Xu hướng kết hôn và sinh con muộn ngày càng trở nên phổ biến trong số phụ nữ Việt Nam, gây ra những thách thức mới đối với sức khỏe sinh sản. Theo số liệu thống kê mới nhất từ Tổng cục Thống kê, tuổi kết hôn trung bình của phụ nữ Việt Nam đã tăng lên 25,3 vào năm 2024. Đáng chú ý, tại TP.HCM, con số này thậm chí đã vượt mức 27 tuổi. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến xu hướng này là áp lực từ công việc, tài chính, học tập và nhiều vấn đề xã hội khác.

Các chuyên gia y tế đã lên tiếng về vấn đề này, nhấn mạnh rằng quy luật sinh học không thể thay đổi và tuổi sinh sản của phụ nữ bị chi phối bởi dự trữ buồng trứng – một yếu tố hữu hạn và suy giảm không thể phục hồi. Để giảm thiểu rủi ro, các bác sĩ khuyến cáo rằng phụ nữ nên sinh con đầu tiên trước 30 tuổi và con thứ hai trước 33 tuổi. Từ đó, giải pháp trữ trứng đã được đưa ra như một cách thức giúp phụ nữ chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình.

Trữ trứng, hay còn gọi là đông lạnh trứng, là quá trình bảo quản trứng của phụ nữ trong điều kiện nitơ lỏng ở nhiệt độ -196°C. Quá trình này bắt đầu bằng việc lấy trứng khi buồng trứng hoạt động tốt, đảm bảo chất lượng tốt nhất. Khi phụ nữ sẵn sàng sinh con, họ có thể sử dụng chính những quả trứng đã trữ để thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm. Ưu điểm lớn của phương pháp này là bảo tồn khả năng sinh sản và giảm nguy cơ sảy thai hay dị tật thai nhi.

Về chi phí, một chu kỳ trữ trứng thường tốn khoảng 50–60 triệu đồng, cộng thêm 4–5 triệu đồng/năm phí lưu trữ. So sánh với chi phí điều trị vô sinh về sau, đây được xem là một mức đầu tư hợp lý cho những phụ nữ muốn chủ động bảo vệ khả năng sinh sản của mình.

Các bác sĩ cũng khuyến nghị rằng phụ nữ nên kiểm tra sức khỏe sinh sản sớm, ngay cả khi chưa có kế hoạch sinh con. Việc đánh giá dự trữ buồng trứng sẽ giúp quyết định có cần trữ trứng hay không và thời điểm nào phù hợp nhất để thực hiện. Qua đó, phụ nữ có thể có những quyết định sáng suốt về sức khỏe và kế hoạch sinh sản của mình trong tương lai.

Thông tin chi tiết về quá trình trữ trứng và tư vấn về sức khỏe sinh sản có thể được tìm thấy tại các cơ sở y tế chuyên khoa hoặc thông qua các chuyên gia y tế có kinh nghiệm. Đảm bảo rằng mọi quyết định liên quan đến sức khỏe sinh sản đều được đưa ra dựa trên thông tin đầy đủ và chính xác.

Nghị định 207/2025 mới đây đã được ban hành, mở rộng quyền chủ động làm mẹ cho phụ nữ độc thân. Theo đó, họ có thể thực hiện các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bao gồm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), mà không cần phải có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi và mở rộng cơ hội cho phụ nữ độc thân có thể thực hiện hóa ước mơ làm mẹ của mình.

Trước đây, tại Nghị định số 10/2015, chỉ những cặp vợ chồng vô sinh và phụ nữ độc thân theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa mới được áp dụng kỹ thuật này. Tuy nhiên, với sự thay đổi trong Nghị định 207, nhiều chị em độc thân có nguyện vọng hỗ trợ sinh sản để làm mẹ giờ đây có thể thực hiện quyền lợi của mình một cách dễ dàng hơn.

TS.BS Bạch Huy Anh, Phó Giám đốc Trung tâm hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, cho biết một trong những yếu tố quan trọng trong quá trình thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản là nguyên tắc vô danh giữa người hiến và người nhận tinh trùng. Nguyên tắc này tiếp tục được duy trì để đảm bảo các quy định về đạo đức và pháp luật. Đồng thời, các tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới quy định về ngân hàng tinh trùng cũng yêu cầu những tinh trùng không định danh, không được cho ngẫu nhiên mà phải hoán đổi theo quy định của pháp luật.

Các yêu cầu nghiêm ngặt đối với tinh trùng hiến tặng bao gồm người cho phải khỏe mạnh, không dị tật, các bệnh di truyền, ở lứa tuổi nhất định, và ngoài không định danh phải có trình độ học vấn rất tốt thì mới được đưa vào mẫu ở ngân hàng tinh trùng. Điều này đảm bảo chất lượng và an toàn cho cả người nhận và đứa trẻ tương lai.

BSCK I Nguyễn Thị Nhã, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, cũng chia sẻ rằng người phụ nữ nào cũng có quyền được sinh con, trong đó có phụ nữ độc thân. Hiện nay, nhiều phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại như bơm tinh trùng vào buồng trứng (IUI), thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)… giúp phụ nữ đơn thân có nguyện vọng đều có thể hiện thực hóa ước mơ làm mẹ của mình.

Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, đã ghi nhận số lượng phụ nữ chủ động đi trữ trứng tăng nhanh, lên tới vài trăm ca/năm, hầu hết đều là phụ nữ độc thân, độ tuổi trung bình phổ biến là 33-40 tuổi. Sự gia tăng này cho thấy nhu cầu và mong muốn làm mẹ của phụ nữ độc thân ngày càng tăng.

Theo Bộ Y tế, kỹ thuật IVF được thực hiện tại Việt Nam từ năm 1998, đến nay đã có hơn 150.000 trẻ ra đời từ kỹ thuật này. Hiện toàn quốc có hơn 50 cơ sở hỗ trợ sinh sản, làm chủ nhiều kỹ thuật tiên tiến trên thế giới, có những trung tâm có tỷ lệ điều trị IVF thành công lên đến 70%, tương đương các trung tâm hỗ trợ sinh sản lớn trên thế giới, với chi phí thực hiện chỉ bằng 1/3 đến 1/5 so với nhiều nước trong khu vực.