Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vừa ký ban hành Dự luật số 13573, sửa đổi ngân sách nhà nước nhằm bổ sung thêm 412,3 tỷ hryvnia, tương đương 9,9 tỷ USD, cho chi tiêu quốc phòng trong năm 2025. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh tình hình an ninh quốc gia đang diễn biến phức tạp và có nhiều thách thức.

Mục đích chính của việc tăng ngân sách này là để mua sắm vũ khí và trang thiết bị cần thiết, trả lương cho binh sỹ và hỗ trợ các gia đình quân nhân. Đây là một bước đi quan trọng nhằm đảm bảo các chiến sĩ ở tiền tuyến được nhận đầy đủ lương thưởng và chăm lo tốt hơn cho gia đình những người đã hy sinh vì nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.

Quốc hội Ukraine đã thông qua dự luật tăng thêm chi tiêu quốc phòng với 332 phiếu thuận, thể hiện sự ủng hộ rộng rãi của các nhà lập pháp đối với việc tăng cường năng lực phòng thủ quốc gia. Việc này góp phần củng cố năng lực phòng thủ của Ukraine trước những mối đe dọa từ bên ngoài, đồng thời gửi đi thông điệp mạnh mẽ về quyết tâm bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước.

Việc tăng chi tiêu quốc phòng cũng phản ánh nỗ lực của Ukraine trong việc hiện đại hóa quân đội và nâng cao khả năng đáp ứng các thách thức an ninh mới. Số tiền bổ sung này sẽ được sử dụng hiệu quả để nâng cao trình độ sẵn sàng chiến đấu của quân đội, cũng như hỗ trợ nhân đạo cho các cộng đồng bị ảnh hưởng bởi xung đột.

Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực đang diễn biến phức tạp, việc Ukraine tăng cường đầu tư vào quốc phòng được coi là một bước đi cần thiết để bảo vệ đất nước và người dân. Cộng đồng quốc tế cũng đang theo dõi sát sao các diễn biến ở Ukraine, và việc tăng chi tiêu quốc phòng này có thể tác động đến các tính toán chiến lược của các bên liên quan.

Động thái này cũng thể hiện cam kết của lãnh đạo Ukraine trong việc ưu tiên an ninh và quốc phòng, đảm bảo sự ổn định và phát triển của đất nước trong dài hạn. Dự kiến, các hoạt động mua sắm vũ khí và trang thiết bị sẽ được tiến hành minh bạch và hiệu quả, góp phần tăng cường năng lực quân đội và nâng cao lòng tin của người dân vào chính phủ.

Cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine đã bước vào giai đoạn kéo dài hơn ba năm rưỡi, với sự chênh lệch đáng kể về quân sự, kinh tế và nguồn nhân lực giữa hai bên. Các chuyên gia quốc tế đã đưa ra đánh giá rằng quân đội Nga đang vượt trội hơn quân đội Ukraine về mọi mặt, bao gồm ngân sách quốc phòng, số lượng quân nhân, quy mô hạm đội và các thiết bị quân sự khác.

Hội đồng Quan hệ đối ngoại (CFR) của Mỹ cho biết cuộc xung đột dường như đã lâm vào bế tắc, với tiền tuyến trải dài gần 1.000km và Nga kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraine. Tương quan lực lượng giữa Nga và Ukraine cho thấy Nga vẫn duy trì được lợi thế quân sự. Theo báo cáo của Tình báo Mỹ, khoảng 750.000 binh sĩ Nga đã thiệt mạng hoặc bị thương, trong khi Ukraine hứng chịu hơn 425.000 trường hợp thương vong.

Hiện nay, Nga ước tính có 1,2 triệu lính đang tại ngũ, trong khi Ukraine có khoảng 880.000 quân nhân. Tỷ lệ thương vong cao đã gây căng thẳng cho quân đội của cả hai nước. Ukraine đã điều chỉnh chiến thuật để thích ứng với tình trạng thiếu hụt nhân lực, sử dụng máy bay không người lái (UAV) công nghệ cao để làm chậm các bước tiến và gây thương vong lớn cho đối phương.

Ukraine cho biết họ đã sản xuất 2,2 triệu UAV năm ngoái và đặt mục tiêu xuất xưởng 4,5 triệu chiếc trong năm nay. Về năng lực khí tài, Nga đã mất 3.000 xe tăng, 9.000 xe chiến đấu bộ binh và xe bọc thép chở quân, 13.000 khẩu pháo và 400 hệ thống phòng không kể từ đầu xung đột. Tuy nhiên, Nga dự kiến sẽ có thêm 1.500 xe tăng, 3.000 xe bọc thép và 200 tên lửa Iskander và tên lửa hành trình trong năm nay.

Ukraine đã vượt qua tình trạng thiếu hụt đạn dược và hiện có nền tảng công nghiệp quốc phòng mạnh gấp 10 lần so với thời gian đầu xung đột. Tướng Christopher Cavoli, Tổng tư lệnh tối cao Lực lượng đồng minh châu Âu của NATO, cho biết Ukraine hiện có đủ loại vũ khí, gồm cả UAV, các hệ thống pháo binh và tên lửa Javelin, có thể phá hủy xe tăng và các thiết bị khác của Nga.

Iran đang đẩy mạnh đầu tư vào quốc phòng dài hạn trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Mỹ và Israel. Chính phủ Iran đã thông qua một dự luật nhằm tăng ngân sách quốc phòng lên khoảng 46 tỷ USD cho năm tài khóa 2025. Dự luật này cũng yêu cầu Bộ Dầu mỏ và các tổ chức kế hoạch, ngân sách phải tài trợ toàn bộ ngân sách quốc phòng và giải quyết mọi thiếu hụt tài chính từ các năm trước đối với các chương trình quốc phòng đặc biệt.

Thiếu tướng Mohammad Reza Ashtiani, Phó tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Iran, cho biết nước này đã đầu tư mạnh vào các hệ thống vũ khí tiên tiến, bao gồm máy bay không người lái (UAV), tên lửa tầm xa, chiến tranh mạng và nền tảng chỉ huy, kiểm soát số hóa. Ông nhấn mạnh Iran đã có kinh nghiệm tác chiến và huấn luyện dày dặn, và lực lượng vũ trang nước này không chỉ được trang bị vũ khí tiên tiến mà còn sở hữu tinh thần chiến đấu và khả năng phục hồi tâm lý.

Một trọng tâm quan trọng trong kế hoạch quốc phòng của Iran là tiếp tục mở rộng chương trình tên lửa chiến thuật và UAV. Iran đã sản xuất nhiều dòng UAV tác chiến đa nhiệm và tên lửa, bao gồm Fath-360, với tầm bắn và độ chính xác được cải thiện qua từng phiên bản. Các dòng tên lửa hành trình mới cũng đang được phát triển, phục vụ cả phòng thủ bờ biển lẫn tấn công chiến lược.

Iran cũng đẩy mạnh chiến tranh mạng và tác chiến điện tử, với hàng nghìn hệ thống điều khiển, giám sát, liên lạc và gây nhiễu được phát triển và triển khai. Khả năng tích hợp vệ tinh và UAV để đồng bộ hóa hệ thống chỉ huy, điều hành được xác định là yếu tố then chốt trong chiến lược phòng thủ dài hạn.

Iran tuyên bố đạt mức tự chủ 90-93% trong sản xuất quốc phòng, với các tổ chức như Tổ chức Công nghiệp Quốc phòng (DIO) và IEI đóng vai trò then chốt. Hệ thống sản xuất hiện nay có thể cung ứng từ xe tăng chủ lực Zulfiqar, xe thiết giáp Rakhsh, pháo binh cơ động, cho đến UAV và tên lửa các loại.

Trong lĩnh vực hải quân, Iran chú trọng đầu tư vào các nền tảng nhỏ gọn nhưng có hỏa lực mạnh, bao gồm lớp tàu hộ vệ Shahid Soleimani với khả năng phóng tên lửa và phòng không tầm gần. Iran cũng đưa vào biên chế tàu IRIS Shahid Bagheri, một tàu container cải hoán, trọng tải 41.000 tấn, trang bị hệ thống phóng UAV và radar giám sát tầm xa.

Với việc tăng chi tiêu quốc phòng lên mức chưa từng có, kết hợp cùng cam kết phát triển các lĩnh vực công nghệ then chốt như UAV, tên lửa thông minh, chiến tranh mạng và nền tảng chỉ huy kỹ thuật số, Iran đang chuẩn bị cho một kịch bản xung đột kéo dài. Việc thể chế hóa các cơ chế tài chính, đẩy mạnh sản xuất nội địa và tối ưu hóa công nghệ tác chiến phi đối xứng cho thấy Iran không chỉ hướng đến răn đe chiến lược mà còn đặt nền móng cho sự sẵn sàng dài hạn, bất chấp áp lực trừng phạt và kinh tế.