Ukraine đã xây dựng một chuỗi thành phố pháo đài tại vùng Donbass để ngăn chặn đà tiến công của Nga. Tuy nhiên, mắt xích cực nam trong chuỗi này, thành phố Pokrovsk, đang đối mặt với nguy cơ bị cô lập. Nhóm phân tích Deep State của Ukraine đã đưa ra bản cập nhật mới nhất, mô tả tình hình là ‘tín hiệu khẩn cấp’ trên mặt trận.

Quân đội Nga có thể sắp đạt được một vị trí quan trọng bên bờ tây sông Kazennyi Torets, gần làng Razyne, phía đông thành phố Pokrovsk ở tỉnh Donetsk. Nếu lực lượng Nga vượt qua con sông này và tiến về phía tây từ Razyne, họ có thể tạo áp lực lên các tuyến tiếp vận dẫn vào Pokrovsk, đe dọa cô lập thành phố này.

Lực lượng Ukraine đang đóng quân trong và quanh Pokrovsk, với sự hiện diện của ít nhất 10 lữ đoàn, có thể sẽ phải rút khỏi thành phố bị tàn phá này thay vì đối mặt với nguy cơ bị bao vây và cắt đứt tiếp tế. Pokrovsk là điểm cực nam trong ‘vành đai pháo đài’ của Ukraine ở tỉnh Donetsk, cùng với các thành phố Sloviansk, Kramatorsk, Druzhkivka và Kostyantynivka.

Quân đội Nga đã tiến hành chiến dịch tấn công Pokrovsk kể từ khi Avdiivka thất thủ vào mùa xuân năm 2024. Tuy nhiên, Pokrovsk là mục tiêu khó khăn, và hệ thống phòng thủ vững chắc của Ukraine đã chặn đứng đà tiến của Nga ngay từ tháng 2. Thay vì tấn công trực diện, Nga đã chuyển hướng chiến thuật, mở mũi công kích sang hai bên đông và tây thành phố, dần khép lại một gọng kìm bao vây.

Hiện tại, quân Nga chỉ cách tuyến đường chính bắc – nam dẫn vào Pokrovsk vài km về phía đông, và cách tuyến đường chính tây – đông vài km về phía nam. Tình hình này buộc Cụm tác chiến Trung tâm của Nga phải lựa chọn chiến lược: Bao vây Pokrovsk từ phía đông bắc hoặc từ phía tây.

Cả hai hướng đều không dễ dàng, nhưng đều có thể khả thi. ‘Muốn bao vây Pokrovsk từ đông bắc, Nga phải tiến mạnh về hướng Rodynske, giành được khu vực đó và xây dựng một vị trí phòng ngự mạnh để từ đó có thể tấn công Pokrovsk,’ theo Trung tâm Chiến lược Quốc phòng Ukraine (CDS).

CDS cũng nhận định: ‘Một hướng hành động khác có thể là tiến lên phía bắc Udachne hoặc Kotlyne để cắt đứt tuyến đường cao tốc M30 chạy theo hướng tây – đông.’ Phía đông hiện là khu vực quân Nga đạt được tiến triển lớn nhất và có thể là nơi họ tập trung lực lượng cho các đợt đột phá tiếp theo.

Trở ngại chính, ngoài sự kháng cự của quân Ukraine, là con sông hẹp Kazennyi Torets. ‘Để tiến về phía tây Razyne, lực lượng Nga sẽ cần vượt sông Kazennyi Torets tại nhiều điểm, điều này có thể gây khó khăn cho bước tiến của họ,’ CDS giải thích.

Bản cập nhật của Deep State cho thấy quân Nga có thể sắp vượt qua sông. Thành công của họ ‘phụ thuộc trực tiếp vào năng lực chiến đấu của các đơn vị tham chiến.’ Những đơn vị này gồm Lữ đoàn Bộ binh cơ giới độc lập số 39, Sư đoàn Bộ binh cơ giới số 150 và Lữ đoàn Bộ binh cơ giới độc lập số 110.

Lữ đoàn 39 từng dẫn đầu nhiều đợt tấn công hiệu quả nhất của Nga trên hướng chiến dịch này kể từ sau khi Avdiivka thất thủ. Đối với Ukraine, hậu quả của việc quân Nga vượt sông và tiến về phía tây Razyne có thể rất nghiêm trọng, khi cuộc chiến toàn diện bước sang tháng thứ 41 và Moscow vẫn nắm lợi thế lớn về nhân lực.

‘Nếu Bộ chỉ huy lực lượng phòng vệ Ukraine không sớm ổn định được tình hình tại hướng này, thì giới lãnh đạo quân sự – chính trị Ukraine cần chuẩn bị cho việc mặt trận Pavlohrad có thể bị khai thông,’ theo CDS. Thành phố Pavlohrad nằm cách Pokrovsk 60km về phía tây. Hiện tại nó vẫn còn an toàn, nhưng điều đó có thể thay đổi nhanh chóng nếu Pokrovsk thất thủ.

Quân đội Nga đang tăng cường áp sát các trung tâm hậu cần quan trọng của Ukraine ở vùng Donbass, trong bối cảnh lực lượng Nga liên tiếp giành được những thắng lợi quan trọng trên các mặt trận Donbass và Zaporizhia. Cụm hậu cần quan trọng Pokrovsk-Myrnohrad của Ukraine đang đối mặt với nguy cơ bị bao vây, khi quân đội Nga kiểm soát làng Razino và tiến sát Rodynske.

Việc kiểm soát Razino đã giúp quân Nga nắm giữ nút giao thông chiến lược bên bờ sông Kazeny Torets, mở đường tiến công về phía tây. Các chuyên gia quân sự nhận định, nếu chiếm được Rodinske, cách Pokrovsk chỉ 4km, lực lượng Nga có thể hoàn toàn cô lập cụm quân Ukraine tại đây. Pokrovsk không chỉ là đô thị lớn với 60.000 dân mà còn giữ vị trí then chốt trên tuyến đường T054 nối liền nhiều thành phố quan trọng.

Ở mặt trận Konstantinovka, giao tranh ác liệt đang diễn ra tại Yablonovka và Aleksandro-Kalinovo. Thành phố công nghiệp Konstantinovka được xem là ‘cánh cửa’ dẫn vào cụm đô thị Kramatorsk-Slavyansk, nơi đặt nhiều cơ quan đầu não của quân đội Ukraine. Việc kiểm soát thành phố này sẽ mở ra con đường tiến thẳng vào khu vực trọng yếu.

Về phía Zaporizhia, quân Nga cũng đã giải phóng Malinovka và đang tiếp tục giao tranh quanh khu vực Malaya Tokmachka. Những diễn biến này cho thấy chiến lược ‘bóc từng lớp phòng thủ’ của Nga đang phát huy hiệu quả, khi liên tiếp cắt đứt các tuyến tiếp tế then chốt của Ukraine.

Giới phân tích nhận định, việc mất các vị trí chiến lược tại Donbass đang đặt ra những thách thức lớn cho Ukraine trong việc duy trì thế phòng thủ. Trong bối cảnh nguồn viện trợ quân sự từ phương Tây có dấu hiệu chậm lại, khả năng phản công của Ukraine đang bị hạn chế đáng kể. Tình hình chiến sự tại miền đông Ukraine đang có những diễn biến mới và phức tạp, với nhiều thách thức cho quân đội Ukraine trong thời gian tới.

Để có cái nhìn tổng quan về tình hình chiến sự tại Ukraine, có thể tham khảo thêm các thông tin cập nhật trên các trang tin tức uy tín như BBC hoặc Al Jazeera.