Thói quen kiểm tra điện thoại ngay sau khi thức dậy có thể gây ra những tác động tiêu cực đáng kể đến não bộ và tinh thần của nhiều người. Khi não bộ vẫn chưa hoàn toàn tỉnh táo, việc tiếp nhận một lượng lớn thông tin từ mạng xã hội, tin tức, hay công việc có thể dẫn đến cảm giác căng thẳng, khó tập trung và mệt mỏi kéo dài.

Ngay sau khi thức dậy, não bộ con người thường ở trong trạng thái “sóng alpha”, một giai đoạn chuyển tiếp giữa giấc ngủ và trạng thái tỉnh táo. Trong giai đoạn này, tâm trí thường thư giãn, dễ dàng sáng tạo và ít bị phân tán. Đây được coi là thời điểm vàng để suy nghĩ tích cực hoặc nuôi dưỡng những ý tưởng mới. Tuy nhiên, khi chúng ta ngay lập tức cầm điện thoại lên, não bộ sẽ bị đẩy vào một tình trạng cảnh giác cao độ.

Mạng xã hội mang lại cho người dùng cảm giác được kết nối, nhưng đồng thời cũng có thể nhanh chóng làm cạn kiệt sự tập trung và năng lượng tinh thần. Việc lướt điện thoại vào buổi sáng vô tình tạo ra cho não bộ một cơ chế “tìm kiếm phần thưởng”, khi mà chúng ta liên tục tìm kiếm cảm giác vui vẻ từ những video, tin tức nóng, hoặc tương tác ảo. Hệ lụy là trong phần còn lại của ngày, bộ não sẽ khó duy trì được sự tập trung bền vững, dễ bị xao nhãng và mất kiên nhẫn.

Một nghiên cứu của National Sleep Foundation vào năm 2021 chỉ ra rằng việc sử dụng thiết bị điện tử vào đầu và cuối ngày có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ. Điều này có thể khiến cơ thể rối loạn nhịp sinh học, dẫn đến khó ngủ sâu và dễ mệt mỏi hơn vào ngày hôm sau.

Không chỉ gây căng thẳng, mạng xã hội còn có thể trở thành một “bẫy” tâm lý, khiến người dùng dễ rơi vào cảm giác tự ti, chán nản khi chứng kiến cuộc sống dường như hoàn hảo và thành công rực rỡ của người khác. Và vào buổi sáng, những hình ảnh này có thể dễ dàng gây ra tổn thương ngầm.

Để cải thiện sức khỏe tinh thần, việc đơn giản là để điện thoại “ngủ thêm” có thể mang lại lợi ích đáng kể. Thay vì vội vàng lướt điện thoại, hãy bắt đầu ngày mới bằng một hoạt động nhẹ nhàng như vươn vai, uống nước, tập vài động tác yoga, thiền, hoặc đơn giản là ngồi yên vài phút để hít thở sâu. Việc viết ra mục tiêu trong ngày hoặc dành một chút thời gian để suy nghĩ tích cực cũng có thể giúp thiết lập tinh thần vững vàng.

Chuyên gia Nicole Venola nhấn mạnh rằng những phút đầu ngày là thời điểm quý giá để nuôi dưỡng sức khỏe tâm trí. Chỉ cần thay đổi một thói quen nhỏ, như không cầm điện thoại ngay khi vừa tỉnh dậy, bạn đã giúp não bộ có cơ hội nghỉ ngơi đúng cách và chuẩn bị tốt hơn cho mọi thử thách trong ngày.

Rối loạn phổ tự kỷ (ASD) là một tình trạng phát triển thần kinh phức tạp, đặc trưng bởi sự khác biệt trong sự phát triển và chức năng của não, ảnh hưởng đến hành vi, giao tiếp và tương tác xã hội. Một khía cạnh ít được biết đến của tự kỷ là tác động của nó đến dáng đi, hoặc cách một người đi. Nghiên cứu gần đây đã làm sáng tỏ các mẫu dáng đi độc đáo được thể hiện bởi những người mắc tự kỷ, điều này có thể có ý nghĩa quan trọng đối với cuộc sống hàng ngày của họ. Sổ tay Chẩn đoán và Thống kê các Rối loạn Tâm thần hiện đã công nhận một ‘dáng đi kỳ lạ’ là một đặc điểm hỗ trợ chẩn đoán của tự kỷ. Sự công nhận này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu và giải quyết sự khác biệt về dáng đi ở những người mắc tự kỷ.

Nghiên cứu đã xác định được một số mẫu dáng đi riêng biệt trong số những người tự kỷ, bao gồm đi trên mũi chân, đi vào trong và đi ra ngoài. Những sự khác biệt này có thể được quy cho sự khác biệt trong sự phát triển của não, đặc biệt là ở các vùng như hạch nền và tiểu não. Các nghiên cứu cũng đã tiết lộ những sự khác biệt tinh tế hơn trong dáng đi, bao gồm tốc độ đi chậm hơn, bước đi rộng hơn và giai đoạn đứng lâu hơn. Những người tự kỷ thể hiện sự thay đổi đáng kể trong chiều dài sải chân, tốc độ và nhịp đi. Những sự khác biệt về dáng đi này thường đi kèm với các sự khác biệt vận động khác, chẳng hạn như vấn đề cân bằng và phối hợp.

Nguyên nhân của sự khác biệt về dáng đi trong tự kỷ là đa diện và liên quan đến sự phát triển của não, đặc biệt là ở các khu vực chịu trách nhiệm về kiểm soát và phối hợp vận động. Trong khi một số nhà nghiên cứu đã gợi ý rằng sự khác biệt về dáng đi có thể do sự phát triển chậm trễ, nghiên cứu cho thấy rằng những sự khác biệt này tồn tại trong suốt cuộc đời và có thể trở nên rõ rệt hơn theo tuổi tác.

Các bác sĩ lâm sàng tiếp cận quản lý sự khác biệt về dáng đi một cách cá nhân hóa, tập trung vào các tác động chức năng đối với cuộc sống hàng ngày. Hỗ trợ có thể cần thiết nếu sự khác biệt về dáng đi dẫn đến tăng nguy cơ té ngã, khó tham gia vào các hoạt động thể chất hoặc hậu quả về thể chất như căng thẳng cơ hoặc đau. Các can thiệp dựa trên cộng đồng, chẳng hạn như các chương trình thể thao hoặc khiêu vũ, có thể trao quyền cho những người tự kỷ phát triển kỹ năng vận động và cải thiện khả năng vận động của họ.

Khi nghiên cứu tiếp tục khám phá những phức tạp của dáng đi tự kỷ, điều cần thiết là phải nhận ra tầm quan trọng của việc chấp nhận và hỗ trợ các phong cách chuyển động cá nhân. Bằng cách thúc đẩy các mô hình hỗ trợ dựa trên cộng đồng và hỗ trợ nền tảng cho trẻ em tự kỷ, chúng ta có thể tạo ra một môi trường hòa nhập và trao quyền hơn, cho phép những người mắc tự kỷ phát triển mạnh. Tìm hiểu thêm về tự kỷ và các nguồn lực có sẵn cho các cá nhân và gia đình bị ảnh hưởng bởi tình trạng này.

Thông tin về sự ra đi của Phó Chủ tịch Đại học FPT, ông Hoàng Nam Tiến, do đột quỵ ở tuổi 56, đã gây ra nhiều tiếc thương trong cộng đồng. Đồng thời, tin tức này cũng làm dấy lên lời cảnh tỉnh về hiểm họa đột quỵ – một căn bệnh nguy hiểm có thể cướp đi sinh mạng bất cứ lúc nào, bất kể tuổi tác.

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng y tế khẩn cấp và nguy hiểm hàng đầu hiện nay. Căn bệnh này không chỉ là nguyên nhân gây tử vong cao mà còn để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và gia đình. Đột quỵ xảy ra khi cung cấp máu cho não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể, khiến não không nhận được oxy và chất dinh dưỡng cần thiết để hoạt động.

Có hai dạng đột quỵ chính: đột quỵ do thiếu máu cục bộ và đột quỵ do xuất huyết. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ chiếm khoảng 80% các trường hợp, xảy ra khi một cục máu đông hoặc mảng xơ vữa làm tắc nghẽn mạch máu, ngăn không cho máu lên não. Đột quỵ do xuất huyết xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu vào mô não xung quanh.

Thời gian là yếu tố quan trọng nhất trong việc điều trị đột quỵ. Càng được cấp cứu sớm, khả năng phục hồi của người bệnh càng cao. Để nhận biết các dấu hiệu đột quỵ, người dân có thể ghi nhớ quy tắc F.A.S.T: Face (mặt), Arm (tay), Speech (lời nói), và Time (thời gian). Các chuyên gia y tế cũng chỉ ra rằng đột quỵ thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được, như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường, hút thuốc lá, mỡ máu cao, béo phì và thiếu vận động.

Để phòng chống đột quỵ hiệu quả, khuyến cáo từ Bộ Y tế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động phòng ngừa. Điều này bao gồm xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia, kiểm soát các bệnh lý nền, và duy trì cân nặng hợp lý. Nếu bạn muốn biết thêm thông tin về các biện pháp phòng ngừa đột quỵ, có thể tham khảo trang web của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hoặc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) để có thêm thông tin.

Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta có kiến thức và thay đổi lối sống. Việc chủ động chăm sóc sức khỏe, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và nhận biết sớm các dấu hiệu sẽ giúp giảm thiểu những rủi ro và bảo vệ cuộc sống của chính mình và những người thân yêu.

Hội chứng Kleine-Levin, một tình trạng thần kinh hiếm gặp, đã được ghi nhận gây ra các giai đoạn ngủ dài bất thường, kéo dài từ 16 đến 20 giờ mỗi ngày. Mặc dù tình trạng này ít xảy ra, chỉ ảnh hưởng đến khoảng một đến năm người trên một triệu dân, nhưng nó có tỷ lệ mắc cao hơn ở người Do Thái Ashkenazi. Thống kê cho thấy, tính đến nay, chỉ có khoảng 500 trường hợp được báo cáo trên các tạp chí y học.

Các nghiên cứu cho biết, khoảng 70% người mắc hội chứng này là nam giới, nhưng tình trạng này không phân biệt giới tính, và các triệu chứng thường xuất hiện ở giai đoạn vị thành niên sớm. Trung bình, tình trạng này kéo dài khoảng 14 năm. Hội chứng Kleine-Levin được xếp vào nhóm rối loạn quá mức ngủ, cùng với chứng ngủ gật. Một đợt bùng phát của hội chứng này được định nghĩa là các triệu chứng kéo dài ít nhất hai ngày, trung bình kéo dài khoảng 10 ngày nhưng có thể kéo dài hàng tuần. Trường hợp nghiêm trọng, một số bệnh nhân có thể ngủ liên tục tới 70 ngày.

Trong các đợt bùng phát, người bệnh thường trải qua các triệu chứng như buồn drowsiness cực độ, tăng cảm giác thèm ăn, tăng cân, ham muốn tình dục tăng cao, ảo giác, thay đổi hành vi, lo lắng hoặc trầm cảm và mất trí nhớ. Ngoài ra, họ cũng có thể xuất hiện tình trạng đói dữ dội và ham muốn tình dục cao. Các triệu chứng này có thể xảy ra đột ngột, làm tăng nguy cơ chấn thương nếu bệnh nhân vận hành xe cơ giới hoặc máy móc. Do đó, người mắc hội chứng này được khuyên ở nhà trong một môi trường an toàn trong các đợt bùng phát.

Nguyên nhân chính xác của hội chứng Kleine-Levin vẫn chưa được biết rõ, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng có thể do di truyền hoặc do một căn bệnh hoặc chấn thương gây tổn thương vùng dưới đồi, phần não chịu trách nhiệm điều chỉnh giấc ngủ. Một số trường hợp có thể được kích hoạt bởi nhiễm trùng, sử dụng chất, sang chấn đầu, gắng sức thể chất hoặc căng thẳng. Trong các đợt bùng phát, trí nhớ của bệnh nhân bị hạn chế. Họ có thể ăn và sử dụng nhà vệ sinh, nhưng do sự mệt mỏi cực độ, họ gặp khó khăn với các chức năng thể chất ngoài các hành vi cơ bản này.

Điều trị hội chứng Kleine-Levin bao gồm các loại thuốc như lithium, steroid và thuốc kích thích để giảm tần suất, thời gian và mức độ nghiêm trọng của các đợt bùng phát. Trị liệu thường được khuyến nghị cùng với các phương pháp điều trị này để giúp bệnh nhân kiểm soát các triệu chứng như ham muốn tình dục quá mức, lo lắng và trầm cảm.