Chính quyền của cựu Tổng thống Donald Trump đã thực hiện một bước đi mới trong việc thắt chặt các quy định về nhập cư, khi tăng cường nỗ lực trục xuất những người nhập cư đã phạm tội khỏi Hoa Kỳ, bất kể quốc tịch của họ thuộc quốc gia nào. Một nhóm đàn ông đến từ Cuba, Jamaica, Lào, Việt Nam và Yemen vừa bị trục xuất đến Eswatini, một quốc gia nhỏ nằm ở miền Nam châu Phi.

Theo Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ (DHS), những cá nhân bị trục xuất đều có tiền án về các tội nghiêm trọng, bao gồm giết người, ngộ sát và lạm dụng tình dục trẻ em. Do mức độ nghiêm trọng của các tội ác này, các quốc gia xuất xứ của họ từ chối tiếp nhận họ trở lại. Việc trục xuất những người này đến Eswatini, một quốc gia không giáp biển với dân số khoảng 1,2 triệu người, đã đặt ra nhiều câu hỏi về mặt pháp lý và nhân đạo.

Eswatini, trước đây được biết đến với tên gọi Swaziland, là một quốc gia có diện tích chỉ lớn hơn bang Connecticut một chút và được cai trị bởi một vị vua. Chính sách trục xuất sang quốc gia thứ ba đang là tâm điểm của nhiều tranh cãi. Không chỉ Eswatini, chính quyền Trump còn vận động nhiều quốc gia khác như El Salvador, Costa Rica, Panama, Kosovo, Rwanda và thậm chí cả Nam Sudan, nơi vẫn đang diễn ra xung đột, tiếp nhận người bị trục xuất không phải công dân của họ.

Chiến lược này được cho là nhằm vượt qua rào cản khi quốc gia xuất xứ từ chối tiếp nhận công dân phạm tội. Tuy nhiên, giới phê bình cảnh báo rằng điều này có thể đẩy người bị trục xuất vào các quốc gia nguy hiểm, nơi có hệ thống pháp luật không minh bạch và có thể vi phạm nhân quyền.

Tháng trước, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã ra phán quyết cho phép chính quyền tiếp tục thực hiện chính sách trục xuất nhanh sang quốc gia thứ ba, mà không cần phải thông báo đầy đủ hoặc tổ chức phiên điều trần. ICE (Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan) thậm chí có thể chỉ thông báo trước 6 giờ trong một số trường hợp.

Mặc dù chính quyền khẳng định các nước nhận người bị trục xuất đã đảm bảo sẽ không truy tố hoặc tra tấn họ, các tổ chức nhân quyền cho rằng cam kết này khó có thể tin cậy. Các tổ chức này đang lên tiếng về những lo ngại liên quan đến việc trục xuất người nhập cư đến các quốc gia thứ ba, nơi họ có thể đối mặt với nhiều rủi ro về an toàn và quyền lợi.

Tranh cãi xung quanh chính sách trục xuất sang quốc gia thứ ba vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Trong bối cảnh đó, việc tìm kiếm một giải pháp cân bằng giữa yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia và đảm bảo quyền lợi của người nhập cư vẫn còn là một thách thức lớn.

Trước những diễn biến phức tạp này, việc theo dõi sát sao các diễn biến tiếp theo và đánh giá tác động của chính sách trục xuất sang quốc gia thứ ba là rất quan trọng. Ngoài ra, cần có sự tham gia của cộng đồng quốc tế để đảm bảo rằng các giải pháp được tìm ra phù hợp với các tiêu chuẩn về nhân quyền và pháp lý quốc tế.

Quốc hội Cuba đã chính thức thông qua dự luật sửa đổi Hiến pháp, loại bỏ quy định giới hạn tuổi 60 đối với ứng viên Chủ tịch nước trong nhiệm kỳ đầu tiên. Quyết định này có ý nghĩa quan trọng, đặc biệt khi Chủ tịch nước đương nhiệm Miguel Díaz-Canel, hiện 65 tuổi, sẽ đủ điều kiện tiếp tục tranh cử vào năm 2028 nếu ông có nguyện vọng. Dự luật được thông qua với 440/470 phiếu tán thành trong phiên họp toàn thể ngày 18-7 của Quốc hội Cuba.

Đây là thay đổi Hiến pháp quan trọng nhất kể từ khi bản Hiến pháp mới của Cuba được thông qua năm 2019. Chủ tịch Quốc hội Esteban Lazo nhấn mạnh rằng sửa đổi này tạo điều kiện cho những cá nhân xuất sắc, dù đã trên 60 tuổi nhưng vẫn minh mẫn, có kinh nghiệm lãnh đạo và trung thành với lý tưởng cách mạng, có thể tiếp tục đảm nhận trọng trách quốc gia. Điều này cho thấy sự đánh giá cao đối với kinh nghiệm và năng lực lãnh đạo của những cá nhân lớn tuổi.

Sửa đổi Hiến pháp này xuất phát từ sáng kiến của nguyên Chủ tịch nước Raul Castro, người đã đề xuất quy định giới hạn tuổi tối đa 60 cho nhiệm kỳ Chủ tịch nước đầu tiên vào năm 2019 nhằm tạo điều kiện cho thế hệ lãnh đạo trẻ kế thừa. Tuy nhiên, trong bối cảnh tình hình kinh tế hiện nay, việc duy trì các nhà lãnh đạo dày dạn kinh nghiệm được coi là cần thiết để Cuba vượt qua giai đoạn khó khăn. Đất nước đang đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong 30 năm, với GDP giảm 11% trong 5 năm qua, lạm phát lên tới 77% năm 2023 cùng tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng lương thực, nhiên liệu.

Thêm vào đó, Cuba đang phải đối mặt với làn sóng di cư ồ ạt, với hơn 500.000 người rời bỏ đảo quốc Caribe này từ năm 2022. Tình hình này đòi hỏi sự lãnh đạo ổn định và kinh nghiệm để điều hành đất nước. Thay đổi Hiến pháp lần này cũng phản ánh thực tế già hóa dân số nhanh tại Cuba với 26,6% dân số trên 60 tuổi. Điều này đặt ra thách thức mới trong việc cân bằng giữa kế thừa lãnh đạo và đổi mới trong cơ cấu lãnh đạo của đất nước.

Thông qua sửa đổi Hiến pháp này, Quốc hội Cuba thể hiện sự linh hoạt và thích ứng với tình hình thực tế, đồng thời cho thấy nỗ lực của đất nước trong việc tìm kiếm giải pháp phù hợp cho những thách thức đang đối mặt. Việc cho phép những lãnh đạo giàu kinh nghiệm tiếp tục đóng góp cho đất nước được kỳ vọng sẽ giúp Cuba ổn định và phát triển trong bối cảnh quốc tế và khu vực đang thay đổi nhanh chóng.