Cơ hội việc làm rộng mở cho sinh viên tốt nghiệp trường nghề

Trong bối cảnh nhu cầu lao động đang gia tăng mạnh mẽ, nhiều ngành học tại các trường nghề đang mở ra cơ hội việc làm rộng lớn cho sinh viên tốt nghiệp. Mặc dù số lượng học viên chưa lớn, các ngành như công nghệ kỹ thuật cơ khí, công nghệ hàn, điều khiển máy CNC, logistics, quản trị du lịch,… lại mang đến cơ hội việc làm sau khi ra trường vô cùng triển vọng.

Nhiều doanh nghiệp sẵn sàng chào đón sinh viên tốt nghiệp trường nghề với mức thu nhập khá hấp dẫn. Tại Trường Cao đẳng nghề Hà Nam, sinh viên theo học các ngành như công nghệ kỹ thuật cơ khí, công nghệ hàn, công nghệ thông tin, công nghệ kỹ thuật cơ khí, cơ điện tử, logistics, quản trị du lịch,… có thể tìm được việc làm với mức lương hấp dẫn. TS Vũ Hữu Ý, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Hà Nam, cho biết: “Chúng tôi hiện có mối quan hệ đối tác với hệ thống hơn 200 doanh nghiệp và sẵn sàng hỗ trợ sinh viên tìm việc làm sau khi tốt nghiệp.”

Để thu hút sinh viên, trường cũng áp dụng chính sách giảm 70% học phí cho sinh viên học cao đẳng các nghề hàn, cắt gọt kim loại, chế tạo thiết bị cơ khí. Điều này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho sinh viên mà còn thể hiện cam kết của trường trong việc hỗ trợ sinh viên phát triển sự nghiệp.

Tương tự, tại Trường Cao đẳng Lý Thái Tổ (Bắc Ninh), ngành Công nghệ kỹ thuật cơ khí (cơ khí chính xác) và Chế tạo khuôn mẫu luôn có nhu cầu nhân lực cao. Sinh viên học các ngành này có thể thiết kế cơ khí chính xác, thiết kế máy tự động hóa, lập trình CAM, vận hành – điều khiển máy CNC, quản lý chất lượng… Các doanh nghiệp luôn săn đón để tuyển dụng các em có tay nghề đáp ứng yêu cầu công việc với mức lương từ 15-20 triệu đồng/tháng.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là khâu tuyển sinh. Dù cơ sở vật chất được Nhà nước đầu tư mạnh mẽ, đội ngũ giảng viên nhiệt tình, tâm huyết nhưng nếu không có đủ người vào học thì hiệu quả đào tạo không thể đạt được như mong muốn. Tư duy ‘sính đại học’ vẫn còn phổ biến, khiến nhiều phụ huynh và học sinh e ngại khi lựa chọn trường nghề.

Để giải quyết vấn đề này, các trường nghề cần đẩy mạnh công tác tuyển sinh và nâng cao chất lượng đào tạo. Nhà trường cần tổ chức đào tạo cho dù có ngành số lượng sinh viên vào học ít. Đồng thời, trường cần phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp để họ hỗ trợ về cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo theo chương trình đặt hàng đào tạo, giúp sinh viên có việc làm ngay sau khi tốt nghiệp.

Cơ hội việc làm và mức thu nhập không hề thấp khi tốt nghiệp trường nghề, nhưng cần thay đổi nhận thức của xã hội về giáo dục nghề nghiệp. ‘Phá được tảng băng vô hình trong nhận thức của người dân về tầm quan trọng của giáo dục nghề nghiệp’ là chìa khóa để phát triển giáo dục nghề nghiệp trong thời gian tới.

Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ được Hà Nội phát động với mục tiêu phổ cập kỹ năng số cho người dân, giúp họ tiếp cận và tận dụng công nghệ trong cuộc sống, nâng cao năng suất lao động và tạo cơ hội việc làm mới. Đây là một phần trong nỗ lực của thành phố để xây dựng Chính phủ số, xã hội số, kinh tế số và công dân số.

Theo đó, phong trào đã triển khai 526 đội hình tuyên truyền, giáo dục và tập huấn kỹ năng số, giúp 9.542 người dân tham gia được phổ cập kỹ năng số. Mục đích của phong trào là giúp người dân tiếp cận và tận dụng công nghệ trong cuộc sống, nâng cao năng suất lao động, tạo cơ hội việc làm mới và hình thành cộng đồng thích ứng với chuyển đổi số.

Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ cũng hướng đến xây dựng Chính phủ số, xã hội số, kinh tế số, công dân số và khẳng định vai trò tiên phong, xung kích, sáng tạo của thanh niên và Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam trong kỷ nguyên số. Theo Phó Bí thư phụ trách Thành đoàn Hà Nội Nguyễn Tiến Hưng, Ban Thường vụ Thành đoàn đã phối hợp chặt chẽ với Sở Khoa học và Công nghệ để triển khai lễ phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’.

Ngoài ra, chương trình còn tổ chức hướng dẫn kỹ năng ứng dụng công nghệ AI và hỗ trợ cài đặt ứng dụng IHanoi cho trên 300 lượt đoàn viên, thanh niên và nhân dân. Bên cạnh đó, Ban Thường vụ Thành đoàn đã tổ chức 3 buổi tập huấn về phong trào ‘Bình dân học vụ số’ cho trên 750 lượt cán bộ, đoàn viên, tình nguyện viên.

Đoàn Thanh niên thành phố cũng thành lập 30 Tổ tình nguyện viên tại cơ sở phối hợp với Trung tâm phục vụ hành chính công thành phố triển khai Chiến dịch cao điểm hướng dẫn người dân cài đặt ứng dụng IHaNoi. Chiến dịch đã huy động trên 1.300 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia hỗ trợ tại 30 quận, huyện, thị xã trên địa bàn Thành phố.

Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ thể hiện sự nỗ lực của thanh niên Thủ đô trong việc thích ứng với chuyển đổi số, triển khai các hoạt động dạy và học trực tuyến, mở các nhóm học tập trên mạng xã hội, tổ chức các khóa học trực tuyến miễn phí về kỹ năng số, kỹ năng mềm, lập trình… để giúp người lao động, học sinh, sinh viên và cả những người cao tuổi tiếp cận công nghệ.

Thông qua phong trào này, thành phố Hà Nội kỳ vọng sẽ giúp người dân tiếp cận với công nghệ số, nâng cao năng suất lao động và chất lượng cuộc sống. Đồng thời, phong trào cũng góp phần xây dựng một cộng đồng thích ứng với chuyển đổi số, sẵn sàng cho sự phát triển của kinh tế số, xã hội số và Chính phủ số trong tương lai.

Ở vùng đất Phong Nha – Kẻ Bàng, mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên đã trở nên hài hòa hơn nhờ những nỗ lực không ngừng của Ban Quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (VQG PN – KB) trong việc hỗ trợ và tạo sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số (ĐBDTTS) sống trong khu vực. Sự phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương đã mở ra những cơ hội mới, giúp người dân không chỉ nâng cao đời sống mà còn cùng chung tay bảo vệ và phát triển rừng Di sản thiên nhiên thế giới.

VQG PN – KB là nơi sinh sống của 2 dân tộc thiểu số chính là Chứt và Bru – Vân Kiều. Tuy nhiên, đời sống của họ vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt là vấn đề thiếu đất sản xuất và sự phụ thuộc vào khai thác tài nguyên rừng. Nhận thức được vấn đề này, Ban Quản lý VQG PN – KB đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ và tạo sinh kế cho đồng bào. Phó Giám đốc Ban Quản lý VQG PN – KB, ông Đinh Huy Trí, cho biết: “Chúng tôi hiểu rõ vai trò quan trọng của ĐBDTTS trong việc tham gia bảo vệ và phát triển rừng. Vì vậy, bên cạnh sự hỗ trợ từ tỉnh, chúng tôi đã dành nhiều nguồn lực để hỗ trợ, tạo sinh kế và xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu cho đồng bào.”

Một trong những tấm gương sáng trong phong trào người DTTS làm kinh tế giỏi là ông Bàn Văn Sơn. Nhờ sự hỗ trợ từ dự án Bảo tồn và quản lý bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên khu vực PN – KB, ông đã trồng một khu rừng trám và lim rộng hơn 6ha, mang lại thu nhập ổn định. Mô hình này không chỉ giúp ông Sơn cải thiện đời sống mà còn đóng góp vào việc bảo vệ và phát triển rừng.

Bên cạnh hỗ trợ trực tiếp cho các hộ gia đình, Ban Quản lý VQG PN – KB cũng đã ký hợp đồng giao khoán bảo vệ rừng đặc dụng với cộng đồng dân cư ở 9 bản trên địa bàn xã Thượng Trạch, với diện tích hơn 10 nghìn ha. Việc này không chỉ tạo ra thu nhập ổn định mà còn gắn kết trách nhiệm của cộng đồng dân cư ĐBDTTS trong việc chung tay bảo vệ rừng.

Ông Nguyễn Trường Chinh, Phó Chủ tịch UBND xã Thượng Trạch, cho biết: “So với trước kia, hiện nay, các hoạt động tác động trái phép của ĐBDTTS đến tài nguyên rừng đã được giảm thiểu tối đa. Điều này là nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa Ban Quản lý VQG PN – KB và chính quyền địa phương trong việc hỗ trợ sinh kế cho đồng bào và nâng cao ý thức của bà con trong việc giữ rừng.”

VQG PN – KB cũng đang tiếp tục đa dạng hóa các sản phẩm du lịch văn hóa, lịch sử, du lịch cộng đồng, bao gồm cả các sản phẩm du lịch gắn với đời sống văn hóa độc đáo của ĐBDTTS trong khu vực. Đây được xem là một trong những giải pháp tạo sinh kế bền vững nhất cho ĐBDTTS khi họ trực tiếp tham gia và hưởng nguồn thu nhập từ các sản phẩm du lịch.

Lãnh đạo VQG PN – KB cho biết, ngoài các hoạt động về du lịch, để tạo sinh kế bền vững cho ĐBDTTS trong khu vực, hiện nay, từ nguồn vốn của chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững và chương trình thỏa thuận chi trả giảm phát thải khí nhà kính vùng Bắc Trung bộ (ERPA), đơn vị tiếp tục hỗ trợ kinh phí cho các thôn, bản nâng cấp cơ sở hạ tầng và tạo sinh kế giúp người dân, đặc biệt là ĐBDTTS giảm nghèo bền vững.

Trong bối cảnh chuyển dịch xanh đang trở thành xu thế toàn cầu, năng lực ‘tư duy và hành động có trách nhiệm với môi trường’ đã được Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) xếp vào tốp 10 kỹ năng việc làm quan trọng nhất từ 2025–2030. Tuy nhiên, tại Việt Nam, lĩnh vực môi trường và bảo tồn thiên nhiên vẫn đang đối mặt với thực trạng thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng.

Với vai trò là một trong 16 quốc gia sở hữu đa dạng sinh học cao nhất thế giới, Việt Nam đang phải đối mặt với tình trạng suy thoái ngày càng gia tăng. Theo Quỹ Bảo tồn thiên nhiên hoang dã (WWF) Việt Nam, trong 17 Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc mà Việt Nam đang nỗ lực đạt được, thì 3 mục tiêu về sinh thái (bao gồm SDG13 – Hành động vì khí hậu; SDG14 – Tài nguyên và môi trường biển; SDG15 – Tài nguyên và môi trường đất liền) vẫn còn đang tiến triển chậm hơn so với lĩnh vực giáo dục chất lượng, xóa nghèo, bình đẳng giới.

Trước thực trạng này, công tác bảo tồn không chỉ là trách nhiệm của ngành môi trường nói riêng, mà còn cần được lồng ghép vào giáo dục, truyền thông, chính sách, hoạt động doanh nghiệp… Tuy nhiên, khi nhu cầu tăng cao thì nguồn nhân lực lại đang bị bỏ ngỏ. Thực trạng sinh viên bảo tồn mới ra trường thiếu kinh nghiệm thực tế và kỹ năng mềm cần thiết là một vấn đề phổ biến.

Nhiều sinh viên gặp khó khăn trong tìm việc làm do thiếu kinh nghiệm thực tế, kỹ năng mềm chưa hoàn thiện, thiếu định hướng nghề nghiệp rõ ràng và sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường lao động. Bên cạnh đó, nhiều nhà tuyển dụng thường yêu cầu ứng viên có kinh nghiệm, tạo rào cản lớn cho sinh viên mới ra trường. Từ đó dẫn đến một vòng luẩn quẩn: không có kinh nghiệm thì khó tìm việc, không có việc thì không có kinh nghiệm.

Nhận diện rõ khoảng trống này, từ năm 2022, Trung tâm Hành động vì động vật hoang dã Việt Nam (WildAct) đã khởi xướng Hội nghị sinh viên về bảo tồn thiên nhiên (SCNC). Sau 3 năm liên tiếp tổ chức (2022–2024), hội nghị đã ghi nhận hàng trăm đơn đăng ký tham dự SCNC đến từ sinh viên, nhà bảo tồn trẻ trên khắp cả nước; hơn 100 đề tài nghiên cứu, sáng kiến được nộp cho SCNC; 30% người tham dự đã tìm được việc làm hoặc có bước tiến trong nghề nghiệp sau hội nghị; 22% người tham dự trở thành học viên cao học, nghiên cứu sinh lĩnh vực liên quan đến bảo tồn sau khi được truyền cảm hứng tại SCNC; 58% người tham dự SCNC là nữ giới, tạo cơ hội và thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong các ngành STEM.

Chia sẻ về những rào cản trong phát triển nguồn nhân lực cho ngành bảo tồn, Tiến sĩ Trang Nguyễn – Giám đốc WildAct nhận định: “Nghề bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam đến nay vẫn chưa được hiểu đúng. Đa số mọi người, kể cả giới trẻ, chưa được cập nhật và chưa hiểu rõ công việc bảo tồn thiên nhiên là gì. Các bạn thường nghĩ bảo tồn là công việc dành riêng cho cán bộ bảo vệ rừng, kiểm lâm. Thực tế, nghề bảo tồn rất đa dạng, từ nghiên cứu, khảo sát điều tra, cho đến các hoạt động nâng cao nhận thức, giáo dục, truyền thông ngay cả ở thành thị, không chỉ giới hạn ở công việc thực địa sâu trong rừng núi hay xa xôi ngoài biển đảo.

Do chưa có cái nhìn toàn diện về ngành bảo tồn, việc thu hút nhân lực chất lượng cao cũng bị ảnh hưởng. Nhiều bạn trẻ không nhìn thấy được con đường sự nghiệp rõ ràng trong lĩnh vực này, và điều đó vô hình trung làm giảm sức hấp dẫn của một ngành đang giữ vai trò then chốt trong phát triển bền vững”.

Không chỉ là bệ phóng cho những bạn trẻ theo đuổi sự nghiệp bảo tồn, SCNC các năm còn đóng vai trò lan tỏa tư duy “Environmental stewardship” đến nhiều lĩnh vực khác như luật, truyền thông hay giáo dục.

Chia sẻ về những cơ hội sau SCNC năm 2024, nữ sinh viên Hải Trang cho biết: “Là sinh viên ngành Luật, SCNC đã giúp em trau dồi nhiều kỹ năng, đặc biệt là phân tích và nghiên cứu. Những kiến thức, kỹ năng tại SCNC đã giúp em ứng dụng rất nhiều vào công việc thực tế: nghiên cứu chính sách và pháp luật về môi trường”.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, tính đến 2023 Việt Nam có 39 “việc làm xanh” (việc làm bền vững trong mọi lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, hành chính… góp phần bảo tồn, phục hồi và nâng cao chất lượng môi trường), cùng với 88 ngành nghề khác có xu hướng chuyển dịch xanh hóa. Các việc làm xanh được dự báo sẽ tăng vọt lên 41% trong tương lai gần, phản ánh xu hướng phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế xanh tại Việt Nam.

Cũng theo Tiến sĩ Trang Nguyễn, hiện SCNC 2025 mùa thứ 4 của Hội nghị sinh viên về bảo tồn thiên nhiên đã chính thức mở đơn đăng ký chào đón sự tham gia của sinh viên, nhà bảo tồn trẻ, chuyên gia đầu ngành, cùng các tổ chức và doanh nghiệp quan tâm đến phát triển bền vững và môi trường. Hội nghị dự kiến diễn ra vào tháng 10/2025 tại TP Hồ Chí Minh, dự kiến sẽ bao gồm các phiên thuyết trình, trình bày poster, tọa đàm chuyên đề, workshop kỹ năng và hoạt động thực địa tại. Những đề tài xuất sắc nhất sẽ được trao giải nhằm ghi nhận nỗ lực nghiên cứu của các bạn trẻ.

Ensi, một thị trấn vùng núi từng bị cô lập và nghèo khó ở tỉnh Hồ Bắc, miền trung Trung Quốc, đang trải qua một quá trình chuyển mình đáng kinh ngạc. Nơi đây đang phát triển mạnh nhờ vào sự xuất hiện của các nhóm khách du lịch đến leo núi, mang lại nguồn thu nhập mới và cơ hội phát triển cho người dân địa phương.

Ensi nằm ở độ cao trung bình 1.200 m so với mực nước biển, thường bị cô lập do kết nối giao thông kém. Người dân sống chủ yếu dựa vào việc trồng ngô và khoai tây, nhưng năng suất thấp, buộc phần lớn thanh niên phải rời nhà tìm việc ở xa. Tuy nhiên, kể từ khi tuyến đường leo núi Via Ferrata đầu tiên được đưa vào hoạt động tại núi Jigongling vào năm 2017, khu vực này đã trở thành điểm đến yêu thích của nhiều du khách.

Tuyến đường Via Ferrata dài 2,8 km, với độ dốc thẳng đứng, cao khoảng 650 m, đã thu hút hơn 30.000 khách trong năm 2024. Mới đây, tại một khu danh thắng dọc theo đoạn sông Thanh Giang ở Enshi, một tuyến đường núi mới đã được khai trương và đã thu hút khoảng 1.000 khách, đa phần là người trẻ. Lượng khách ngày càng tăng đã góp phần tạo ra nhiều việc làm, nâng cao thu nhập địa phương và thúc đẩy phát triển kinh tế của Ensi.

Nhiều thanh niên địa phương đã tìm được việc làm như hướng dẫn viên leo núi sau khi được đào tạo. Một số người đã có thu nhập ổn định lên đến 7.000 đến 8.000 nhân dân tệ (khoảng 25 đến 30 triệu đồng) mỗi tháng, cao hơn mức thu nhập trung bình của địa phương. Làn sóng du lịch mạo hiểm cũng đã giúp hồi sinh các dịch vụ địa phương và doanh nghiệp nhỏ. Hơn 150 việc làm đã được tạo ra trong các lĩnh vực lưu trú và bán lẻ.

Nhiều người dân đã biến ngôi nhà của mình thành nơi lưu trú cho khách du lịch, mang lại thu nhập đáng kể. Nông nghiệp địa phương cũng đang gặt hái từ làn sóng du lịch này. Các sản phẩm địa phương như nho đã tăng đáng kể về doanh số bán hàng. Một người trồng nho dưới chân núi Kê Cung Lĩnh đã cho biết doanh số bán nho của ông đã tăng hơn 40% kể từ khi Via Ferrata hoạt động.

Sự phát triển của du lịch tại Ensi đã mang lại hy vọng cho sự phát triển kinh tế và xã hội của thị trấn vùng núi này. Với sự xuất hiện của các tuyến đường leo núi có bảo vệ, hay còn gọi là ‘Via Ferrata’, cuộc sống nơi này đã hoàn toàn đổi khác. Ensi đang trở thành một điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích du lịch mạo hiểm và khám phá vẻ đẹp tự nhiên của Trung Quốc.

Thông tin thêm về du lịch Ensi và các hoạt động leo núi tại đây có thể được tìm thấy trên các trang web du lịch.

Ông Trần Văn Dũng, một nông dân tại xã Nhơn Ái, TP Cần Thơ, đã thực hiện một bước chuyển đổi quan trọng trong việc quản lý và phát triển mảnh vườn của mình. Từ việc trồng cây ăn trái truyền thống nhưng kém hiệu quả, ông đã chuyển sang mô hình du lịch sinh thái vườn, không chỉ mang lại lợi nhuận ổn định mà còn tạo ra việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Trước đây, vườn cây của ông Dũng chủ yếu trồng cam sành và chanh không hạt. Tuy nhiên, việc trồng những loại cây này thường xuyên gặp phải vấn đề sâu bệnh và giá cả thị trường bấp bênh. Sau khi trừ chi phí cho phân thuốc và các hoạt động chăm sóc, thu nhập của gia đình ông chỉ đủ để trang trải cuộc sống hàng ngày.

Nhờ có tinh thần dám nghĩ, dám làm, ông Dũng đã quyết định chuyển đổi mô hình của mình. Ông đã biến mảnh vườn trở thành một điểm đến du lịch sinh thái hấp dẫn, với nhiều loại cây ăn trái đa dạng và các hoạt động giải trí dành cho du khách. Du khách có thể tham gia các hoạt động như câu cá, bơi xuồng, thưởng thức các loại bánh dân gian và đặc sản đồng quê.

Hiện tại, vườn du lịch sinh thái của ông Dũng, được biết đến với tên “Tư Dũng”, đón khoảng 200 du khách đến tham quan mỗi ngày. Với mô hình này, ông ước tính lợi nhuận hàng năm vào khoảng 300-400 triệu đồng. Ngoài ra, ông Dũng cũng tạo việc làm cho khoảng 20 lao động địa phương, với mức thu nhập từ 4-5 triệu đồng mỗi tháng.

Thành công của mô hình du lịch sinh thái của ông Dũng không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho bản thân mà còn góp phần lan tỏa hình ảnh du lịch miệt vườn của TP Cần Thơ. Ông đã trở thành một hình mẫu cho nhiều nông hộ khác, khơi gợi tinh thần năng động và sáng tạo trong việc chuyển đổi mô hình sản xuất, kinh doanh. Qua đó, họ có thể làm giàu bền vững từ chính mảnh đất quê hương của mình.

Việc ông Dũng thành công với mô hình du lịch sinh thái là minh chứng cho việc nông dân có thể tạo ra thu nhập tốt nếu biết cách chuyển đổi và đa dạng hóa hoạt động của mình. Đây cũng là hướng đi được nhiều địa phương khuyến khích nhằm phát triển du lịch nông thôn và tăng thu nhập cho người dân.

Ông Dũng hy vọng rằng mô hình của mình sẽ tiếp tục thu hút nhiều du khách hơn nữa, không chỉ trong khu vực mà còn cả khách du lịch quốc tế. Qua đó, ông mong muốn góp phần quảng bá vẻ đẹp và sự đa dạng của du lịch miệt vườn, cũng như giá trị văn hóa và ẩm thực đặc sắc của vùng đất.

Nhìn chung, câu chuyện của ông Trần Văn Dũng là một điển hình cho sự thành công của mô hình du lịch sinh thái ở khu vực nông thôn. Bằng sự dám nghĩ, dám làm và luôn mong muốn vươn lên, ông đã tạo ra một điểm đến du lịch hấp dẫn và bền vững, mang lại lợi ích cho cả bản thân và cộng đồng địa phương.