Ngôi đình Đô Mỹ, tọa lạc tại xã Tống Sơn, tỉnh Thanh Hóa, đang đứng trước nguy cơ đổ sập bất cứ lúc nào do sự xuống cấp nghiêm trọng sau gần 200 năm tồn tại. Công trình kiến trúc tiêu biểu của thời Nguyễn này đã bị thời gian và sự tàn phá của tự nhiên làm cho hư hỏng nặng nề.
Được xây dựng từ giữa thế kỷ XIX, đình Đô Mỹ ban đầu được dùng để thờ Thành hoàng Thái úy Tô Hiến Thành, cùng với hai vị Đô Bá và Nguyễn Thận Xuân. Năm 1996, đình được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh và nằm ở xã Hà Tân cũ, nay là xã Tống Sơn. Tuy nhiên, trải qua thời gian dài, công trình gỗ bề thế này đã bị xuống cấp nghiêm trọng, khiến người dân địa phương nhiều lần đề nghị các cấp có thẩm quyền sớm xem xét để tôn tạo, tu bổ.
Sau nhiều lần nâng lên, đặt xuống, dự án tu bổ, tôn tạo di tích đình Đô Mỹ đã được phê duyệt vào tháng 5/2025. Công trình được khởi công vào tháng 6/2025 và dự kiến hoàn thành, đưa vào sử dụng trước Tết Nguyên đán 2026. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 14,6 tỷ đồng, nhằm cứu nguy cho di tích cấp tỉnh này.
Để bảo tồn nguyên trạng kiến trúc gốc, trước khi hạ giải, các đơn vị có chuyên môn của Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Thanh Hóa, cùng với đại diện người dân, chính quyền, đơn vị thi công đã lập biên bản, quay clip, chụp ảnh từng nét hoa văn, họa tiết. Việc này không chỉ giúp bảo tồn di sản mà còn thể hiện sự quan tâm của chính quyền tới đời sống tinh thần của nhân dân.
Đình Đô Mỹ không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, đình còn là biểu tượng của truyền thống và lịch sử quê hương. Phó Chủ tịch UBND xã Tống Sơn, bà Phan Thị Lan, cho hay: “Đình Đô Mỹ là một công trình kiến trúc tiêu biểu của thời Nguyễn, mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống. Việc đình được tu bổ là sự kiện lớn, mang lại niềm vui, sự phấn khởi cho hàng nghìn người dân trong vùng.”
Hiện nay, đơn vị thi công đang dọn dẹp mặt bằng, lấy cốt, phân loại các phiến đá còn sử dụng được, các phiến hư hỏng thì đặt đơn vị đục, đẻo cho đúng kích cỡ. Phần trụ cột bằng lim cũng được đo kỹ càng để khi thay thế đảm bảo chất lượng, chủng loại. Mọi người mong mỏi công trình được hoàn thành đúng tiến độ, vừa bảo tồn di sản, vừa phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống hiện nay.
Đối với các công trình văn hóa, việc phục dựng, tôn tạo phải giữ được yếu tố gốc, các nét họa tiết, hoa văn đặc trưng của công trình gắn với thời kỳ lịch sử. Việc này không chỉ giúp bảo tồn di sản mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với truyền thống và lịch sử của dân tộc.
