Quá trình ghi chép và lưu giữ lịch sử của một quốc gia, đặc biệt là những sự kiện liên quan đến các nhà lãnh đạo, không phải lúc nào cũng đơn giản và minh bạch. Mới đây, Viện Smithsonian tại Washington, DC đã tiến hành việc loại bỏ một phần nội dung liên quan đến các thủ tục luận tội đối với Tổng thống Donald Trump vào năm 2019 và 2021 khỏi một tấm bảng trong triển lãm về nhiệm kỳ tổng thống tại Hoa Kỳ.
Việc này đã gây ra nhiều tranh cãi và đặt ra câu hỏi về việc liệu có sự can thiệp hoặc áp lực từ chính quyền Trump nhằm loại bỏ những thông tin có thể gây chia rẽ. Tuy nhiên, đại diện của Viện Smithsonian đã lên tiếng phủ nhận việc bị áp lực, đồng thời khẳng định rằng triển lãm sẽ được cập nhật để phản ánh một cách đầy đủ và chính xác tất cả các thủ tục luận tội trong lịch sử Hoa Kỳ.
Đây không phải là lần đầu tiên việc ghi nhận và trình bày lịch sử bị ảnh hưởng bởi quyền lực chính trị và áp lực từ các nhà lãnh đạo. Trên toàn thế giới, các chính quyền và đảng cầm quyền thường tìm cách kiểm soát và định hình lại lịch sử để phục vụ cho lợi ích của họ. Ví dụ, tại Trung Quốc, việc đề cập đến sự kiện đàn áp những người biểu tình ủng hộ dân chủ tại Thiên An Môn vào năm 1989 bị nghiêm cấm.
Tại Liên Xô dưới thời Josef Stalin, những người bất đồng chính kiến không chỉ bị loại khỏi chính phủ mà còn bị xóa khỏi các bức ảnh và sách lịch sử. Tại Hoa Kỳ, các tổng thống và gia đình họ cũng thường tận dụng quyền lực để định hình lại lịch sử và sửa đổi hình ảnh của mình. Chẳng hạn, cựu Đệ nhất phu nhân Jackie Kennedy từng kiên quyết yêu cầu bỏ một số chi tiết trong cuốn sách về vụ ám sát chồng bà vào năm 1963.
Đặc biệt, dưới thời Tổng thống Donald Trump, vấn đề này đã trở nên nghiêm trọng hơn. Ông Trump đã tạo ra một bầu không khí chính trị khiến nhiều người cảm thấy buộc phải lựa chọn giữa việc trung thành với tổng thống và việc tuân thủ sự thật. Điều này đã làm dấy lên lo ngại về việc liệu lịch sử có được ghi chép một cách trung thực và chính xác, hay sẽ bị bóp méo để phục vụ lợi ích của một cá nhân hoặc nhóm người.
Như vậy, việc ghi chép và lưu giữ lịch sử không chỉ là một quá trình đơn giản mà còn liên quan đến quyền lực, chính trị và áp lực từ các nhà lãnh đạo. Việc đảm bảo tính trung thực và chính xác của lịch sử không chỉ là trách nhiệm của các nhà sử học mà còn là của toàn xã hội.
