Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev cho biết nước này đang phải đối mặt với khoảng 30.000 lệnh trừng phạt từ phương Tây, và ông mô tả các biện pháp này là “bất hợp lý”. Ông Medvedev nhấn mạnh rằng các quốc gia cần tăng cường quan hệ ngang hàng để chống lại những hành động như vậy.

Nga đã hứng chịu hàng loạt lệnh trừng phạt từ phương Tây kể từ khi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022. Tuy nhiên, giới chức Nga nhiều lần khẳng định rằng nước này đủ khả năng thích nghi với đòn trừng phạt. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố rằng sau nhiều năm, nền kinh tế Nga đã phát triển tới mức có thể chống chịu được các lệnh trừng phạt và hạn chế từ phương Tây.

Ông Peskov cho biết nền kinh tế Nga đã phát triển khả năng miễn nhiễm nhất định với các lệnh trừng phạt. Chủ tịch Ủy ban Thị trường Tài chính của Nga, ông Anatoly Aksakov, cũng khẳng định rằng các lệnh trừng phạt từ châu Âu chỉ như “gió thoảng qua tai” đối với ngành ngân hàng Nga.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng các biện pháp trừng phạt đã gây thiệt hại đáng kể cho Nga. Việc giới hạn giá dầu của Nga đã khiến nước này thiệt hại khoảng 150 tỷ USD doanh thu xuất khẩu. Nga cũng đã mất quyền tiếp cận thị trường khí đốt châu Âu, khiến công ty khí đốt Gazprom ghi nhận những khoản lỗ đáng kể và gánh một khoản nợ lớn.

Sự suy giảm của kinh tế Nga đang cho thấy các biện pháp trừng phạt của phương Tây dù không thể khiến kinh tế Nga suy sụp ngay, nhưng rõ ràng đang gây ra thiệt hại cho nước này. Nhiều chuyên gia dự báo nếu các lệnh trừng phạt thắt chặt hơn nữa hoặc giá dầu giảm, nền kinh tế Nga có thể sẽ bắt đầu chao đảo.

Một bài đăng lan truyền rộng rãi trên nền tảng X vào ngày 30-6 đã gây ra sự hiểu lầm về việc cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Nga. Bài viết này cho rằng ông Trump đã cho phép Mỹ giao dịch với các ngân hàng Nga bị trừng phạt như Sberbank, VTB và Ngân hàng Trung ương trong khuôn khổ các dự án năng lượng hạt nhân dân sự. Bài đăng đã thu hút hơn 230.000 lượt xem và nhanh chóng lan rộng trên nhiều nền tảng trực tuyến khác, bao gồm Instagram, Facebook, Reddit, Imgur, YouTube và Threads.

Điều này đã khiến nhiều người tin rằng chính quyền ông Trump đã thay đổi chính sách trừng phạt Nga. Tuy nhiên, sau quá trình xác minh, tổ chức kiểm chứng Snopes đã kết luận rằng thông tin lan truyền trên là không chính xác. Văn bản đính kèm trong bài đăng, có tiêu đề ‘Giấy phép chung số 115B – Cho phép các giao dịch nhất định liên quan đến năng lượng hạt nhân dân sự’, do Văn phòng Kiểm soát tài sản nước ngoài (OFAC) thuộc Bộ Tài chính Mỹ ban hành ngày 27-6, là có thật.

Giấy phép này cho phép thực hiện một số giao dịch với các tổ chức tài chính Nga đang bị trừng phạt, nhưng chỉ trong trường hợp các giao dịch này liên quan đến các dự án năng lượng hạt nhân dân sự đã khởi công trước ngày 21-11-2024. Snopes đã xác minh rằng văn bản này không phải là một quyết định mới do ông Trump ban hành để dỡ bỏ trừng phạt Nga, mà thực tế là bản cập nhật của GL115A do chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden ban hành ngày 10-1.

Phiên bản mới GL115B chỉ điều chỉnh hai điểm: gia hạn hiệu lực đến ngày 19-12 và gỡ bỏ hạn chế đối với các giao dịch liên quan đến dự án điện hạt nhân Paks II do Nga cấp vốn vay tại Hungary. GL115B là bản kế tiếp của giấy phép gốc GL115, ban hành ngày 18-12-2024, vốn chỉ áp dụng cho Ngân hàng Gazprombank.

Cả ba phiên bản giấy phép đều dựa trên cơ sở pháp lý từ sắc lệnh hành pháp số 14024, do ông Biden ký ngày 15-4-2021, quy định phong tỏa tài sản đối với các hành vi bị xem là gây hại từ phía Nga. Bộ Tài chính Mỹ đã làm rõ rằng các giao dịch được phép theo GL115B chỉ giới hạn trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân dân sự, như sản xuất điện, chế biến uranium hoặc vận hành cơ sở phi quân sự, và không áp dụng cho các dự án bắt đầu sau ngày 21-11-2024.

Một phát ngôn viên Bộ Tài chính Mỹ cũng khẳng định với Snopes rằng chính quyền ông Trump không dỡ bỏ trừng phạt Nga và GL115B chỉ là bản cập nhật từ giấy phép năm 2024 dưới thời ông Biden. Ngoại trưởng Hungary Péter Szijjártó đã viết trên nền tảng X rằng Mỹ đã gỡ bỏ hạn chế với dự án điện hạt nhân Paks II, đồng thời cảm ơn chính quyền ông Trump. Snopes đã thực hiện việc xác minh và đưa ra kết luận về vấn đề này.

Ngày 18/7, Trung tâm An ninh Mạng Quốc gia Anh (NCSC) đã công bố thông tin về việc phát hiện một công cụ gián điệp kỹ thuật số tinh vi, được cho là do tình báo quân đội Nga phát triển. Công cụ này được đặt tên là Authentic Antics và được cho là do nhóm tin tặc APT28, thuộc đơn vị 26165 của Cơ quan Tình báo Quân đội Nga (GRU), phát triển.

Phần mềm độc hại này có khả năng tạo ra cửa sổ giả mạo để lừa người dùng đăng nhập vào tài khoản đám mây của Microsoft, từ đó lấy cắp thông tin. NCSC đã lên án tình báo quân đội Nga vì sử dụng công cụ gián điệp này và thông báo áp lệnh trừng phạt đối với 3 đơn vị 29155, 26165, 74455 của GRU cùng 18 sĩ quan của cơ quan trên.

Những người này bị cáo buộc tham gia hỗ trợ các cuộc tấn công nhằm vào thành phố Mariupol trong xung đột tại Ukraine, do thám cựu điệp viên hai mang người Nga Sergei Skripal và con gái Yulia trước khi họ bị đầu độc bằng Novichok tại Anh hồi năm 2018. London cũng cáo buộc các đơn vị 29155, 26165, 74455 đã nhắm vào các cơ quan truyền thông, nhà cung cấp dịch vụ viễn thông, hạ tầng năng lượng tại Anh và trên khắp châu Âu.

Ngoại giao Anh cũng thông báo áp lệnh trừng phạt với 3 lãnh đạo của tổ chức ‘Sáng kiến châu Phi’, một tổ chức chuyên sản xuất nội dung trên mạng xã hội, được Nga tài trợ để tiến hành chiến dịch thông tin ở Tây Phi. Ngoại trưởng Anh David Lammy cho biết: ‘Các điệp viên Nga đang thực hiện chiến dịch nhằm gây bất ổn cho châu Âu, làm suy yếu chủ quyền của Ukraine và đe dọa an toàn của công dân Anh.’

Đại sứ quán Nga tại London chưa có phản ứng chính thức về thông tin này. Anh nhiều lần cáo buộc Nga thực hiện hành động thù địch, từ gián điệp truyền thống đến phá hoại ngầm. Hồi đầu tháng, 3 người đàn ông bị kết tội phóng hỏa một doanh nghiệp có liên hệ với Ukraine ở London. Cảnh sát Anh cáo buộc những người này làm theo chỉ thị từ tập đoàn quân sự tư nhân Wagner của Nga.

Moskva từng bác bỏ các cáo buộc tương tự, cho rằng chúng có động cơ chính trị và khẳng định Nga không phải mối đe dọa với Anh. Tuy nhiên, các căng thẳng giữa Anh và Nga trong lĩnh vực an ninh mạng và gián điệp dường như đang gia tăng trong thời gian gần đây.

Một số chuyên gia an ninh mạng cho rằng việc phát hiện ra công cụ gián điệp Authentic Antics là một minh chứng cho sự tinh vi và nguy hiểm của các công cụ gián điệp do nhà nước hậu thuẫn. Họ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc các quốc gia cần tăng cường hợp tác và chia sẻ thông tin để đối phó với các mối đe dọa an ninh mạng ngày càng tăng.

Tóm lại, việc phát hiện ra công cụ gián điệp Authentic Antics và các lệnh trừng phạt mới của Anh đối với các đơn vị và sĩ quan của GRU là một bước đi quan trọng trong việc đối phó với các hoạt động gián điệp và phá hoại của Nga. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức và câu hỏi về cách thức đối phó hiệu quả với các mối đe dọa này trong tương lai.