Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã đóng vai trò then chốt trong việc tổ chức và thực hiện nghĩa vụ quân sự tại địa phương. Đây là cơ quan quan trọng giúp Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến nghĩa vụ quân sự, bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức trong quá trình thực hiện nghĩa vụ quân sự.
Chủ tịch Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã là Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước tại địa phương. Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng là Chỉ huy trưởng cơ quan quân sự cấp xã, người phụ trách trực tiếp về quân sự tại địa phương. Ngoài ra, Phó Chủ tịch khác của Hội đồng là Trưởng Công an cấp xã, người phụ trách về an ninh trật tự tại địa phương. Các ủy viên của Hội đồng bao gồm người đứng đầu Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị – xã hội trực thuộc, một số cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân và các thành viên khác được Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định.
Về nhiệm vụ, Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã có nhiều trách nhiệm quan trọng. Một trong những nhiệm vụ chính là giúp Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về nghĩa vụ quân sự đến công dân tại địa phương. Hội đồng còn tổ chức cho công dân đăng ký nghĩa vụ quân sự, sơ tuyển nghĩa vụ quân sự và khám sức khỏe để đảm bảo công dân đủ điều kiện thực hiện nghĩa vụ quân sự.
Hội đồng cũng có nhiệm vụ báo cáo danh sách công dân được gọi nhập ngũ, tạm hoãn gọi nhập ngũ, miễn gọi nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân. Việc này giúp đảm bảo rằng công dân được gọi nhập ngũ một cách công bằng và đúng quy định của pháp luật. Hội đồng còn tổ chức cho công dân thực hiện các quyết định liên quan đến nghĩa vụ quân sự như sơ tuyển, khám sức khỏe, nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.
Không chỉ vậy, Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã còn có trách nhiệm kiểm tra, hướng dẫn cơ quan, tổ chức liên quan trong việc thực hiện chính sách hậu phương quân đội và quản lý công dân trong diện thực hiện nghĩa vụ quân sự. Việc này giúp đảm bảo rằng công dân thực hiện nghĩa vụ quân sự một cách thuận lợi và nhận được sự hỗ trợ cần thiết.
Cuối cùng, Hội đồng giúp Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong việc thực hiện pháp luật về nghĩa vụ quân sự. Điều này góp phần đảm bảo công bằng và minh bạch trong quá trình thực hiện nghĩa vụ quân sự tại địa phương, giúp tăng cường niềm tin của công dân vào cơ quan nhà nước.
Tóm lại, Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã là cơ quan quan trọng trong việc thực hiện nghĩa vụ quân sự tại địa phương. Với các nhiệm vụ quan trọng như tổ chức tuyên truyền, đăng ký nghĩa vụ quân sự, sơ tuyển, khám sức khỏe, nhập ngũ và giải quyết khiếu nại, tố cáo, Hội đồng đã góp phần đảm bảo quá trình thực hiện nghĩa vụ quân sự diễn ra công bằng, minh bạch và hiệu quả.