Trong nhiệm kỳ thứ hai của mình, Tổng thống Donald Trump đã và đang sử dụng công cụ thuế quan như một biện pháp để đạt được các mục tiêu chiến lược, vốn thường gắn liền với lệnh trừng phạt. Việc áp thuế 100% lên hàng hóa nhập khẩu từ một số quốc gia, bao gồm cả Nga, đã làm dấy lên câu hỏi về mục tiêu thực sự của đòn thuế này.

Các chính sách về thuế quan mà Tổng thống Trump áp dụng trong thời gian qua cho thấy một chiến lược mới trong việc sử dụng đòn bẩy kinh tế để đạt được các mục tiêu chính trị và chiến lược. Việc áp thuế 100% lên hàng hóa nhập khẩu có thể là một biện pháp nhằm gây áp lực lên các quốc gia như Nga hoặc Trung Quốc, những quốc gia mà Mỹ đang có nhiều vấn đề cần giải quyết.

Mặc dù Tổng thống Trump đã không trực tiếp chỉ rõ quốc gia nào sẽ là mục tiêu của đòn thuế này, nhưng nhiều chuyên gia và phân tích gia cho rằng, Trung Quốc là một trong những quốc gia có khả năng cao sẽ bị ảnh hưởng bởi các biện pháp này. Mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc trong thời gian qua đã có nhiều căng thẳng, đặc biệt là về vấn đề thương mại.

Nga cũng là một quốc gia đang có nhiều vấn đề với Mỹ, đặc biệt là về vấn đề an ninh và chính trị. Tuy nhiên, liệu rằng đòn thuế 100% này có thực sự nhắm đến Nga hay không vẫn còn là một câu hỏi lớn.

Tổng thống Trump đã nhiều lần thể hiện quan điểm của mình về việc sử dụng thuế quan như một công cụ để đạt được các mục tiêu chiến lược. Ông đã áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ nhiều quốc gia, với lý do là để bảo vệ lợi ích kinh tế của Mỹ. Thông báo của Nhà Trắng về việc tăng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ Trung Quốc và các quốc gia khác đã làm dấy lên lo ngại về tác động của các biện pháp này đối với kinh tế toàn cầu.

Tuy nhiên, các biện pháp này đã gây ra nhiều phản ứng từ cộng đồng quốc tế, cũng như từ trong nước. Nhiều chuyên gia cho rằng, việc sử dụng thuế quan như một công cụ trừng phạt có thể gây ra nhiều hậu quả tiêu cực cho kinh tế toàn cầu. Tác động của các biện pháp này lên thương mại quốc tế và chuỗi cung ứng toàn cầu đã được các chuyên gia kinh tế cảnh báo.

Trước những diễn biến phức tạp của tình hình kinh tế và chính trị thế giới, việc Tổng thống Trump tiếp tục sử dụng thuế quan như một công cụ chiến lược không có gì mới mẻ. Tuy nhiên, liệu rằng đòn thuế 100% này sẽ nhắm đến Nga hay Trung Quốc vẫn còn là một câu hỏi cần được làm rõ.

Đánh thuế thu nhập cá nhân không chỉ là một biện pháp nhằm mục đích thu được nguồn thu ngay lập tức mà còn đòi hỏi sự khéo léo trong thiết kế, truyền thông và triển khai chính sách. Tuy nhiên, đề xuất mới đây của Dự thảo Luật thuế Thu nhập cá nhân về giao dịch bất động sản đã cho thấy sự thiếu vắng của ‘nghệ thuật đánh thuế’ trong chính sách này.

Một yếu tố quan trọng trong thiết kế chính sách thuế thu nhập cá nhân là thuế suất biên, tức là mức thuế áp dụng cho phần thu nhập tăng thêm. Nếu thuế suất biên quá cao, điều này có thể làm giảm lợi ích của người lao động khi họ làm thêm giờ hoặc tăng thu nhập, dẫn đến giảm cung lao động chất lượng cao và năng suất lao động của toàn xã hội. Ví dụ, nếu một người đang nhận mức lương 50 triệu đồng/tháng và có thể tăng lên 60 triệu đồng/tháng nhờ làm thêm, nhưng phần thu nhập tăng thêm này bị đánh thuế 30%, thì lợi ích thực nhận sẽ giảm đáng kể. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn gây thiệt hại cho nền kinh tế.

Có ba cách phổ biến mà cá nhân thường sử dụng để tránh thuế thu nhập cá nhân khi đối mặt với mức thuế cao. Họ có thể chuyển đổi thu nhập thành các hình thức không chịu thuế như quà tặng, phúc lợi ngoài lương, hoặc báo cáo thu nhập thấp hơn thực tế. Một số trường hợp thậm chí chuyển sang làm việc trong khu vực phi chính thức để không bị truy thu thuế. Những hành vi này không chỉ gây thất thu ngân sách nhà nước mà còn làm suy yếu sự công bằng và lòng tin vào hệ thống thuế.

Do đó, để đảm bảo hiệu quả kinh tế, chính sách thuế thu nhập cá nhân cần được thiết kế sao cho thuế suất biên không quá cao, đặc biệt là ở nhóm thu nhập trung cao – là nhóm có tiềm năng tạo ra giá trị lớn cho nền kinh tế. Bên cạnh đó, số bậc thuế cần đủ để phân hóa các nhóm thu nhập nhằm đảm bảo công bằng, nhưng không nên quá nhiều để tránh phức tạp trong tính toán và khai báo. Khoảng cách giữa các bậc thuế cần được thiết kế hợp lý, tránh tình trạng giãn bậc quá rộng khiến nhiều người có thu nhập khác nhau rơi vào cùng một mức thuế.

Tóm lại, việc thiết kế chính sách thuế thu nhập cá nhân đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng và nghệ thuật đánh thuế để đảm bảo hiệu quả kinh tế và công bằng xã hội. Nếu được xây dựng hợp lý, Luật Thuế Thu nhập cá nhân mới không chỉ giúp Nhà nước huy động nguồn thu một cách bền vững, mà còn góp phần tạo ra một môi trường lao động, đầu tư, và học tập lành mạnh, giúp nền kinh tế phát triển hiệu quả, cân bằng và có chiều sâu.

Bộ Tài chính đang đề xuất áp dụng hai phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản. Mục đích của đề xuất này là đảm bảo công bằng và minh bạch trong việc tính thuế, đồng thời tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản.

Theo dự thảo, phương pháp đầu tiên sẽ được áp dụng khi người bán có thể xác định rõ giá mua và các chi phí liên quan đến bất động sản chuyển nhượng. Trong trường hợp này, cơ quan thuế sẽ áp dụng thuế suất 20% trên phần thu nhập chịu thuế, được xác định bằng giá bán trừ đi giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan. Phương pháp này cho phép người nộp thuế được trừ đi các chi phí hợp lý, giúp giảm thiểu nghĩa vụ thuế.

Phương pháp thứ hai sẽ được áp dụng khi không xác định được giá mua và các khoản chi phí liên quan. Lúc này, thuế TNCN sẽ được tính trực tiếp trên giá chuyển nhượng, dựa trên biểu thuế suất lũy tiến theo thời gian nắm giữ tài sản. Ví dụ, nếu bất động sản được chuyển nhượng sau thời gian nắm giữ dưới 2 năm, mức thuế suất đề xuất là 10%. Nếu thời gian nắm giữ từ 2 năm đến dưới 5 năm, mức thuế là 6%. Trường hợp nắm giữ từ 5 năm đến dưới 10 năm, mức thuế áp dụng là 4%. Điều này nhằm khuyến khích người nắm giữ bất động sản lâu dài được hưởng mức thuế thấp hơn.

Đặc biệt, đối với các trường hợp bất động sản có nguồn gốc từ thừa kế, thời gian nắm giữ sẽ không được tính để áp dụng biểu thuế lũy tiến. Khi cá nhân nhận thừa kế và thực hiện chuyển nhượng tài sản, thuế TNCN vẫn được tính theo thuế suất 2%, tương tự quy định hiện hành. Điều này đảm bảo sự công bằng và tương đồng trong cách xử lý các trường hợp thừa kế.

Thời gian nắm giữ được xác định kể từ thời điểm cá nhân có quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đối với bất động sản cho đến lúc chuyển nhượng. Điểm mốc được tính từ thời điểm luật thuế mới có hiệu lực thi hành. Điều này giúp tạo ra sự rõ ràng và minh bạch trong việc xác định thời gian nắm giữ.

Cơ quan soạn thảo cho rằng, việc áp dụng thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản dựa trên thu nhập thực tế phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch. Điều này cũng tương đương với cách đánh thuế thu nhập doanh nghiệp hiện nay. Việc áp dụng hai phương pháp tính thuế này sẽ giúp tăng cường quản lý thuế và đảm bảo công bằng trong việc tính thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản.

Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả phương pháp này, cần có hệ thống dữ liệu đầy đủ về lịch sử giao dịch bất động sản nhằm xác định chính xác giá vốn, kèm theo các điều kiện về hóa đơn, chứng từ chứng minh chi phí được khấu trừ. Đồng thời, việc thực hiện phải đồng bộ với chính sách liên quan đến đất đai, nhà ở và dựa trên nền tảng công nghệ thông tin đủ mạnh trong việc quản lý đăng ký và chuyển nhượng bất động sản. Việc triển khai hiệu quả sẽ giúp đảm bảo tính thực tế và khả thi của đề xuất này.