Ngành bao bì hiện đang đối mặt với một thách thức lớn là chuyển đổi xanh do áp lực từ cả luật pháp trong nước và nhu cầu tiêu dùng bền vững cũng như các tiêu chuẩn quốc tế. Đây là bước ngoặt quan trọng đòi hỏi các doanh nghiệp phải thực hiện một sự thay đổi mạnh mẽ nhằm đáp ứng nhu cầu tái chế và giảm thiểu rác thải. Trước bối cảnh này, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập với mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất.

Sau 6 năm hoạt động, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả ấn tượng, đặc biệt là việc thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024. Thành tựu này không chỉ thể hiện sự nỗ lực của các doanh nghiệp thành viên mà còn cho thấy tiềm năng phát triển của ngành tái chế tại Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công, ngành tái chế vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức cần được giải quyết.

Một trong những thách thức cốt lõi là việc phân loại rác tại nguồn chưa được thực hiện hiệu quả. Thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác tại nguồn là một hạn chế lớn, làm giảm hiệu quả của toàn bộ quá trình tái chế. Ngoài ra, sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khăn khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe. Điều này không chỉ làm giảm khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp tái chế Việt Nam mà còn hạn chế sự phát triển của ngành tái chế.

Nhằm giải quyết những thách thức này, Pro Việt Nam đã đặt ra các mục tiêu và chiến lược cụ thể. Trước hết, Pro Việt Nam sẽ tập trung mở rộng mạng lưới hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước để nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế. Ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế cũng sẽ là một trọng tâm, giúp tăng cường hiệu quả và minh bạch trong hoạt động tái chế. Đồng thời, các doanh nghiệp thành viên sẽ được khuyến khích thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom và tái chế, từ đó giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Mục tiêu dài hạn của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom và tái chế. Điều này không chỉ góp phần giảm thiểu rác thải và ô nhiễm môi trường mà còn thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn – một mô hình phát triển bền vững và thân thiện với môi trường.

Một số doanh nghiệp tái chế tiên tiến như Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân đã bắt đầu áp dụng công nghệ mới để tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Bằng cách xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, công ty đã giúp giảm thiểu đáng kể lượng rác thải nhựa ra môi trường. Tuy nhiên, để kinh tế tuần hoàn thực sự phát triển, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính sách của chính phủ, nỗ lực của nhà sản xuất, sự tham gia của các hiệp hội, khối thu gom phi chính thức, cùng với truyền thông và giáo dục cộng đồng.

Tóm lại, việc chuyển đổi xanh trong ngành bao bì là một hành trình đòi hỏi sự cam kết và hợp tác của tất cả các bên liên quan. Với sự nỗ lực và phối hợp chặt chẽ, mục tiêu tái chế toàn bộ bao bì và phát triển kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam không chỉ là một ước mơ mà còn là một thực tế có thể đạt được trong tương lai gần.

Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký chỉ thị số 20/CT-TTg về một số nhiệm vụ cấp bách nhằm ngăn chặn và giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Trong đó, lãnh đạo Chính phủ giao thành phố Hà Nội thực hiện các giải pháp và biện pháp để các tổ chức, cá nhân chuyển đổi phương tiện, lộ trình đến ngày 1/7/2026 không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1; từ ngày 1/1/2028 không có xe mô tô, xe gắn máy, hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2; từ năm 2030 tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường Vành đai 3.

Hà Nội hiện có hơn 6,9 triệu xe máy, phần lớn chạy xăng, góp phần đáng kể vào ô nhiễm không khí trên địa bàn. Chỉ thị 20, với lộ trình như nêu trên là nỗ lực đưa Hà Nội bắt kịp xu thế đô thị bền vững. Tuy nhiên, kế hoạch này không mới. Từ năm 2017, Hà Nội đã thông qua Đề án hạn chế xe máy đến năm 2030, thế nhưng tiến độ ì ạch: giao thông công cộng chỉ đáp ứng 20% nhu cầu, trạm sạc xe điện còn lác đác (khoảng 200 điểm), và kiểm soát khí thải xe máy gần như chưa làm.

Người dân rất quan tâm đến lộ trình này là điều dễ hiểu. Xe buýt điện hay tàu điện Cát Linh – Hà Đông chưa đủ sức thay thế xe máy – “người bạn” len lỏi mọi ngõ ngách, hợp với lối sống Hà Nội. Xe điện thì đắt, 30-50 triệu đồng/chiếc, trong khi trạm sạc còn hiếm.

Chính sách ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường là cần thiết, nhưng nhiều bài toán cần lời giải cụ thể để tạo sự đồng thuận. Nhìn ra thế giới, nhiều nơi đã biến chính sách xanh thành câu chuyện của dân chúng. London (Vương quốc Anh) áp dụng “khu vực phát thải thấp” (ULEZ) từ năm 2019, thu phí xe xăng, trợ giá xe điện, và mở rộng xe buýt điện, giúp giảm 20% khí thải giao thông sau ba năm.

Hà Nội cần tham khảo kinh nghiệm, nhưng phải sáng tạo để chính sách thành câu chuyện của người dân. Trước hết, phải “chạy nước rút” xây hạ tầng: tăng xe buýt điện, hoàn thiện tàu điện Nhổn – Ga Hà Nội, mở rộng trạm sạc lên 1.000 điểm trước 2026.

Thứ hai, chính quyền nên tính toán có hỗ trợ tài chính thiết thực, ví dụ trợ giá 30-50% xe điện, trả góp 0% lãi suất, thu mua xe máy cũ để giảm gánh nặng. Nhưng mấu chốt là truyền thông phải khiến người dân thấy mình là nhân vật chính.

Thành phố có thể tổ chức “Ngày xe điện Hà Nội”, cho dân thử xe miễn phí, cá nhân hóa xe bằng sticker (nhãn dán), màu sắc để thu hút giới trẻ. Tuyển “đại sứ xanh” từ shipper, sinh viên, tiểu thương, để họ chia sẻ trải nghiệm trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội.

Chuyển đổi xanh không chỉ là thay xe, mà là thay đổi tư duy. Hà Nội có tiềm năng lớn, với ngân sách mạnh và sự ủng hộ từ trung ương. Nhưng cần đưa chỉ thị 20 trở thành câu chuyện của mỗi người dân.

TP.HCM đang đẩy mạnh chuyển đổi xanh trên các phương tiện giao thông sau thành công của việc chuyển đổi xe buýt sang sử dụng năng lượng xanh. Mới đây, đề án chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe máy điện cho lực lượng tài xế công nghệ và giao hàng đã được đưa ra, nhận được sự quan tâm và đồng tình của nhiều người dân.

Theo Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS), tài xế công nghệ và giao hàng là nhóm có mức độ phát thải cao nhất trên mỗi đầu phương tiện. Họ di chuyển trung bình 80-120 km mỗi ngày, gấp 3-4 lần so với người dân thông thường. Chuyển đổi một chiếc xe của tài xế công nghệ sang xe điện có tác động giảm phát thải lớn gấp nhiều lần so với xe 2 bánh cá nhân của người dân thông thường.

Bên cạnh đó, việc chuyển đổi xe điện cho nhóm này dễ tạo hiệu ứng lan tỏa trong xã hội. Họ là lực lượng di chuyển nhiều, tiếp xúc trực tiếp với hàng triệu người dân mỗi ngày. Khi tài xế công nghệ sử dụng xe điện với hình ảnh rõ nét, êm ái, sạch sẽ, tiết kiệm sẽ giúp thay đổi nhận thức cộng đồng và thúc đẩy nhu cầu sử dụng xe điện trong dân cư.

Điện rẻ hơn xăng khoảng 80% trên mỗi km vận hành và xe điện có ít chi tiết bảo dưỡng hơn so với xe xăng. Nhờ vậy, trung bình mỗi tài xế có thể tiết kiệm 1-1,3 triệu đồng mỗi tháng. Quãng đường và số giờ hoạt động càng cao thì số tiền tiết kiệm càng lớn.

Sở Xây dựng TP.HCM đang hoàn thành ‘Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông trên địa bàn TP.HCM’ theo 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 là thực hiện chuyển đổi và xây dựng chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh đã hoàn thành.

Giai đoạn 2 sẽ tập trung xây dựng chính sách khuyến khích, ưu đãi và lộ trình đối với các cá nhân, hộ gia đình, hợp tác xã, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh. Lộ trình thực hiện sẽ bao gồm: xe taxi, xe công nghệ, xe hợp đồng, xe khách, xe tải, phương tiện cá nhân, ô tô và phương tiện thuộc quản lý bởi các đơn vị hành chính công, các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân.

TP.HCM là một trong những TP hàng đầu thế giới chịu tác động nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Nhiệt độ trung bình năm của TP tăng 1,4%; tỷ lệ diện tích ngập thường xuyên năm 2009 là 54%, dự báo tới năm 2050 sẽ tăng lên 61%. Trong đó, các hoạt động giao thông vận tải là một trong những nguyên nhân chính, đóng góp tới 45% tổng lượng phát thải khí nhà kính.

Chính quyền thành phố Brussels, Bỉ, vừa công bố kế hoạch cấm hoàn toàn xe sử dụng xăng và dầu diesel trước năm 2035. Đây là một phần trong nỗ lực toàn cầu nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường và chuyển dịch sang năng lượng sạch.

Brussels là thành phố mới nhất gia nhập danh sách các thành phố lớn trên thế giới như Paris, London, Amsterdam và New York, những nơi đã thực hiện hoặc công bố kế hoạch tương tự. Việc cấm xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch sẽ góp phần giảm lượng khí thải carbon và cải thiện chất lượng không khí tại khu vực đô thị.

Chính quyền Brussels đang tích cực triển khai các biện pháp cần thiết để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi sang sử dụng xe điện hoặc các phương tiện thân thiện với môi trường khác. Mục tiêu của chính quyền thành phố là tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển bền vững, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Trước đó, một số thành phố châu Âu như Oslo và Stockholm cũng đã áp dụng các biện pháp hạn chế đối với xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Tại châu Mỹ, thành phố Los Angeles cũng đã công bố kế hoạch cấm xe sử dụng xăng và dầu diesel vào năm 2030.

Chuyển đổi sang năng lượng sạch và giảm thiểu ô nhiễm môi trường là một trong những mục tiêu quan trọng của Liên hợp quốc. Việc các thành phố lớn trên thế giới tích cực triển khai các biện pháp bảo vệ môi trường đã góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch trên toàn cầu.

Một số chuyên gia đánh giá rằng, việc cấm xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch sẽ mang lại nhiều lợi ích cho môi trường và sức khỏe con người. Tuy nhiên, cũng cần phải đảm bảo rằng quá trình chuyển đổi sang sử dụng xe điện hoặc các phương tiện thân thiện với môi trường khác được thực hiện một cách công bằng và hợp lý.

Theo chính quyền thành phố Brussels, việc cấm xe sử dụng xăng và dầu diesel trước năm 2035 sẽ giúp giảm lượng khí thải carbon và cải thiện chất lượng không khí tại khu vực đô thị. Thành phố cũng đang tích cực triển khai các biện pháp cần thiết để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi.

UBND TP Hồ Chí Minh đã chính thức ban hành kế hoạch tổ chức Đại hội đồng Tổ chức xúc tiến du lịch các thành phố toàn cầu (TPO) lần thứ 12, dự kiến diễn ra từ ngày 3 đến 6/9/2025. Sự kiện này mang chủ đề ‘Định hình tương lai ngành du lịch: Hướng tới chuyển đổi số và chuyển đổi xanh’ (Shaping the Future of Tourism: Embracing Digital and Green Transformation). Đây là diễn đàn quy tụ hàng trăm đại biểu là lãnh đạo các thành phố thành viên TPO, chuyên gia, doanh nghiệp và tổ chức du lịch quốc tế.

Đại hội đồng TPO 2025 là dịp để TP Hồ Chí Minh giới thiệu hình ảnh, con người và nét văn hóa đặc sắc đến bạn bè quốc tế. Đồng thời, đây còn là cơ hội để thành phố khẳng định vai trò thành viên sáng lập, Ủy viên Ban điều hành TPO và mở rộng kết nối với các thị trường du lịch trọng điểm cùng đối tác chiến lược toàn cầu.

Trong khuôn khổ sự kiện, TP Hồ Chí Minh sẽ tổ chức hàng loạt hoạt động nổi bật, bao gồm Lễ khai mạc trang trọng với sự tham dự của lãnh đạo thành phố và Tổng thư ký TPO; Hội nghị lãnh đạo các thành phố thành viên với chủ đề ‘Thành phố thông minh thế hệ tiếp theo – Hợp tác xuyên biên giới vì du lịch xanh’; các phiên họp chuyên đề, diễn đàn cấp cao, hội nghị song phương xoay quanh các giải pháp chuyển đổi số và phát triển du lịch bền vững.

Bên cạnh đó, các đại biểu quốc tế sẽ có cơ hội trải nghiệm chương trình giao lưu văn hóa – nghệ thuật, tham gia khảo sát các điểm đến du lịch tiêu biểu tại Thành phố, cũng như kết nối kinh doanh tại Hội chợ Du lịch Quốc tế TP Hồ Chí Minh (ITE HCMC 2025).

Đăng cai Đại hội đồng TPO 2025 là thời điểm vàng để TP Hồ Chí Minh đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh trong ngành du lịch, từ đó phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh, ứng dụng công nghệ số, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo vào quản lý, vận hành và tiếp thị điểm đến. Đồng thời, thành phố cũng hướng đến việc xây dựng các sản phẩm du lịch thân thiện với môi trường, giảm phát thải và nâng cao ý thức du lịch có trách nhiệm trong cộng đồng.

Chuyển đổi xanh đang trở thành xu hướng tất yếu đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam. Không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu, nhiều công ty đã bắt đầu thực hiện những bước đi cụ thể để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Trong ngành bán lẻ, Trung tâm Bách hóa Tổng hợp và Siêu thị AEON Xuân Thủy đã triển khai dịch vụ cho thuê túi môi trường, giúp giảm thiểu việc sử dụng túi nilon. Trong năm 2024, dịch vụ này đã ghi nhận 22.000 lượt thuê. Khách hàng có thể thuê túi tái chế với giá 5.000 đồng và được hoàn tiền 100% khi trả lại túi.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp sản xuất cũng đang ứng dụng đổi mới công nghệ để xanh hóa quy trình sản xuất. Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau đã chủ động nghiên cứu chế tạo sản phẩm đa chức năng, giúp tiết kiệm chi phí cho nông dân và giảm thiểu sự ảnh hưởng đến môi trường. Theo khảo sát của Ban IV, có 48,7% doanh nghiệp cho rằng việc giảm phát thải và chuyển đổi xanh là cần thiết hoặc rất cần thiết. Điều này cho thấy nhận thức đang dần thay đổi trong cộng đồng doanh nghiệp.

Chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đang trở thành tiêu chuẩn mới trong phát triển kinh tế. Dù còn nhiều thách thức về chi phí và công nghệ, nhưng sự chủ động của doanh nghiệp Việt Nam trong việc thích ứng, thay đổi và hợp tác là tín hiệu tích cực cho một tương lai tăng trưởng xanh – bền vững – có trách nhiệm. Ông Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế, cho rằng chuyển đổi xanh là một quá trình tất yếu, không chỉ là câu chuyện cam kết chính trị của các quốc gia, mà còn là câu chuyện của thị trường và đòi hỏi từ người tiêu dùng.

Ông Frederick Teo, CEO Gen Zero, Tập đoàn Temasek Holdings, Singapore, nhận định rằng Việt Nam có tiềm năng lớn để khử carbon và chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp và năng lượng. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào quá trình chuyển đổi xanh và đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững.

Quá trình chuyển đổi xanh đang ngày càng được đẩy mạnh tại Việt Nam, với sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp và sự ủng hộ của người tiêu dùng. Việc triển khai dịch vụ cho thuê túi môi trường tại AEON Xuân Thủy là một ví dụ điển hình về nỗ lực giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường trong ngành bán lẻ. Tương tự, Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau cũng đã có những bước đi cụ thể trong việc xanh hóa quy trình sản xuất.

Diễn đàn Chuyển đổi xanh và Ngày hội Tái chế 2025 sẽ chính thức diễn ra vào ngày 31/7 tại Hội trường Thống Nhất, thành phố Hồ Chí Minh. Sự kiện này dự kiến sẽ thu hút gần 500 đại biểu từ các bộ, ngành Trung ương, chính quyền địa phương, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, trường đại học và cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo vì môi trường.

Đây là sự kiện quan trọng nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh và tái chế, với sự tham gia của các đại biểu đến từ nhiều lĩnh vực. Tại đây, các giải pháp và mô hình thực tế nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh và tái chế sẽ được trình làng, mang đến cơ hội để các bên liên quan trao đổi, học hỏi và tìm kiếm các giải pháp sáng tạo cho thách thức môi trường.

Trong khuôn khổ sự kiện, khu vực triển lãm sẽ trưng bày các sản phẩm đến từ doanh nghiệp, nhóm khởi nghiệp, sinh viên và nghệ nhân thủ công. Những sản phẩm này đã được chọn lọc và sắp xếp để thể hiện tính thực tế của các sáng kiến xanh. Khách tham quan sẽ có cơ hội trải nghiệm thực tế các mô hình sản xuất từ rác thải nhựa, robot dọn rác, máy in 3D từ nhựa tái chế, thời trang bền vững…

Được biết, diễn đàn và Ngày hội Tái chế 2025 sẽ giới thiệu hàng loạt sản phẩm mang đậm tinh thần đổi mới. Một số sản phẩm nổi bật bao gồm máy in 3D sử dụng nhựa tái chế cùng các sản phẩm in thực tế, túi đi chợ từ lưới đánh cá, robot dọn rác và phao chắn rác thông minh.

Bên cạnh đó, không gian triển lãm còn trưng bày các sản phẩm từ nguyên liệu bản địa như xơ mướp, cỏ bàng, xơ dừa, được tái sinh thành giỏ xách, đồ gia dụng nhờ bàn tay nghệ nhân. Vải vụn ngành may mặc cũng trở thành túi tote, buộc tóc… Nhiều nhóm sinh viên cũng sẽ mang đến ý tưởng như viên nén trồng cây từ xơ dừa, hay sản phẩm làm sạch không khí từ vi sinh.

Sự kiện này hứa hẹn sẽ mang lại nhiều trải nghiệm và kiến thức bổ ích cho khách tham quan, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của mô hình kinh tế tuần hoàn và xu hướng sống xanh, tiêu dùng có trách nhiệm. Thông qua sự kiện, các bên liên quan sẽ có cơ hội để kết nối, trao đổi và tìm kiếm các giải pháp sáng tạo cho thách thức môi trường, hướng tới một tương lai bền vững.

Đại diện ban tổ chức cho biết, sự kiện này là một phần trong nỗ lực nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh và tái chế tại Việt Nam. Với sự tham gia của các đại biểu và các sản phẩm trưng bày, sự kiện hứa hẹn sẽ là một trong những hoạt động quan trọng trong năm 2025, góp phần nâng cao nhận thức và hành động của cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường.