Ngày 18/7 vừa qua, Bệnh viện E đã tổ chức một buổi tọa đàm quan trọng với chủ đề ‘Ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) trong Y tế’. Buổi giảng cuối cùng của ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Trường Đại học FPT, trước khi ông qua đời, đã để lại ấn tượng sâu sắc cho những người tham dự. Trong buổi tọa đàm, ông Tiến đã chia sẻ về tiềm năng to lớn của AI trong lĩnh vực y tế, một lĩnh vực mà FPT đang đầu tư mạnh mẽ với hơn 1.000 kỹ sư công nghệ thông tin.

Ông Tiến đã trình bày về các ứng dụng AI trong y tế, bao gồm việc cá thể hóa quá trình khám chữa bệnh. Theo ông, trong tương lai, các thiết bị y tế ứng dụng AI sẽ được đưa đến tận nhà người dân để đo các chỉ số sức khỏe như nhịp tim, SpO2, và phát hiện ngừng thở khi ngủ. Ngoài ra, ông Tiến cũng đề cập đến việc ứng dụng thiết bị y tế AI trong xét nghiệm tại nhà, giúp quá trình khám chữa bệnh trở nên thuận tiện hơn.

Tuy nhiên, ông Tiến cũng nhấn mạnh rằng trong 10 năm tới, các xét nghiệm chẩn đoán có sự hỗ trợ của AI chưa thể thay thế được vai trò của các bác sĩ. Ông cho rằng, với sự phát triển của khoa học công nghệ ứng dụng AI, trong 20 năm tới, các bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác hơn và nhanh hơn dựa trên kết quả xét nghiệm và chiếu chụp.

Đặc biệt, ông Tiến nhấn mạnh rằng khi mạng 4G và 5G phủ sóng trên toàn quốc, ứng dụng AI trong y tế sẽ giúp rút ngắn khoảng cách giữa các bác sĩ ở các vùng miền trên toàn quốc. Ông cũng khuyên các bác sĩ cần cập nhật kiến thức về lĩnh vực này để phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe người dân tốt hơn.

Ngoài ra, trong chương trình tọa đàm, các chuyên gia còn hướng dẫn y bác sĩ về cách thức xây dựng AI trong thời đại 4.0. Họ nhấn mạnh rằng AI cần dữ liệu để hoạt động và cho ra kết quả chính xác, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế. Các bác sĩ cần nhập vai ‘chuyên môn’ để cung cấp kết quả đúng cho AI, từ đó AI có thể nghiên cứu thông tin và trả ra thông tin đúng.

Buổi tọa đàm không chỉ là một bài giảng về AI mà còn là tâm huyết của ông Tiến với giáo dục và công nghệ. Trường Đại học FPT và Bệnh viện E đã tổ chức buổi tọa đàm này như một sự kiện quan trọng, thể hiện sự quan tâm đến việc ứng dụng công nghệ trong y tế.

Ông Tiến đã qua đời đột ngột vào chiều 31/7, để lại sự tiếc nuối cho đồng nghiệp, học trò và những ai từng làm việc cùng ông. Những kiến thức ông Tiến truyền đạt sẽ tiếp tục là nguồn cảm hứng cho các bác sĩ và chuyên gia công nghệ, đặc biệt trong nỗ lực kết nối y tế với công nghệ hiện đại.

Ông Tiến đã để lại một di sản quan trọng cho ngành y tế và công nghệ, và buổi tọa đàm ngày 18/7 sẽ được nhớ đến như một sự kiện quan trọng trong lịch sử của Bệnh viện E và Trường Đại học FPT.

Ứng dụng công nghệ, đặc biệt là Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI), đang mở ra những tiềm năng to lớn cho ngành y tế toàn cầu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc áp dụng và tận dụng những công nghệ này vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua.

Trong một cuộc trao đổi gần đây với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, GS.TS.BS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chia sẻ về những rào cản và hướng đi trong công cuộc chuyển đổi số y tế. Theo ông, để ứng dụng hiệu quả AI và Dữ liệu lớn trong y tế Việt Nam, chúng ta đang đối mặt với ba thách thức chính.

Thứ nhất, về cơ sở hạ tầng công nghệ, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa. Điều này đòi hỏi đầu tư lớn và sự chuẩn bị kỹ lưỡng để xây dựng cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin vững chắc.

Thứ hai, về chính dữ liệu, chúng ta thường nói y tế là một kho dữ liệu khổng lồ, nhưng liệu đó có phải là ‘dữ liệu sạch’, ‘dữ liệu sống’ và có giá trị hay không? Dữ liệu y tế cần được chuẩn hóa, đồng bộ và bảo mật để có thể được sử dụng hiệu quả.

Thứ ba, và cũng là yếu tố quyết định, chính là con người. Con người luôn có xu hướng làm những việc dễ, quen thuộc, và thay đổi một thói quen là một cuộc cách mạng với mỗi cá nhân. Việc thay đổi tư duy và cách làm việc để thích nghi với công nghệ mới là một thách thức không nhỏ.

Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, việc ứng dụng bệnh án điện tử và phân tích dữ liệu đang diễn ra. Tuy nhiên, GS.TS.BS Lê Hữu Song cũng thừa nhận rằng, bệnh viện đang ở giai đoạn ‘bệnh án máy tính hóa’ chứ chưa phải ‘bệnh án điện tử’ đúng nghĩa. Bệnh viện đang nỗ lực để có thể vận hành bệnh án điện tử hoàn thiện theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Y tế.

Trong bối cảnh đó, vai trò của hợp tác trong nước và quốc tế trở nên quan trọng. GS.TS.BS Lê Hữu Song cho rằng, hợp tác là điều kiện bắt buộc. Việt Nam là một nước đang phát triển, chúng ta không thể tự mình làm tất cả. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 rất tích cực trong hợp tác quốc tế, và cũng muốn nhấn mạnh đến nguồn lực vô giá là các chuyên gia người Việt ở nước ngoài. Họ đang giữ những vị trí quan trọng tại các tổ chức, viện nghiên cứu, tập đoàn lớn trên khắp thế giới.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xác định nhiệm vụ của mình không chỉ là tiếp nhận công nghệ cho riêng mình. Chúng tôi muốn trở thành trung tâm tiếp nhận, làm chủ và chuyển giao công nghệ cho toàn bộ hệ thống y tế trong nước, từ quân y đến dân y, một cách vô điều kiện. Đó là cách để chúng ta cùng nhau phát triển, cùng nhau đi lên trong cuộc cách mạng công nghệ này, đồng thời mang lại lợi ích thiết thực cho người dân Việt Nam.

Như vậy, việc ứng dụng công nghệ trong y tế tại Việt Nam còn nhiều thách thức, nhưng với sự quyết tâm và hợp tác chặt chẽ, chúng ta hoàn toàn có thể vượt qua những thách thức này và tận dụng được những lợi ích mà công nghệ mang lại. Một hệ thống y tế hiện đại, hiệu quả và công bằng sẽ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân Việt Nam.

Tạp chí Kinh tế Việt Nam đã có cuộc trao đổi với GS.TS.BS Lê Hữu Song về vấn đề này.

Ngày 18/7, tại Trường Đại học Y Hà Nội, lễ khai giảng chính thức dự án ‘Cơ hội AI dành cho nhân viên y tế’ đã diễn ra, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình nâng cao năng lực số và thúc đẩy chuyển đổi số ngành y tế Việt Nam. Dự án này được triển khai bởi VietHealth dưới sự định hướng và chỉ đạo của Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo – Bộ Y tế, cùng với sự bảo trợ của Hội Nghiên cứu và Ứng dụng Công nghệ Y – Sinh Việt Nam (VAMBRA) và sự hỗ trợ của các Trường Đại học y, dược thuộc Bộ Y tế.

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành những công cụ không thể thiếu trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là y tế. Việc ứng dụng hiệu quả AI không chỉ giúp nâng cao năng suất, chất lượng công việc mà còn góp phần quan trọng trong cải cách hành chính, hiện đại hóa hệ thống y tế công.

PGS.TS Lương Mai Anh – Phó Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế nhấn mạnh, Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã nêu rõ yêu cầu nhiệm vụ ‘triển khai sâu rộng phong trào học tập số, phổ cập nâng cao kiến thức số trong cán bộ, công chức và nhân dân.’ Bộ Y tế cũng đã có Quyết định 878/QĐ-BYT và Quyết định 2121/QĐ-BYT để thực hiện Nghị quyết 30/NQ-CP và Nghị quyết 71/NQ-CP của Chính phủ triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW trong ngành y tế.

AI đang định hình lại tương lai ngành y tế toàn cầu, từ hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh, tối ưu hóa quy trình điều trị, đến cá nhân hóa chăm sóc bệnh nhân. Với khả năng nâng cao hiệu suất, độ chính xác và khả năng ra quyết định lâm sàng, AI đang trở thành công cụ không thể thiếu trong hệ sinh thái y tế hiện đại.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế xác định AI là một trong những giải pháp then chốt để hiện thực hóa chuyển đổi số quốc gia trong lĩnh vực y tế. Các mục tiêu bao gồm hình thành nền quản trị y tế thông minh, hỗ trợ ra quyết định chẩn đoán và điều trị trong khám bệnh, chữa bệnh, phát triển các phần mềm cảnh báo dịch bệnh, phần mềm hỗ trợ theo dõi chăm sóc sức khỏe.

Dự án ‘Cơ hội AI dành cho nhân viên y tế’ nằm trong khuôn khổ chương trình nâng cao năng lực sử dụng AI cho người lao động khu vực Châu Á – Thái Bình Dương do Google.org và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tài trợ. Tại Việt Nam, chương trình hướng tới đào tạo ít nhất 15.000 nhân viên y tế trong giai đoạn 2025–2026, góp phần thúc đẩy ứng dụng AI vào khám chữa bệnh, nghiên cứu khoa học và quản trị y tế.

Khóa học được thiết kế dựa trên nền tảng Google AI Essentials, tích hợp các nội dung đào tạo chuẩn quốc tế với thực tiễn ngành y tế Việt Nam. Chương trình gồm 5 module chính, được dẫn dắt bởi chuyên gia đào tạo chứng nhận toàn cầu của Google, trong đó tập trung vào các kỹ năng thiết yếu như: Tối ưu hiệu suất công việc với công cụ AI; Thiết kế câu lệnh hiệu quả để khai thác AI; Ứng dụng AI có trách nhiệm và đạo đức; Nắm bắt xu hướng phát triển của AI trong y tế.

Các học viên không chỉ được cung cấp nền tảng kiến thức vững chắc mà còn có cơ hội thực hành trực tiếp cùng chuyên gia công nghệ và giảng viên đầu ngành, giúp hiểu đúng và sử dụng trí tuệ nhân tạo trong công tác khám chữa bệnh, học tập, nghiên cứu khoa học một cách hiệu quả và an toàn.

Nội dung đào tạo được tùy biến cho từng nhóm đối tượng – từ lãnh đạo quản lý, cán bộ hành chính đến bác sĩ, dược sĩ và giảng viên đại học.

Về chương trình giảng dạy, đại diện VietHealth cho hay khoa học không đặt mục tiêu biến học viên thành chuyên gia AI, mà giúp họ sử dụng AI đúng, đủ và có ích trong thực tiễn ngành y tế.

Trong bối cảnh nhân viên y tế đang chịu áp lực lớn từ khối lượng công việc hành chính như báo cáo, tổng kết, nghiên cứu tài liệu… AI được kỳ vọng sẽ giúp rút ngắn thời gian, giải phóng sức lao động, từ đó dành nhiều hơn cho công việc chuyên môn và chăm sóc người bệnh.

Thay vì mất 2-3 tiếng mỗi ngày làm báo cáo, giờ đây với AI, họ chỉ cần khoảng 30 phút. AI giúp giảm tải những công việc lặp đi lặp lại, nhưng không thay thế con người trong công việc đòi hỏi chuyên môn và tư duy lâm sàng.