Cơ quan Công an phường An Biên, Hải Phòng, vừa phối hợp với các đơn vị chức năng thành công giải quyết một trường hợp lừa đảo qua điện thoại. Nạn nhân là cháu T.H.T, 18 tuổi, trú tại phường An Biên. Cháu T. đã bị một nhóm đối tượng lừa đảo thông qua cuộc điện thoại mạo danh cán bộ Công an.

Ngày 29 tháng 7, khoảng 17h, cháu T. nhận được cuộc điện thoại từ số máy lạ. Người gọi tự giới thiệu là cán bộ Công an và thông báo rằng cháu đang liên quan đến một vụ án về ma túy và rửa tiền, cần phải xác minh làm rõ. Đối tượng yêu cầu cháu T. không được nói với ai và phải tuân theo hướng dẫn của hắn.

Cháu T. được yêu cầu ra khỏi nhà, tìm đến khách sạn gần nhất và mang theo tiền để chứng minh rằng mình không liên quan đến tội phạm. Sợ hãi, cháu T. đã mang theo một con lợn đất đựng tiền tiết kiệm và nói dối bố mẹ rằng mình đi làm hồ sơ thi vào Đại học Hàng Hải. Sau đó, cháu T. đến thuê phòng tại một khách sạn trên đường Cầu Đất, phường Gia Viên, Hải Phòng.

Tại đây, cháu T. được đối tượng kết nối vào một nhóm chat Zalo, trong đó có một số đối tượng tự xưng là cán bộ Công an, Viện kiểm sát, yêu cầu cháu phải chuyển tiền vào tài khoản của đối tượng để chứng minh tài sản không liên quan đến phạm tội. Cháu T. đã gần như mất hết sự tỉnh táo, đập lợn tiết kiệm và đến một cửa hàng cầm đồ để chuyển tổng số tiền hơn 47 triệu đồng vào tài khoản các đối tượng yêu cầu.

Ngay sau khi tiếp nhận thông tin, Công an phường An Biên đã khẩn trương phối hợp cùng các đơn vị chức năng và gia đình triển khai kế hoạch tìm kiếm cháu T. Đến khoảng 10h30 ngày 30 tháng 7, qua công tác rà soát, nắm tình hình và nắm thông tin từ quần chúng nhân dân, Công an phường An Biên đã xác định được vị trí của cháu T.

Khi được lực lượng Công an và người nhà tìm thấy, cháu T. vẫn có biểu hiện hoảng loạn, lo lắng, và phải mất khá lâu thời gian, cô gái trẻ mới ổn định tinh thần trở lại. Công an phường An Biên đã nhanh chóng làm việc với cháu T. và xác định sơ bộ về vụ lừa đảo này.

Qua vụ việc này, cơ quan Công an muốn cảnh báo người dân, đặc biệt là các em trẻ, cần cẩn thận khi nhận được các cuộc điện thoại lạ và không nên tin tưởng vào những thông tin không rõ ràng, không cung cấp thông tin cá nhân và tài sản cho người lạ qua điện thoại.

Thượng tá Đào Trung Hiếu, Tiến sĩ Tội phạm học, gần đây đã lên tiếng cảnh báo về tình trạng học sinh và sinh viên trở thành nạn nhân của những vụ lừa đảo trực tuyến với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Theo ông Hiếu, tâm lý của học sinh và sinh viên thường sợ quyền lực, nể danh tiếng và thiếu khả năng kiểm chứng thực tế. Điều này khiến các em dễ dàng hoảng loạn và làm theo yêu cầu của kẻ xấu khi đối mặt với người tự xưng là công an.

Từ khoảng một tháng trở lại đây, nhiều vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã nhắm vào học sinh và sinh viên với thủ đoạn giả mạo cán bộ công an, đe dọa ‘con mồi’ để buộc phải chuyển tiền. Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng kịch bản mồi dẫn như: ‘Em có liên quan đến một vụ án’, ‘Chúng tôi cần xác minh tài khoản của em có bị hacker lợi dụng hay không’, ‘Chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội’.

Thượng tá Hiếu phân tích, khi một người tự xưng là công an, nói giọng nghiêm nghị, dùng từ chuyên môn, đe dọa về ‘hồ sơ’, ‘đường dây rửa tiền’, ‘có lệnh triệu tập’… thì nạn nhân lập tức rơi vào trạng thái hoảng loạn. Các đối tượng thường dùng các thủ đoạn như yêu cầu nạn nhân tải ứng dụng, gửi ảnh CCCD, thậm chí bỏ nhà ra đi. Một số trường hợp, các đối tượng còn yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội.

Bên cạnh đó, Thượng tá Hiếu chỉ ra một số dấu hiệu nhận biết trẻ có thể đang bị kẻ xấu thao túng, như: sự thay đổi hành vi, cảm xúc và thói quen sử dụng thiết bị số; trẻ bắt đầu giấu diếm nội dung trò chuyện, đổi mật khẩu, lén lút nhắn tin về đêm… Ông Hiếu cũng kiến nghị các phụ huynh hãy đồng hành cùng con thay vì kiểm soát cứng nhắc, còn nhà trường hãy chủ động giáo dục kỹ năng sống số như một môn học bắt buộc. Trong khi đó, cơ quan chức năng cần xây dựng kênh tiếp nhận tố giác thân thiện, dễ tiếp cận với học sinh, sinh viên.

Là một chuyên gia trong lĩnh vực pháp luật, luật sư Trần Tuấn Anh từ Công ty luật Minh Bạch, cũng chia sẻ quan điểm tương tự. Ông cho rằng nhà trường và gia đình đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ học sinh và sinh viên khỏi những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi.

Luật sư Tuấn Anh kiến nghị gia đình cần dành thời gian quan tâm đến con cái nhiều hơn, không chỉ là kiểm soát thiết bị điện tử, mà quan trọng hơn là xây dựng sự tin tưởng, để khi có điều bất thường xảy ra, con cái sẵn sàng chia sẻ và hỏi ý kiến cha mẹ. Từ góc độ của mình, luật sư Tuấn Anh cũng đề xuất các nhà trường cần trang bị kiến thức chuyên môn, cần lồng ghép giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng nhận diện và phòng tránh lừa đảo công nghệ cao vào trong các buổi sinh hoạt, tiết học.

Một thủ đoạn lừa đảo qua mạng xã hội đang ngày càng phổ biến, khi nhiều đối tượng lợi dụng hình ảnh và thông tin của những người đang đi làm, học tập xa nhà để lập tài khoản Facebook ảo. Sau đó, chúng nhắn tin cho người thân với nội dung bị bắt cóc, nhằm mục đích lừa đảo.

Thủ đoạn này không mới nhưng vẫn đang diễn ra, đặc biệt là khi mạng xã hội đang trở thành ‘mảnh đất màu mỡ’ cho các đối tượng lừa đảo. Tình trạng mạo danh, lấy cắp thông tin người thật, đặc biệt là người trẻ tuổi, xa gia đình đang bùng phát trên mạng xã hội.

Đối tượng thường chọn các nạn nhân ít khả năng kiểm tra trực tiếp với gia đình hoặc ở đất nước khác, dễ bị ‘nhận diện nhầm’ qua Facebook. Sau khi tìm được hình ảnh và thông tin công khai của một người, các đối tượng sẽ lập tài khoản ảo sử dụng chính tên, ảnh đại diện của nạn nhân.

Kịch bản lừa đảo bắt đầu khi đối tượng từ tài khoản Facebook ảo chủ động kết bạn, nhắn tin với người thân, bạn bè của nạn nhân. Nội dung tin nhắn thường rất cấp bách, chẳng hạn: ‘Hiện tại mình đang bị bắt cóc ở nước ngoài’, ‘Nếu mình hỏi vay tiền, xin thông tin là do mình bị ép’, ‘Các bạn báo công an giải cứu mình’. Chúng còn nhắn nhiều lần với các câu từ thân mật, gần gũi nhằm tạo thêm sự tin tưởng, khiến người thân mất bình tĩnh và dễ làm theo yêu cầu.

Để phòng tránh, người dùng cần kiểm tra kỹ thông tin tài khoản liên lạc: thời gian tạo tài khoản, lịch sử bài đăng, cách xưng hô và nội dung trao đổi. Chủ động gọi điện xác minh qua số điện thoại cũ, hỏi bạn bè hoặc đồng nghiệp của người bị mạo danh để xác thực tình hình trước khi thực hiện bất kỳ yêu cầu nào.

Khi nhận được các tin nhắn có nội dung bất thường như bị bắt cóc, bị ép chuyển tiền, người thân cần bình tĩnh, không làm theo ngay mà báo cho cơ quan chức năng, công an khu vực để được hướng dẫn, hỗ trợ kiểm tra. Công an tỉnh Quảng Ninh thông tin, vừa kịp thời hỗ trợ gia đình chị N.T.L thoát khỏi một vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng.

Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao cũng cho biết Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia đã đề nghị chính quyền địa phương đảm bảo điều kiện sinh hoạt cho 140 công dân Việt Nam và phối hợp hoàn tất thủ tục xác minh nhân thân ban đầu.

Bên cạnh đó, các chuyên gia an ninh mạng cũng cảnh báo về việc Google Gemini for Workspace có thể bị hacker khai thác để tạo ra các bản tóm tắt email trông hợp pháp nhằm dẫn người dùng đến các trang lừa đảo.

Công an phường Bạch Mai, TP Hà Nội, đã nhanh chóng vào cuộc và giải cứu thành công một nam sinh viên đại học bị lừa đảo và khống chế vào ngày 25/7. Ông N.Đ.T., phụ huynh của nam sinh viên N.M.Q. (18 tuổi), đã trình báo với cơ quan công an về việc con trai mình bị một nhóm người tự xưng là công an, yêu cầu chuyển 150 triệu đồng. Trong trạng thái hoảng sợ, ông T. cho biết con trai mình bị khống chế, bị đánh và đang trên đường sang Campuchia.

Qua tin nhắn, ông T. được con trai giục phải nhanh chóng chuyển tiền, nếu không sẽ bị bán sang biên giới. Công an phường Bạch Mai đã huy động gần 10 cán bộ, chiến sĩ lập tức đi rà soát, kiểm tra di biến động của Q. Đồng thời, qua làm việc với mẹ của Q., cảnh sát biết được sáng cùng ngày, Q. khoe tìm được việc làm nhẹ nhàng, đúng chuyên ngành qua mạng xã hội, tuy nhiên lại phải nộp 150 triệu đồng để “giữ chỗ”.

Sau khi trao đổi với mẹ, Q. đã được mẹ chuyển khoản cho 150 triệu đồng. Tuy nhiên, đến khoảng 13h cùng ngày, Công an phường Bạch Mai tìm thấy Q. tại một nhà nghỉ ở đường Kim Ngưu, phường Vĩnh Tuy. Chỉ huy Công an phường Bạch Mai cho biết Q. và người thân đã rơi vào kịch bản lừa đảo tinh quái, đang rộ lên tại nhiều địa phương.

Nhà chức trách nhấn mạnh, để làm việc với người dân, cơ quan công an sẽ trực tiếp gửi giấy mời, giấy triệu tập hoặc gửi qua công an địa phương; tuyệt đối không gọi điện yêu cầu người dân chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng hoặc cài đặt phần mềm để phục vụ điều tra. Khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu bất thường, người dân cần báo ngay cho cơ quan công an.

Qua sự việc này, cảnh sát cũng cảnh báo người dân cần nâng cao cảnh giác trước các hình thức lừa đảo trên mạng xã hội cũng như các cuộc gọi từ người lạ. Nếu có bất kỳ nghi vấn nào, người dân có thể liên hệ trực tiếp với cơ quan công an gần nhất hoặc gọi điện đến đường dây nóng của Công an Hà Nội để được hỗ trợ và tư vấn.

Công an phường Việt Hưng, Hà Nội, phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự – Công an TP Hà Nội đã can thiệp và ngăn chặn thành công một vụ “bắt cóc online” vào chiều ngày 24/7. Một thanh niên 18 tuổi, được xác định là cháu X., đã bị lừa đảo và bị ép buộc gia đình chuyển tiền chuộc.

Sự việc bắt đầu vào chiều ngày 23/7 khi cháu X. nhận được một cuộc gọi từ một người tự xưng là công an. Người này thông báo rằng cháu có liên quan đến một vụ án rửa tiền và yêu cầu cháu cài đặt phần mềm Zoom Workplace để “làm việc trực tuyến”. Cháu X. được yêu cầu kê khai tài sản để phục vụ công tác điều tra. Khi biết cháu không có tiền, đối tượng đã hướng dẫn cháu giả vờ bị bắt cóc để yêu cầu tiền từ gia đình.

Cháu X. được chỉ dẫn đến thuê phòng tại một khách sạn và không được nghe bất kỳ cuộc gọi nào khác ngoài những cuộc gọi “phục vụ điều tra”. Đối tượng còn yêu cầu cháu gọi điện về nhà, yêu cầu gia đình chuyển khoản 300 triệu đồng để “chuộc người”.

Gia đình cháu X. đã trình báo sự việc với cơ quan công an ngay sau đó. Công an phường Việt Hưng đã nhanh chóng phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự – Công an TP Hà Nội và các đơn vị chức năng vào cuộc xác minh. Đến khoảng 18h45 cùng ngày, lực lượng công an đã phát hiện cháu X. đang ở một mình trong khách sạn.

Sau khi được cán bộ công an giải thích, cháu X. mới nhận ra mình bị lừa đảo. Công an TP Hà Nội đã khuyến cáo người dân cần nâng cao tinh thần cảnh giác và chủ động tuyên truyền cho người thân, bạn bè về phương thức, thủ đoạn của loại tội phạm này.

Cơ quan công an sẽ trực tiếp gửi giấy mời, giấy triệu tập hoặc thông qua công an địa phương khi làm việc với người dân, và tuyệt đối không yêu cầu người dân chuyển tiền qua điện thoại hoặc cài đặt phần mềm để “phục vụ điều tra”. Nhà trường cần tăng cường tuyên truyền, cảnh báo các thủ đoạn lừa đảo cho học sinh, sinh viên nhằm nâng cao nhận thức và khả năng phòng, chống tội phạm.

Học sinh, sinh viên và người trẻ cần trang bị kỹ năng nhận diện các chiêu trò lừa đảo tinh vi. Khi phát hiện những trường hợp có dấu hiệu lừa đảo tương tự, người dân cần nhanh chóng báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất.