Thành phố Hà Nội vừa tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Ban Tôn giáo, tiền thân của ngành Quản lý nhà nước về tôn giáo. Sự kiện này đã diễn ra vào ngày 2 tháng 8 năm 2025, với sự tham dự của các lãnh đạo và đại diện từ các sở, ngành và các tổ chức tôn giáo trên địa bàn thành phố.

Phó trưởng ban Tôn giáo Chính phủ Trần Thị Minh Nga và Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội Nguyễn Lan Hương đã có mặt tại buổi lễ. Trong bài phát biểu của mình, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo TP.Hà Nội Nguyễn Sỹ Trường đã nhấn mạnh về lịch sử hình thành và phát triển của ngành Quản lý nhà nước về tôn giáo. Ngành đã được thành lập vào ngày 2-8-1955 và kể từ đó, vào ngày 27-5-2005, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định lấy ngày 2-8 hàng năm làm ‘Ngày truyền thống ngành Quản lý nhà nước về tôn giáo’.

Trong suốt 70 năm qua, ngành Quản lý nhà nước về tôn giáo đã không ngừng phấn đấu, xây dựng và trưởng thành. Ngành đã hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao phó. Hiện nay, trên địa bàn thành phố Hà Nội có 9 tổ chức tôn giáo, với 5.922 cơ sở tín ngưỡng, 2.450 cơ sở tôn giáo, khoảng 2 triệu tín đồ, 2.000 chức sắc và hơn 3.000 chức việc.

Tình hình hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo trên địa bàn Hà Nội cơ bản ổn định. Đồng bào theo tôn giáo và đồng bào không theo tôn giáo sống hòa hợp, đoàn kết, tích cực tham gia thực hiện các chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước. Điều này thể hiện sự thành công trong công tác quản lý và phát triển tôn giáo trên địa bàn thành phố.

Trong khuôn khổ buổi lễ, các chức sắc, chức việc đại diện các tổ chức tôn giáo trên địa bàn TP. Hà Nội đã phát biểu chia sẻ và bày tỏ cảm ơn sự quan tâm, tạo điều kiện của Sở Dân tộc và Tôn giáo TP cho các hoạt động tôn giáo trong thời gian qua. Đây là dịp để các tổ chức tôn giáo và cơ quan quản lý nhà nước về tôn giáo tăng cường mối quan hệ và hợp tác.

UBND thành phố Hà Nội đã tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có thành tích tiêu biểu trong công tác tôn giáo. Sở Dân tộc và Tôn giáo thành phố cũng tặng Giấy khen cho các cá nhân có thành tích xuất sắc. Những vinh dự này thể hiện sự đánh giá cao của lãnh đạo thành phố đối với những đóng góp của các cá nhân và tập thể trong công tác tôn giáo.

Thánh đường Hồi giáo Al-Noor tại Hà Nội, một trong những cơ sở thờ tự Hồi giáo lâu đời và quan trọng nhất tại Việt Nam, hiện đang mở cửa đón tiếp mọi người, không chỉ dành cho tín đồ Hồi giáo mà còn cả khách du lịch và những người muốn tìm hiểu về tôn giáo này.

Với diện tích khoảng 700m2, Thánh đường Hồi giáo Al-Noor được xây dựng từ năm 1885 bởi các thương gia Ấn Độ và chính thức đi vào hoạt động từ năm 1890. Sau một thời gian dài bị đóng cửa, Thánh đường này đã được mở lại vào năm 1990 nhờ vào nỗ lực của ông Khalid, một người đến từ Malaysia. Ông Khalid, người đã giúp ‘hồi sinh’ Thánh đường này, đã chọn tên gọi Al-Noor, có nghĩa là ‘Ánh sáng’, với mong muốn nơi đây trở thành một điểm đến tâm linh và văn hóa quan trọng cho cộng đồng Hồi giáo.

Thánh đường Hồi giáo Al-Noor tổ chức các hoạt động thường nhật bắt đầu từ 4h sáng và kết thúc vào khoảng 20-21h. Mỗi ngày, có 5 buổi cầu nguyện được diễn ra. Đặc biệt vào thứ Sáu và cuối tuần, số lượng tín đồ đến sinh hoạt tại Thánh đường rất đông, khoảng 400 người vào trưa thứ Sáu. Imam Hussein, người trực tiếp điều hành các hoạt động tại Thánh đường, cho biết rằng mọi người đến đây đều được chào đón, không phân biệt quốc tịch hay màu da.

‘Người Hồi giáo chúng tôi luôn gửi lời chào bình an đến những người xung quanh, thể hiện sự gắn kết và thân thiện. Bất kể ai đến với Thánh đường, đều được chào đón như anh em của nhau’, Imam Hussein nhấn mạnh. Tuy nhiên, để thể hiện sự tôn trọng với cộng đồng Hồi giáo, khách tham quan được khuyến nghị ăn mặc kín đáo.

Nhà nghiên cứu Hữu Trường Tariq cũng cho biết rằng Thánh đường Hồi giáo Al-Noor là một trong những điểm đến quan trọng của người Hồi giáo tại Việt Nam. Nơi đây không chỉ là một cơ sở thờ tự mà còn là nơi lưu giữ nhiều bản Kinh Qur’an bằng tiếng Việt và tổ chức các hoạt động văn hóa, tôn giáo đa dạng.

Cộng đồng Hồi giáo tại Việt Nam hiện có khoảng 92.000 tín đồ, với 1.000 chức sắc, chức việc và 89 cơ sở thờ tự. Hồi giáo là tôn giáo có số lượng tín đồ đông nhất trên thế giới, và tại Việt Nam, đa số người Chăm theo Hồi giáo. Với sự đóng góp của Thánh đường Hồi giáo Al-Noor, Việt Nam ngày càng trở thành một điểm đến quan trọng cho những ai muốn tìm hiểu về tôn giáo và văn hóa Hồi giáo.

Thánh đường Hồi giáo Al-Noor https://www.google.com/search?sca_esv=8d35d18c6af29ac5&hl=vi&sxsrf=ACQVn09eQ8gXlKw2R9D8UtrMDGu4tw4z6Q%3A1706770597869&q=Th%C3%A1nh+%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng+H%E1%BB%93i+gi%C3%A1o+Al+noor+Vi%E1%BA%BFt+Nam&si=X7K1MAKDqs0pOMAawS0tyPAhbM1D2y9fo7Y6w2Xb&expnd=1

Ngày 2/8, Sở Dân tộc và Tôn giáo Hà Nội long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống ngành Quản lý Nhà nước về tôn giáo (2/8/1955 – 2/8/2025). Sự kiện này diễn ra trong không khí phấn khởi và tự hào của Nhân dân cả nước khi hướng tới kỷ niệm 80 năm ngày Cách mạng Tháng 8 và Quốc khánh 2/9.

Lễ kỷ niệm có sự tham gia của bà Trần Thị Minh Nga, Phó Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ; Nguyễn Lan Hương, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội, cùng các lãnh đạo của các sở, ngành, xã, phường và đặc biệt là các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức ngành Quản lý nhà nước về tôn giáo của Trung ương và TP Hà Nội.

Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo Hà Nội, ông Nguyễn Sỹ Trường, trình bày diễn văn kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống ngành Quản lý nhà nước về tôn giáo. Ông cho biết, Hà Nội luôn tự hào là địa phương gương mẫu trong việc triển khai chủ trương, chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước. Hiện nay, trên địa bàn Thủ đô có sự hiện diện của 9 tổ chức tôn giáo, trong đó có 8 tôn giáo được Nhà nước công nhận tổ chức tôn giáo gồm: Phật giáo, Công giáo, Tin lành, Cao đài, Hồi giáo, Baha’i, Minh Sư Đạo, Cơ đốc Phục Lâm; và 1 tôn giáo là Giáo hội Các Thánh hữu Ngày sau của Chúa Giê-su Ky-tô được cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động tôn giáo năm 2019.

Ông Nguyễn Sỹ Trường cũng nhấn mạnh rằng đời sống tín ngưỡng, tôn giáo của Thủ đô rất đa dạng và sinh động, luôn được tạo điều kiện thuận lợi để phát triển trong khuôn khổ pháp luật. Trong những năm qua, tình hình hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo trên địa bàn Hà Nội cơ bản ổn định. Đồng bào theo tôn giáo và đồng bào không theo tôn giáo sống hòa hợp, đoàn kết, tích cực tham gia thực hiện các chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước.

Thượng tọa Thích Đạo Phong, Ủy viên Hội đồng Trị sự, Phó Trưởng ban kiêm Chánh Thư ký Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP Hà Nội, chia sẻ rằng Giáo hội đã, đang và sẽ luôn là một hạt nhân tin cậy, đoàn kết, đồng hành chặt chẽ cùng các cấp chính quyền thành phố trong việc triển khai các chính sách pháp luật, các cuộc vận động lớn.

Tại lễ kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống ngành Quản lý nhà nước về tôn giáo, đại diện lãnh đạo Ban Tôn giáo Chính phủ và Ủy ban MFTQ Việt Nam TP Hà Nội đã trao quyết định khen thưởng và trao thưởng tới các tập thể và cá nhân có thành tích trong công tác Quản lý nhà nước về tôn giáo.

Chiều ngày 1/8, tại tỉnh Cà Mau, một buổi lễ kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống ngành Quản lý nhà nước về công tác tôn giáo đã được tổ chức bởi UBND tỉnh. Tại đây, bà Nguyễn Thu Tư, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo, đã ôn lại chặng đường 70 năm hình thành và phát triển của ngành tôn giáo. Sự kiện này đánh dấu một mốc son quan trọng trong lịch sử của ngành, khi mà vào ngày 2/8/1955, Thủ tướng Chính phủ đã ký Nghị định số 566, thành lập Ban Tôn giáo Chính phủ – cơ quan chuyên trách đầu tiên về công tác tôn giáo.

Ngành tôn giáo đã trải qua nhiều giai đoạn lịch sử với các tên gọi và mô hình tổ chức khác nhau. Tuy nhiên, ngành luôn kiên định với phương châm ‘đoàn kết – ổn định – phát triển’, đóng góp vào việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, giữ vững ổn định chính trị và thúc đẩy sự phát triển của đất nước. Ở tỉnh Cà Mau, hiện có 7 tổ chức tôn giáo được công nhận đang hoạt động với hàng trăm cơ sở thờ tự và hàng trăm nghìn tín đồ. Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Cà Mau, được thành lập từ tháng 3/2025, đang đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và thực hiện các chính sách tôn giáo của tỉnh.

Buổi lễ cũng là dịp để các đại biểu thảo luận và chia sẻ ý kiến về sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, đoàn thể và các tổ chức tôn giáo. Sự hợp tác này đã góp phần quan trọng giúp công tác tôn giáo của tỉnh Cà Mau ngày càng vững mạnh, đáp ứng tốt các yêu cầu và nhiệm vụ trong tình hình mới.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Ngô Vũ Thăng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác quản lý nhà nước về tôn giáo. Ông cho biết tỉnh Cà Mau có nhiều tôn giáo cùng chung sống hòa thuận và khẳng định công tác quản lý nhà nước về tôn giáo đã tham mưu kịp thời cho cấp ủy và chính quyền địa phương. Điều này đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người dân, đồng thời kiên quyết đấu tranh với các hành vi lợi dụng tôn giáo để vi phạm pháp luật.

Ông Thăng cũng yêu cầu đội ngũ cán bộ làm công tác tôn giáo cần phải sâu sát, đồng hành với đồng bào các tôn giáo, tạo điều kiện để các tôn giáo hoạt động đúng pháp luật và đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của địa phương.

Trong dịp này, UBND tỉnh Cà Mau đã trao tặng bằng khen cho 7 tập thể và 26 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong công tác quản lý nhà nước về tôn giáo, ghi nhận những đóng góp của họ cho sự phát triển của ngành.

Ngày 1/8, tại Hà Nội, Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Truyền thống ngành quản lý nhà nước về tôn giáo đã được tổ chức trang trọng. Phó Thủ tướng Mai Văn Chính đã tham dự và phát biểu tại buổi lễ quan trọng này.

Trong bài phát biểu của mình, Phó Thủ tướng đã đánh giá cao những đóng góp quan trọng của ngành quản lý tôn giáo trong việc thực hiện chính sách tự do tín ngưỡng, tôn giáo của Đảng và Nhà nước. Những nỗ lực của ngành đã góp phần xây dựng khối đoàn kết tôn giáo trong đại đoàn kết toàn dân, tạo nên một xã hội hài hòa và ổn định.

Trải qua 70 năm xây dựng và trưởng thành, ngành quản lý nhà nước về tôn giáo đã có những bước phát triển vững chắc và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Từ những ngày đầu khi đất nước mới giành được độc lập, ngành đã đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định và phát triển đời sống tôn giáo, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động tôn giáo được thực hiện theo đúng pháp luật.

Trong giai đoạn đổi mới và phát triển, ngành tiếp tục hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. ngành đã tích cực hướng dẫn các tổ chức tôn giáo xây dựng đường hướng hành đạo gắn bó với dân tộc, từ đó góp phần ổn định đời sống tôn giáo và tăng cường mối quan hệ giữa các tổ chức tôn giáo với Nhà nước.

Phó Thủ tướng đề nghị trong thời gian tới, ngành quản lý nhà nước về tôn giáo cần tập trung thực hiện 6 nhiệm vụ trọng tâm. Trước hết, ngành cần tham mưu hoàn thiện chính sách, pháp luật về tôn giáo, bảo đảm tính thống nhất và đồng bộ trong quản lý nhà nước về tôn giáo.

Thứ hai, Phó Thủ tướng nhấn mạnh việc nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, tăng cường thanh tra và kiểm tra để ngăn chặn và xử lý kịp thời các hoạt động vi phạm pháp luật về tôn giáo. Ngoài ra, ngành cần phát huy vai trò cầu nối giữa Chính phủ và các tổ chức tôn giáo, tăng cường đối thoại và hợp tác với các tổ chức tôn giáo để tăng cường niềm tin và hiểu biết lẫn nhau.

Phó Thủ tướng cũng tin tưởng rằng với truyền thống 70 năm vẻ vang, ngành quản lý nhà nước về tôn giáo sẽ tiếp tục đoàn kết, nỗ lực phấn đấu, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Ngành sẽ tiếp tục là một bộ phận quan trọng trong bộ máy nhà nước, góp phần xây dựng một xã hội dân chủ, pháp quyền và văn minh.

Trước những nhiệm vụ và thách thức trong thời gian tới, Phó Thủ tướng hy vọng ngành sẽ tiếp tục nhận được sự ủng hộ và hợp tác của các cấp, các ngành và toàn xã hội, để xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Trong giai đoạn 2010-2020, trong khi hầu hết các tôn giáo lớn trên thế giới đều trải qua sự tăng trưởng về dân số, Phật giáo nổi lên là tôn giáo duy nhất chứng kiến sự suy giảm cả về số lượng tuyệt đối và tỷ lệ tương đối trong dân số toàn cầu. Số liệu thống kê cho thấy số lượng Phật tử trên toàn thế giới đã giảm từ 343 triệu người vào năm 2010 xuống còn 324 triệu người vào năm 2020, tương đương mức giảm 5%. Sự suy giảm này chủ yếu bắt nguồn từ hai yếu tố chính: tỷ lệ sinh thấp và hiện tượng nhiều người rời bỏ tôn giáo, đặc biệt là tại các quốc gia Đông Á như Trung Quốc và Nhật Bản.

Tại Trung Quốc, số lượng Phật tử đã giảm 23 triệu người, trong khi tại Nhật Bản, con số này giảm 7 triệu người. Sự suy giảm này cũng được ghi nhận tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, nơi chiếm tới 98% số Phật tử toàn cầu, với mức giảm 6%, xuống còn khoảng 316 triệu người. Ngược lại, một số khu vực khác như Bắc Mỹ và châu Âu đã ghi nhận sự tăng trưởng về số lượng Phật tử. Tại Bắc Mỹ, số Phật tử tăng 27% (đạt 5 triệu người), còn châu Âu tăng 26% (đạt 2,5 triệu người). Mặc dù số lượng tăng nhanh, Phật tử tại hai khu vực này chỉ chiếm một phần nhỏ – lần lượt là 2% và 1% của toàn bộ Phật tử thế giới.

Hiện nay, Thái Lan là quốc gia có số Phật tử lớn nhất thế giới – khoảng 68 triệu người, chiếm 94% dân số nước này. Đứng thứ hai là Trung Quốc với 53 triệu Phật tử, tuy nhiên chỉ chiếm khoảng 4% dân số Trung Quốc. Phật giáo là tôn giáo chiếm đa số tại 7 quốc gia: Campuchia (97%), Thái Lan (94%), Myanmar (89%), Bhutan (75%), Sri Lanka (70%), Lào (64%) và Mông Cổ (51%).

Đáng chú ý, một số quốc gia đã chứng kiến sự thay đổi đáng kể về tỷ lệ dân số theo đạo Phật. Hàn Quốc là một trong số đó, với sự giảm khoảng 7%, tức khoảng 2,6 triệu người, xuống còn 19%. Nguyên nhân chính là do hiện tượng “rời bỏ tôn giáo”, tức nhiều người được sinh ra trong gia đình theo đạo Phật nhưng lớn lên lại không còn thực hành tôn giáo này.

Tóm lại, sự suy giảm của số lượng Phật tử trên toàn cầu phản ánh xu hướng tôn giáo đang thay đổi trên toàn cầu, không chỉ riêng với Phật giáo, mà còn với nhiều truyền thống tín ngưỡng khác. Ngày nay, người trẻ có xu hướng cá nhân hóa niềm tin hơn là ràng buộc với tôn giáo truyền thống. Điều này cho thấy một bức tranh phức tạp về sự thay đổi tôn giáo trong thế kỷ 21, khi mà các giá trị và niềm tin của con người ngày càng đa dạng và thay đổi.

Trong giai đoạn hiện nay, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách pháp luật đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Một điểm nhấn quan trọng trong giai đoạn này là việc tham mưu cho cấp thẩm quyền ban hành Nghị quyết số 120/2020/QH14 ngày 19/6/2020 về việc phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Chương trình này không chỉ nhằm nâng cao đời sống kinh tế – xã hội cho đồng bào dân tộc thiểu số mà còn góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc.

Bên cạnh đó, đơn vị cũng đã tham mưu ban hành các nghị định về công tác dân tộc, về phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo và các thông tư hướng dẫn để chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động từ ngày 01/7/2025. Những đóng góp này thể hiện sự nỗ lực trong việc hoàn thiện khung pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác dân tộc và tôn giáo tại địa phương.

Tuy nhiên, công tác xây dựng pháp luật vẫn còn một số hạn chế cần được khắc phục. Để nâng cao hiệu quả, cần tiếp tục nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác xây dựng pháp luật, hoàn thiện thể chế. Công tác xây dựng pháp luật phải tiên phong, đi trước và lấy chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng thể chế là ưu tiên hàng đầu. Việc chuyên nghiệp hóa nguồn nhân lực làm công tác xây dựng pháp luật và tăng cường kiểm tra, giám sát cũng là yếu tố then chốt. Xác định công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, thường xuyên của Bộ, cơ quan là điều cần thiết.

Vụ Pháp chế đã tham mưu ban hành Kế hoạch rà soát, hoàn thiện hệ thống, cơ chế, chính sách, pháp luật về lĩnh vực công tác dân tộc, chính sách dân tộc. Đồng thời, Vụ cũng đã tham mưu ban hành Kế hoạch xây dựng Đề án phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng đối tượng và địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số; quyết định thành lập Tổ soạn thảo xây dựng dự thảo Đề án Phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với từng đối tượng địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Những kế hoạch này sẽ góp phần nâng cao kiến thức pháp luật cho người dân ở vùng dân tộc thiểu số, giúp họ hiểu và thực thi pháp luật một cách hiệu quả.

Nhiệm vụ ưu tiên trong năm 2026 là đề xuất Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết mới về chủ trương, chính sách lớn, các đột phá chiến lược tầm nhìn đến năm 2045 về công tác dân tộc và trình Quốc hội sửa đổi Luật Tín ngưỡng, tôn giáo. Đây là bước đi quan trọng nhằm hoàn thiện chính sách, pháp luật về công tác dân tộc và tôn giáo, tạo tiền đề cho sự phát triển kinh tế – xã hội bền vững ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và cả nước.