Thành phố Hồ Chí Minh đang đối mặt với những thách thức lớn trong công tác phòng chống thuốc giả và thực phẩm giả. Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và mạng xã hội đã làm cho tình hình trở nên phức tạp hơn. Tại buổi làm việc với Đoàn khảo sát Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.HCM Nguyễn Văn Dũng đã chia sẻ về những khó khăn này.

Ông Dũng cho biết, sau khi hợp nhất 3 địa phương, thị trường tiêu dùng của Thành phố đã trở nên năng động và đa dạng hơn. Tuy nhiên, điều này cũng kéo theo nhiều thách thức với tính chất ngày càng phức tạp. Thị trường tiêu dùng của Thành phố vẫn tồn tại một bộ phận người tiêu dùng có xu hướng ưa chuộng các loại hàng ‘xách tay’, sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ do tâm lý chuộng hàng ngoại hoặc vì giá rẻ.

Phó Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Hoài Nam cho rằng, điều này vô tình tạo điều kiện cho các loại hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ xâm nhập vào chuỗi cung ứng và len lỏi đến tay người tiêu dùng. Trong thời đại số hóa, xu hướng mua sắm trực tuyến ngày càng phổ biến và lan rộng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả lĩnh vực y tế.

Tuy nhiên, các nền tảng mạng xã hội và thương mại điện tử hiện chưa có quy chuẩn kiểm soát chặt chẽ, nhất là với nhóm sản phẩm chăm sóc sức khỏe bao gồm thuốc, thực phẩm chức năng. Để tăng cường hiệu quả quản lý quảng cáo thuốc, thực phẩm và kinh doanh trái phép trên nền tảng thương mại điện tử, Thành phố kiến nghị các chính quyền địa phương cần có sự hoàn thiện hơn nữa về cơ sở pháp lý liên ngành, nâng cao năng lực giám sát không gian mạng, phối hợp chặt chẽ với các nền tảng công nghệ để kiểm soát, gỡ bỏ nội dung vi phạm một cách kịp thời.

Thời gian qua, Thành phố đã triển khai nhiều đợt kiểm tra, xử lý vi phạm trong sản xuất, kinh doanh thuốc, thực phẩm, mỹ phẩm, thiết bị y tế và thực phẩm chức năng, với sự phối hợp của các sở, ngành. Các đoàn liên ngành tập trung kiểm tra điểm nóng, cơ sở nghi vấn, khu vực giáp ranh và xử lý nghiêm vi phạm.

Từ tháng 1/2024 đến tháng 6/2025, các đơn vị, sở, ngành là thành viên Ban Chỉ đạo 389 Thành phố đã thanh tra, kiểm tra 27.711 vụ; phát hiện và bắt giữ 4.415 vụ vi phạm về hàng cấm, hàng lậu; 21.821 vụ vi phạm về gian lận thương mại và 1.475 vụ vi phạm về hàng giả; tổng số tiền thu nộp ngân sách là gần 2.000 tỷ đồng và khởi tố 36 vụ với 89 đối tượng.

Lãnh đạo TP.HCM kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt; bổ sung mức xử phạt nặng đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhân dân.

Trong phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 7, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đưa ra các yêu cầu quan trọng đối với một số dự án luật đang được xem xét. Đối với dự án luật sửa đổi Thương mại điện tử, Thủ tướng nhấn mạnh sự cần thiết phải có các công cụ giám sát hiệu quả và xử lý nghiêm các trường hợp hàng giả, hàng nhái, đặc biệt là thuốc giả và thực phẩm giả.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu việc quản lý thương mại điện tử cần phải được thực hiện một cách linh hoạt và thích ứng với tình hình mới, đồng thời đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng. Việc này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý mà còn góp phần tạo môi trường kinh doanh lành mạnh và an toàn cho người tiêu dùng.

Ngoài ra, Thủ tướng cũng nhấn mạnh quan điểm ‘phòng hơn chống’ trong dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Phòng, chống ma túy. Theo đó, phòng ngừa cần được coi là cơ bản, chiến lược và lâu dài. Điều này đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa các biện pháp phòng ngừa và các hoạt động thực thi pháp luật để ngăn chặn hiệu quả tình trạng ma túy.

Về dự án luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Thủ tướng chỉ đạo rằng đây là luật phục vụ kiến tạo phát triển và cần huy động nguồn lực tư nhân, đẩy mạnh hợp tác công tư trong phát triển các hãng hàng không, sân bay, logistics hàng không và đô thị sân bay. Mục tiêu là tạo ra một ngành hàng không dân dụng phát triển hiện đại, an toàn và hiệu quả, góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội.

Đối với dự án luật Báo chí, Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện quy định pháp luật về quản lý và phát triển báo chí, đáp ứng yêu cầu của tình hình và bối cảnh mới, đặc biệt là sự phát triển của công nghệ số và truyền thông hiện đại. Điều này nhằm đảm bảo rằng hoạt động báo chí được thực hiện trong một khuôn khổ pháp lý phù hợp, hỗ trợ đắc lực cho công tác thông tin, tuyên truyền và phục vụ lợi ích công cộng.

Cuối cùng, Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng tập trung chỉ đạo và khẩn trương hoàn thiện hồ sơ các dự án luật theo đúng quy định để trình Quốc hội. Việc này đòi hỏi sự nỗ lực và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị liên quan để đảm bảo tiến độ và chất lượng của các dự án luật, từ đó góp phần vào việc xây dựng một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh và hiệu quả.

Hoạt động quảng cáo và kinh doanh trên mạng xã hội và sàn thương mại điện tử tại TP Hồ Chí Minh đang diễn ra phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi. Để đối phó với tình hình này, các cơ quan chức năng đang áp dụng nhiều biện pháp để kiểm soát nguồn gốc và chất lượng của sản phẩm và hàng hóa.

Trong buổi làm việc với UBND TP Hồ Chí Minh, ông Nguyễn Hoàng Mai, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, đã thảo luận về việc thực hiện chính sách và pháp luật về phòng chống thuốc giả và thực phẩm giả tại thành phố. Tại đây, Phó Giám đốc Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, Nguyễn Hoài Nam, đã chỉ ra rằng thành phố vẫn tồn tại một bộ phận người tiêu dùng ưa chuộng hàng ‘xách tay’ và sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ. Điều này tạo điều kiện cho hàng giả, hàng kém chất lượng và hàng không rõ nguồn gốc xâm nhập vào chuỗi cung ứng và đến tay người tiêu dùng.

Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và mạng xã hội cũng khiến hoạt động quản lý và giám sát việc quảng cáo và mua bán hàng hóa trên không gian mạng gặp nhiều khó khăn. Để ngăn chặn thuốc giả và thực phẩm giả, UBND TP Hồ Chí Minh đã chỉ đạo Sở Y tế tăng cường phối hợp với Sở Công thương, Sở Văn hóa và Thể thao để kiểm soát việc kinh doanh và quảng cáo qua mạng xã hội và sàn thương mại điện tử.

Thành phố cũng triển khai hệ thống phần mềm quản lý thuốc toàn diện từ nhà sản xuất, nhập khẩu, phân phối đến cơ sở bán lẻ để đảm bảo mỗi loại thuốc đều được theo dõi xuyên suốt vòng đời. Việc này giúp cơ quan chức năng có thể dễ dàng truy vết nguồn gốc của sản phẩm và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Tại buổi làm việc, TP Hồ Chí Minh đã đưa ra kiến nghị để Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét sửa đổi Bộ luật Hình sự và tăng cường hiệu quả quản lý quảng cáo thuốc và thực phẩm. Mục đích là nhằm tạo cơ sở pháp lý vững chắc hơn để đấu tranh chống lại hàng giả và hàng kém chất lượng.

Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, Nguyễn Văn Dũng, mong muốn các kiến nghị của thành phố sẽ được Đoàn công tác đề xuất trong Phiên giải trình của Ủy ban Văn hóa và Xã hội và Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường. Điều này thể hiện sự quyết tâm của thành phố trong việc tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và an toàn cho người tiêu dùng.

Một giải pháp quan trọng khác được đưa ra là việc tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về nguy hại của hàng giả và hàng kém chất lượng. Qua đó, người tiêu dùng sẽ nâng cao nhận thức và có thể tự bảo vệ mình trước những rủi ro khi mua hàng.

Song song với đó, các cơ quan chức năng cũng đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Điều này không chỉ giúp ngăn chặn hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng mà còn góp phần giảm thiểu rủi ro cho người tiêu dùng.

Thông qua các biện pháp này, TP Hồ Chí Minh kỳ vọng sẽ tạo ra sự chuyển biến tích cực trong công tác phòng chống hàng giả và hàng kém chất lượng, đảm bảo quyền lợi và sự an toàn cho người tiêu dùng.