Áp lực từ chức ngày càng tăng đối với Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru sau thất bại của Đảng Dân chủ tự do (LDP) tại cuộc bầu cử Thượng viện ngày 20-7 đã đẩy ông vào tình thế khó khăn. Theo báo Yomiuri, ông Ishiba đang cân nhắc việc từ chức tùy thuộc vào kết quả đàm phán thương mại với Mỹ. Trong cuộc họp với các cộng sự thân cận vào tối 22-7, Thủ tướng Nhật Bản cho biết sẽ trình bày cách chịu trách nhiệm về thất bại trên sau khi đạt được giải pháp cho đàm phán thương mại.

Tuy nhiên, kế hoạch này đã bị đẩy nhanh sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố đạt thỏa thuận thương mại với Tokyo vào sáng 23-7. Ông Ishiba sẽ có cuộc họp then chốt với ba cựu thủ tướng có ảnh hưởng lớn trong LDP để thảo luận về nguyên nhân dẫn đến kết quả bầu cử bết bát và yêu cầu hợp tác điều hành chính phủ. Tại cuộc bầu cử Thượng viện, liên minh cầm quyền của Đảng LDP và Komeito chỉ giành 47 ghế, kém mốc 50 ghế cần thiết để duy trì thế đa số tại Thượng viện Nhật Bản.

Thất bại này làm suy yếu vị thế của ông Ishiba và tạo ra rạn nứt sâu sắc trong nội bộ đảng cầm quyền. Cứu cánh duy nhất cho ông Ishiba là phản ứng tích cực của giới chính trị, doanh nghiệp và người dân Nhật Bản với thỏa thuận thương mại Tokyo vừa đạt với Washington. Theo tuyên bố của ông Trump, Tokyo cam kết đầu tư 550 tỉ USD vào Mỹ để đổi lấy mức giảm thuế quan từ 25% xuống còn 15%. Thỏa thuận cũng bao gồm việc Nhật Bản mở cửa thị trường cho ô tô, nông sản Mỹ và thành lập liên doanh khí tự nhiên hóa lỏng tại Alaska.

Phản ứng tích cực trên thị trường tài chính Nhật Bản đã tạo ra hy vọng cho ông Ishiba, nhưng ông vẫn tỏ ra thận trọng với thỏa thuận mới đạt được. Thủ tướng Nhật Bản cần phải cân nhắc kỹ lưỡng các bước đi tiếp theo để ổn định tình hình chính trị và kinh tế của đất nước. Sự chú ý của công luận đang đổ dồn vào những bước đi tiếp theo của ông Ishiba và tương lai của chính phủ Nhật Bản.
Trong bối cảnh này, việc ông Ishiba có thể trụ vững trong cương vị Thủ tướng hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả kết quả thực hiện thỏa thuận thương mại với Mỹ và khả năng phục hồi của Đảng LDP sau thất bại tại cuộc bầu cử Thượng viện. Sự ổn định chính trị của Nhật Bản và triển vọng kinh tế trong tương lai sẽ bị ảnh hưởng đáng kể bởi những quyết định sắp tới của ông Ishiba.