TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2029 sẽ chuyển đổi toàn bộ 400.000 xe máy xăng của tài xế công nghệ và giao hàng sang xe điện. Đây là một phần trong kế hoạch kiểm soát khí thải chung của thành phố, nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí và hướng tới phát triển bền vững.

Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM (HIDS) đã hoàn thiện dự thảo đề án, trong đó đề xuất một lộ trình chuyển đổi cụ thể và các chính sách hỗ trợ cho tài xế. Theo đề án, đến năm 2029, thành phố sẽ giảm 100% lượng khí thải gây ô nhiễm và khí nhà kính từ nhóm phương tiện này.

Để đạt được mục tiêu này, HIDS đề xuất chia lộ trình chuyển đổi thành 4 giai đoạn. Giai đoạn 1 (từ nay đến tháng 12.2026) sẽ đạt 30% – tương đương khoảng 120.000 xe được chuyển đổi. Giai đoạn 2 (đến tháng 12.2027) đạt 50% – tương đương khoảng 200.000 xe. Tiếp theo là giai đoạn 3 (đến tháng 12.2028) sẽ chuyển đổi khoảng 320.000 xe, đạt 80% và tới tháng 12.2029 là thời điểm kết thúc giai đoạn 4 – hoàn thành chuyển đổi 400.000 phương tiện, đạt 100%.

Thạc sĩ Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (thuộc HIDS) cho biết, việc chuyển đổi 400.000 xe hai bánh của tài xế công nghệ sang xe điện là bước đi mang tính chiến lược, tác động sâu rộng đến nhiều khía cạnh như nhân lực, chuỗi cung ứng và hạ tầng đô thị. Do đó, cần một hành lang pháp lý rõ ràng, đủ mạnh để đảm bảo trách nhiệm và phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, doanh nghiệp vận tải công nghệ, nhà sản xuất cũng như đội ngũ tài xế.

HIDS đề xuất từ tháng 1.2026 bắt đầu áp dụng những chính sách ưu đãi đồng thời ngừng cho phép đăng ký mới phù hiệu (ngừng ký hợp đồng mới) đối với tài xế xe máy xăng có nhu cầu tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ. Các tài xế sử dụng xe xăng đăng ký và được chấp thuận trước thời điểm này vẫn hoạt động bình thường và cần có kế hoạch chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện.

Ngoài ra, từ tháng 1.2027, hạn chế xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp được thành phố quy định. Từ tháng 1.2028, siết chặt chính sách kiểm soát khí thải theo quy định. Từ tháng 12.2029 sẽ cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ.

Để triển khai đề án, thành phố sẽ trao quyền cho UBND cấp cơ sở tạm thời mở ‘làn xanh’ chỉ dành cho xe điện nếu tỷ lệ điện hóa giao thông trên địa bàn cao hơn 70% sau mỗi năm báo cáo, hoặc trao quyền cho HĐND cấp cơ sở ban hành nghị quyết phủ xanh giao thông toàn địa bàn nếu tỷ lệ điện hóa giao thông trên địa bàn cao hơn 90% sau mỗi năm báo cáo để tạo thêm áp lực tuân thủ.

Theo tính toán, nếu TP thay thế toàn bộ khoảng 400.000 xe máy xăng của các tài xế bằng xe máy điện, lượng khí CO2 có thể giảm tới 750 tấn trong vòng 5 năm, đồng thời giảm đáng kể NOx và bụi mịn PM2.5, góp phần cải thiện chất lượng không khí đô thị. Một xe điện 2 bánh chỉ tiêu tốn từ 3.000 – 5.000 đồng cho mỗi lần sạc, đủ cung cấp năng lượng di chuyển từ 50 – 80 km, thấp hơn đáng kể so với chi phí xăng dầu.

HIDS đề xuất TP.HCM triển khai đồng loạt nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực như: Miễn 100% phí trước bạ, phí đăng ký biển số và thuế giá trị gia tăng cho xe điện 2 bánh do tài xế công nghệ khi mua mới trong suốt giai đoạn triển khai đề án từ tháng 1.2026 đến tháng 12.2029; cung cấp khoản vay hỗ trợ mua xe và pin dự phòng với thời hạn vay linh hoạt từ 24 tháng đến 30 tháng, lãi suất ưu đãi thấp hơn mặt bằng thị trường thông qua các ngân hàng thương mại hợp tác, các tổ chức tín dụng vi mô.

Sau khi đã cân bằng cả chi phí vận hành và chi phí khấu hao của hai loại xe, HIDS tính toán tài xế sẽ tiết kiệm được từ 300.000 đồng – 400.000 đồng hàng tháng nhờ chuyển sang xe điện. Sau một năm, khoản tiết kiệm này có thể lên đến gần 5 triệu. Thêm vào đó, công nghệ pin lithium-ion hiện nay đang phát triển một cách nhanh chóng. Nhờ vậy, dung lượng pin và tuổi thọ pin đang không ngừng được cải thiện. Vì thế, trong tương lai lâu dài, người sử dụng xe nói chung và tài xế công nghệ nói riêng sẽ được hưởng lợi về mặt kinh tế, thậm chí có thể hoàn vốn mua xe điện sau vài năm.

Phan Giang, một chàng trai trẻ 21 tuổi đến từ TP.HCM, đã từng là tài xế công nghệ trên những con phố nhộn nhịp của thành phố lớn để mưu sinh. Tuy nhiên, nay anh đã trở thành một trong những gương mặt nổi bật của The TVFACE2025. Không có nền tảng đào tạo chuyên nghiệp, Giang đã chinh phục sân chơi truyền hình bằng chính chất liệu thật trong từng lời dẫn, cùng hành trình trưởng thành đậm dấu ấn nghị lực.

Giang đã bắt đầu việc làm từ những ngày đầu như phục vụ tại các nhà hàng tiệc cưới vào cuối tuần từ năm lớp 9. Qua đó, anh đã học cách tự lập và rèn luyện ý thức trách nhiệm. Bên cạnh việc học tập, Giang cũng đạt giải Nhì môn Toán cấp thành phố và hiện đang là sinh viên ngành Marketing. Với nhiều công việc tay chân để trang trải cuộc sống, từ diễn viên quảng cáo, người mẫu ảnh, đến bảo vệ, công việc gắn bó lâu nhất của Giang là tài xế công nghệ.

‘Chiếc xe máy là bạn đồng hành, giúp tôi mưu sinh và giữ lại những giấc mơ’, Giang chia sẻ. Qua những chuyến xe, anh rèn luyện khả năng lắng nghe và cảm thông, những yếu tố quan trọng của một người dẫn chương trình. Một lời khuyên từ hành khách đã trở thành bước ngoặt trong cuộc đời Giang: ‘Nếu em có ước mơ nhưng lại sợ, không dám hành động, thì đó chưa phải là ước mơ thật sự.’

Với quyết tâm theo đuổi nghề dẫn chương trình như một cách để kể chuyện đời, kết nối con người bằng giọng nói và cảm xúc, Giang đã lọt vào Top 15 vòng Head to Head Challenge trong cuộc thi Mr World Vietnam 2024 và ghi danh Top 29 chung cuộc. Sau một thời gian dài rèn luyện, năm 2025, Giang chinh phục Gương mặt truyền hình – The TVFACE, một dự án nhằm tìm kiếm, đào tạo và vinh danh những người dẫn chương trình trên Đài Truyền hình TP.HCM.

Trong quá trình tham gia The TVFACE, Giang đã tạo dấu ấn với thái độ nghiêm túc và khả năng kể chuyện bằng chất liệu thật. Với hơn 300 hồ sơ từ khắp cả nước, Giang vượt qua nhiều vòng tuyển chọn để lọt vào Top 30 chung cuộc. Trong suốt hành trình tại TVFACE Campus, anh liên tục ghi điểm qua loạt thử thách. Đối với Giang, TVFACE không chỉ là một sân chơi, mà là ‘lớp học lớn của cuộc đời’ – nơi anh học cách dẫn bằng cảm xúc và lan tỏa bằng giọng nói.

Hiện tại, thu nhập từ công việc nghệ thuật đã giúp Giang trang trải học phí và cuộc sống sinh viên. Tuy nhiên, giấc mơ lớn hơn vẫn đang chờ đợi phía trước: được đón mẹ và em gái trở lại TP.HCM – nơi từng là mái ấm yêu thương của gia đình. ‘Gia đình là ẩn số đẹp nhất trong bài toán đời tôi. Mỗi lần được đứng trên sân khấu, là thêm một lần tôi giải gần đúng ẩn số ấy’ – chàng sinh viên trẻ bày tỏ.

Hành trình của Phan Giang tại The TVFACE2025 vẫn đang tiếp diễn, nhưng những gì anh mang đến đã vượt xa khuôn khổ của một cuộc thi. Đó là câu chuyện về một chàng trai dám mơ, dám làm và dám sống thật với chính mình. Và dù phía trước còn nhiều thử thách, Giang vẫn tin rằng chỉ cần giữ được sự chân thành trong từng lời dẫn thì con đường mình chọn sẽ luôn có người lắng nghe và đồng cảm.

Những ngày gần đây, thành phố Hồ Chí Minh đã chứng kiến những cơn mưa lớn kèm theo gió mạnh, gây ra nhiều khó khăn và nguy hiểm cho việc di chuyển trên đường. Trong khi nhiều người chọn ở nhà tránh mưa, các tài xế công nghệ vẫn tiếp tục miệt mài rong ruổi trên đường phố để mưu sinh.

Việc chạy xe trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt như vậy mang đến nhiều thách thức cho các tài xế. Ngoài áp lực về thời gian và thu nhập giảm sút, họ còn phải đối mặt với việc thao tác trên điện thoại trở nên bất tiện hơn. Mưa lớn, đường trơn trượt và tầm nhìn hạn chế khiến mỗi chuyến đi trở thành một thử thách.

Trương Văn Tuấn, 23 tuổi, một tài xế Grab, cho biết: ‘Grab là công việc chính của tôi, nhưng những ngày mưa lớn như thế này, việc chạy xe trở nên nguy hiểm lắm. Nhiều lúc đang núp mưa mà có đơn cũng phải chạy đi ngay để kịp giao hàng. Những ngày mưa lớn, chạy không được nhiều nên thu nhập giảm hẳn.’

Tương tự, Nguyễn Đăng Lưu, 37 tuổi, quê Đồng Tháp, tài xế hãng Xanh SM, chia sẻ: ‘Trời mưa thì ướt người, ướt điện thoại. Mình mới sắm thêm áo mưa cho khách mặc. Đường trơn nên phải đi chậm, không dám chạy nhanh. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến tôi mà còn ảnh hưởng đến khách hàng.’

Không chỉ thời tiết khắc nghiệt, các tài xế công nghệ còn phải chịu áp lực từ việc khách hủy đơn hoặc không nghe máy khi giao hàng. Điều này không chỉ làm mất thời gian mà đôi khi còn ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập.

Anh Nguyễn Hoàng Tân, 35 tuổi, một tài xế giao hàng cho Shopee, bày tỏ: ‘Mùa nắng thì đỡ, chứ mưa gió đi làm cực lắm. Mấy hôm nay mưa to, gió lớn, mình phải tấp lên lề núp mưa, không dám chạy nhanh vì sợ ướt hàng của khách. Mình chỉ mong khách hàng để ý điện thoại, nhận hàng nhanh và đừng hủy cuốc, để những ngày làm việc của mình bớt đi phần nào vất vả.’

Mặc dù gặp nhiều khó khăn, các tài xế công nghệ vẫn cố gắng hoàn thành công việc, chở khách đúng giờ, giao hàng đúng địa điểm. Họ hy vọng rằng sự hiểu biết và thông cảm của khách hàng sẽ giúp họ vượt qua những khó khăn trong công việc.