Trong bối cảnh thế giới đang chứng kiến sự gia tăng căng thẳng địa chính trị, đặc biệt là ở Ukraine và Trung Đông, nhu cầu đối với tên lửa đánh chặn Patriot PAC-3 đã tăng lên đáng kể. Hệ thống phòng không Patriot, do Mỹ sản xuất, được coi là một trong số ít các hệ thống có khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo – loại vũ khí đang được sử dụng rộng rãi ở Ukraine và trong các cuộc xung đột khác. Tuy nhiên, nguồn cung tên lửa đánh chặn Patriot PAC-3 hiện đang ở mức thấp kỷ lục.

Tính đến năm 2025, Ukraine đã nhận được khoảng 8 tổ hợp Patriot, nhưng điều này vẫn không đủ để bảo vệ một phần nhỏ lãnh thổ của họ. Nhu cầu toàn cầu đối với loại tên lửa này đang tăng nhanh, làm giảm nguồn cung cho Ukraine. Tên lửa đạn đạo, với tốc độ cao và quỹ đạo khó đoán, khiến chúng trở nên rất khó đánh chặn. Một số mẫu tên lửa đạn đạo mới của Nga còn có khả năng thay đổi hành trình, càng làm cho nỗ lực ngăn chặn trở nên khó khăn hơn.

Hệ thống Patriot có hai loại tên lửa chủ yếu: PAC-2 GEM-T và PAC-3. Trong đó, PAC-3 được thiết kế để đối phó với các mối đe dọa tốc độ cao như tên lửa đạn đạo, với khả năng phá hủy mục tiêu bằng cú va chạm trực tiếp. Tập đoàn Lockheed Martin, nhà sản xuất tên lửa cho hệ thống Patriot, khẳng định PAC-3 là ‘đạn tên lửa phòng không tiên tiến nhất thế giới’ hiện nay.

Tuy nhiên, tốc độ sản xuất và bổ sung tên lửa đánh chặn của Mỹ cho Ukraine đang diễn ra chậm chạp. Các chuyên gia nhận định rằng phương Tây đã cắt giảm ngân sách quốc phòng trong nhiều thập kỷ, dẫn đến dây chuyền sản xuất vũ khí không thể đáp ứng tình hình hiện tại. Mỹ hiện chỉ còn khoảng 25% số lượng tên lửa đánh chặn Patriot cần thiết để đáp ứng kế hoạch của Lầu Năm Góc.

Trong bối cảnh này, Ukraine đang nỗ lực tìm kiếm nguồn cung cấp tên lửa đánh chặn Patriot PAC-3 để tăng cường năng lực phòng thủ của mình. Tuy nhiên, việc thiếu hụt tên lửa đánh chặn đang trở thành một thách thức lớn cho Ukraine và các đồng minh của họ. Để giải quyết vấn đề này, các nước phương Tây cần tăng cường sản xuất và cung cấp tên lửa đánh chặn Patriot PAC-3 cho Ukraine, đồng thời tìm kiếm các giải pháp dài hạn để đảm bảo an ninh cho khu vực.

Hiện tại, Lockheed Martin đang nỗ lực tăng cường sản xuất tên lửa PAC-3, nhưng quá trình này cần thời gian. Trong khi đó, Ukraine và các đồng minh của họ cần phải tìm cách tận dụng tối đa các nguồn lực hiện có để đối phó với các mối đe dọa an ninh đang gia tăng.

Thổ Nhĩ Kỳ đã đạt được những thành công đáng kể trong lĩnh vực quốc phòng với việc thử nghiệm thành công hai loại siêu bom có sức công phá lớn, bao gồm bom nhiệt áp phân mảnh GAZAP và bom xuyên bê tông NEB-2 Ghost. Những bước tiến này là một phần quan trọng trong nỗ lực tăng cường khả năng quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ, giúp nâng cao vị thế của quốc gia này trên trường quốc tế.

GAZAP, một loại bom nhiệt áp nặng 907kg, được phát triển bởi Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển của Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ. Loại bom này đã được giới thiệu lần đầu tiên tại triển lãm quốc phòng IDEF2025 ở Istanbul và nổi bật với khả năng phân mảnh và sức công phá tăng cường. Theo thông tin từ Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ, GAZAP có khả năng tạo ra số mảnh văng nhiều gấp 3 lần so với các phiên bản tiền nhiệm và đã vượt qua các quy trình kiểm định để sẵn sàng sử dụng trong tác chiến.

Bên cạnh đó, NEB-2 Ghost cũng là một loại bom nặng khoảng 900kg, được thiết kế để phá hủy các cấu trúc bê tông cốt thép. Loại bom này được quan chức Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định là loại bom bá boong-ke mạnh nhất. Với khả năng xuyên thủng lên đến 7m bê tông cấp C50, NEB-2 Ghost chứng tỏ sức mạnh vượt trội so với các loại bom tương tự do Mỹ sản xuất, vốn chỉ có thể xuyên qua 2,5m bê tông cấp C35.

Một cuộc thử nghiệm đã được tiến hành để kiểm chứng sức mạnh của NEB-2 Ghost. Trong thử nghiệm này, quả bom được thả xuống một hòn đảo, tạo ra hố sâu lên đến 90m và gây ra lở đất, rò rỉ khí gas và sập đá trong khu vực rộng 160m. Mặc dù giới quan sát nhận định rằng độ sâu xuyên phá 90m có thể diễn ra trên đất mềm chứ không phải đá rắn, nhưng kết quả thử nghiệm vẫn cho thấy khả năng phá hủy đáng kể của NEB-2 Ghost.

Ngoài ra, Thổ Nhĩ Kỳ cũng mới giới thiệu loại tên lửa đạn đạo mới có tên TAYFUN Block-4, do công ty Roketsan sản xuất. Với trọng lượng khoảng 7,3 tấn, dài khoảng 10m, đường kính 610mm và có tầm bắn lên đến 1.000km, TAYFUN Block-4 là một trong những tên lửa đạn đạo mạnh nhất hiện nay.

Những thành tựu này cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ đang ngày càng khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực quốc phòng, với khả năng nghiên cứu, phát triển và sản xuất các loại vũ khí hiện đại và mạnh mẽ. Việc thử nghiệm thành công các loại siêu bom và tên lửa đạn đạo mới giúp Thổ Nhĩ Kỳ nâng cao khả năng bảo vệ đất nước và thể hiện cam kết của mình đối với an ninh khu vực.

Có thể thấy, Thổ Nhĩ Kỳ đang đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực quốc phòng, với mục tiêu trở thành một quốc gia có khả năng tự chủ trong sản xuất vũ khí. Những thành công gần đây của Thổ Nhĩ Kỳ trong lĩnh vực này đã giúp quốc gia này trở thành một trong những nước có nền công nghiệp quốc phòng phát triển nhanh nhất trên thế giới.

Triển lãm quốc phòng quốc tế IDEF2025, diễn ra tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, đã trở thành một sự kiện quan trọng trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu. Với sự tham gia của hơn 1.300 công ty và tập đoàn quốc phòng từ 45 quốc gia trên toàn thế giới, triển lãm không chỉ là một diễn đàn để các doanh nghiệp quốc phòng giới thiệu các sản phẩm và công nghệ mới nhất của họ, mà còn là cơ hội để các quốc gia thảo luận và thúc đẩy hợp tác quốc phòng.

Sự kiện năm nay ghi nhận sự tham gia của hàng chục Bộ trưởng Quốc phòng, Tham mưu trưởng và Tư lệnh quân đội, cùng đại diện quân sự cấp cao của 103 nước. Điều này cho thấy tầm quan trọng của triển lãm trong việc thúc đẩy hợp tác và đối thoại giữa các quốc gia về vấn đề quốc phòng.

Trong khuôn khổ triển lãm, Thổ Nhĩ Kỳ đã lần đầu tiên công bố tên lửa đạn đạo siêu vượt âm Tayfun Block-4, một trong những hệ thống vũ khí tân tiến được tập đoàn quốc phòng Roketsan của Thổ Nhĩ Kỳ giới thiệu. Tên lửa này có trọng lượng lên tới 7 tấn và có khả năng mang nhiều đầu đạn cùng lúc, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công nghệ quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ.

Nhân dịp triển lãm, Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ đã ký Nghị định thư về hợp tác quốc phòng giữa hai nước. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia, đặc biệt trong lĩnh vực quốc phòng. Sự hợp tác này không chỉ giúp tăng cường năng lực quốc phòng của mỗi nước mà còn đóng góp vào việc duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực và trên thế giới.

Triển lãm quốc phòng quốc tế IDEF2025 là một cơ hội để các quốc gia và doanh nghiệp quốc phòng trên toàn thế giới giới thiệu các sản phẩm và công nghệ mới nhất của họ, cũng như thảo luận về các vấn đề quốc phòng quan trọng. Sự kiện này cũng là minh chứng cho nỗ lực của các quốc gia trong việc tăng cường hợp tác và đối thoại về quốc phòng, góp phần vào việc duy trì hòa bình và ổn định trên thế giới.

Hệ thống phòng không Patriot của Mỹ, từng được xem là vũ khí hiệu quả giúp Ukraine chống lại các cuộc tấn công của Nga, hiện đang đối mặt với những thách thức mới. Theo thông tin từ tờ Wall Street Journal (WSJ), các nguồn thạo tin cho biết rằng hệ thống Patriot đang gặp khó khăn trong việc phát hiện và đánh chặn tên lửa đạn đạo mới của Nga do khả năng cơ động cao và khả năng tránh radar của chúng.

Trong vài tháng gần đây, đã có nhiều trường hợp radar của Patriot không phát hiện được tên lửa đạn đạo của Nga. Sự xuất hiện của các tên lửa mới này đã đặt ra thách thức cho hệ thống phòng không của Ukraine. Việc này cho thấy rằng Nga đã có những bước tiến trong công nghệ tên lửa, khiến cho hệ thống phòng không Ukraine phải đối mặt với những khó khăn mới.

Trước những thách thức này, châu Âu đang có kế hoạch chuyển giao cho Ukraine hệ thống phòng không SAMP/T, được cho là có hiệu suất đánh chặn vượt trội hơn so với Patriot của Mỹ. SAMP/T do liên doanh Pháp – Ý Eurosam phát triển, được trang bị radar mới có thể phát hiện mục tiêu ở khoảng cách hơn 350km và có thể phóng tên lửa từ mọi hướng. Điều này cho phép SAMP/T có khả năng phản ứng nhanh chóng và linh hoạt hơn trong việc đối phó với các mối đe dọa từ trên không.

Hơn nữa, hệ thống SAMP/T cũng cần ít người vận hành hơn so với Patriot, chỉ cần 15 người để vận hành toàn bộ hệ thống, trong khi một khẩu đội Patriot của Mỹ cần tới 90 người. Điều này có thể giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cường hiệu quả trong việc vận hành hệ thống phòng không. Mặc dù quân đội Ukraine trước đó đã bày tỏ lo ngại về hiệu suất của SAMP/T, nhưng một quan chức quốc phòng Ý nói với WSJ rằng hệ thống này đã nhận được phản hồi tích cực từ Kiev.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố 17 Patriot sẵn sàng được chuyển đến Ukraine, nhưng không rõ con số này đề cập đến toàn bộ hệ thống hay các thành phần riêng lẻ của chúng. Ông Trump cũng nhấn mạnh vào việc bán gói vũ khí cho Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) để cung cấp tới Ukraine. Điều này cho thấy rằng Mỹ đang tiếp tục hỗ trợ Ukraine trong việc tăng cường năng lực phòng thủ.

Về phía Nga, nước này nhiều lần khẳng định việc cung cấp vũ khí cho Ukraine sẽ không thay đổi cục diện cuộc chiến mà chỉ làm tăng sự đối đầu trực tiếp giữa NATO và Nga. Nga đã nhiều lần cảnh báo về việc can thiệp quân sự của NATO vào Ukraine và cho rằng điều này sẽ có những hậu quả nghiêm trọng.

Tuy nhiên, bất chấp những cảnh báo từ Nga, việc chuyển giao hệ thống phòng không SAMP/T cho Ukraine vẫn đang được xem xét. Nếu được triển khai, hệ thống này có thể giúp Ukraine tăng cường khả năng phòng thủ và đối phó với các mối đe dọa từ trên không. Đồng thời, việc này cũng cho thấy rằng cộng đồng quốc tế tiếp tục ủng hộ Ukraine trong việc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của mình.