồn và quản lý bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên khu vực PN – KB, ông đã trồng một khu rừng trám và lim rộng hơn 6ha, mang lại thu nhập ổn định. Mô hình này không chỉ giúp ông Sơn cải thiện đời sống mà còn đóng góp vào việc bảo vệ và phát triển rừng.
Bên cạnh hỗ trợ trực tiếp cho các hộ gia đình, Ban Quản lý VQG PN – KB cũng đã ký hợp đồng giao khoán bảo vệ rừng đặc dụng với cộng đồng dân cư ở 9 bản trên địa bàn xã Thượng Trạch, với diện tích hơn 10 nghìn ha. Việc này không chỉ tạo ra thu nhập ổn định mà còn gắn kết trách nhiệm của cộng đồng dân cư ĐBDTTS trong việc chung tay bảo vệ rừng.
Ông Nguyễn Trường Chinh, Phó Chủ tịch UBND xã Thượng Trạch, cho biết: “So với trước kia, hiện nay, các hoạt động tác động trái phép của ĐBDTTS đến tài nguyên rừng đã được giảm thiểu tối đa. Điều này là nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa Ban Quản lý VQG PN – KB và chính quyền địa phương trong việc hỗ trợ sinh kế cho đồng bào và nâng cao ý thức của bà con trong việc giữ rừng.”
VQG PN – KB cũng đang tiếp tục đa dạng hóa các sản phẩm du lịch văn hóa, lịch sử, du lịch cộng đồng, bao gồm cả các sản phẩm du lịch gắn với đời sống văn hóa độc đáo của ĐBDTTS trong khu vực. Đây được xem là một trong những giải pháp tạo sinh kế bền vững nhất cho ĐBDTTS khi họ trực tiếp tham gia và hưởng nguồn thu nhập từ các sản phẩm du lịch.
Lãnh đạo VQG PN – KB cho biết, ngoài các hoạt động về du lịch, để tạo sinh kế bền vững cho ĐBDTTS trong khu vực, hiện nay, từ nguồn vốn của chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững và chương trình thỏa thuận chi trả giảm phát thải khí nhà kính vùng Bắc Trung bộ (ERPA), đơn vị tiếp tục hỗ trợ kinh phí cho các thôn, bản nâng cấp cơ sở hạ tầng và tạo sinh kế giúp người dân, đặc biệt là ĐBDTTS giảm nghèo bền vững.
