Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là về cơ sở hạ tầng và nhân lực. Tuy nhiên, quá trình này cũng mở ra cơ hội lớn trong việc nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng dịch vụ công. Để xây dựng một hệ thống chính phủ số hiệu quả, lấy người dân làm trung tâm, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và an toàn trong quản lý nhà nước, Việt Nam cần tập trung vào việc xây dựng một thể chế kiến tạo vững chắc.

Thách thức chuyển đổi số khu vực công

Tại Diễn đàn ‘Chuyển đổi số khu vực công – Tiền đề cho phát triển kinh tế xã hội’ diễn ra ngày 17/7, ông Phạm Mạnh Hùng – Phó Tổng Giám đốc VOV cho biết, khu vực công được xác định là người dẫn đường và là tiền đề vững chắc cho sự phát triển kinh tế – xã hội thông qua quá trình số hóa và thích ứng nhanh chóng. Chuyển đổi số trong khu vực công là một đột phá hàng đầu và là động lực chính để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, thúc đẩy kinh tế – xã hội và ngăn chặn nguy cơ tụt hậu.

Tuy nhiên, việc triển khai quá trình chuyển đổi số trong khu vực công cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức về hạ tầng số. Đặc biệt là ở cấp cơ sở, dữ liệu chưa đồng bộ, thiếu kết nối, thiếu chia sẻ giữa các cơ quan, bộ, ngành, địa phương, nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu, tâm lý e dè đổi mới ở một số nơi. Cùng với đó, hệ thống thể chế và chính sách pháp luật về chuyển đổi số còn chưa hoàn thiện và thiếu đồng bộ.

Ông Nguyễn Hữu Thái Hòa – Phó Viện trưởng Viện Trí Việt IVM/VUSTA, Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng, thách thức lớn nhất trong chuyển đổi số khu vực công là các vấn đề liên quan đến cơ sở hạ tầng công nghệ và nguồn lực. Nhiều cơ quan nhà nước vẫn sử dụng các hệ thống công nghệ cũ kỹ, không đồng bộ, gây khó khăn trong việc tích hợp các giải pháp số hóa mới.

Xây dựng một thể chế kiến tạo vững chắc

Ông Chử Đức Hoàng – Chánh văn phòng Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) kiến nghị, để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số quốc gia, Việt Nam đang tập trung vào việc xây dựng một thể chế kiến tạo vững chắc, tạo nền móng vững chắc cho sự phát triển. Trong đó, việc hình thành các cơ chế thử nghiệm đóng vai trò then chốt, cho phép kiểm tra và hoàn thiện các giải pháp số hóa trước khi triển khai rộng rãi.

Để cụ thể hóa những định hướng này, việc thể chế hóa các quy định pháp luật là vô cùng cần thiết. Một trong những yếu tố cốt lõi để hiện thực hóa chuyển đổi số là việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu chuyên ngành đồng bộ, liên thông.

Chuyển đổi số thành công đòi hỏi sự đầu tư mạnh mẽ vào con người và một niềm tin vững chắc vào đội ngũ. Nếu thiếu đi niềm tin, mọi nỗ lực sẽ trở nên vô nghĩa. Điều này đặc biệt đúng khi xây dựng đội ngũ công nghệ thông tin (IT) và chuyên gia – những nhân tố cốt lõi cho sự phát triển.

Ông Nguyễn Hữu Thái Hoà đề xuất, cần tăng ngân sách cho việc nâng cấp cơ sở hạ tầng số, như trung tâm dữ liệu quốc gia và mạng 5G, đặc biệt ở các địa phương. Đồng thời xây dựng các chương trình đào tạo kỹ năng số cho cán bộ, công chức, hợp tác với các trường đại học và doanh nghiệp để phát triển nguồn nhân lực công nghệ.

Việt Nam cần khuyến khích các doanh nghiệp công nghệ tham gia phát triển giải pháp số cho khu vực công, như ứng dụng AI, blockchain, hoặc IoT. Ngoài ra, cần triển khai các chiến dịch truyền thông để khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến, đảm bảo các nền tảng dễ sử dụng và hỗ trợ đa ngôn ngữ.

Quá trình chuyển đổi số khu vực công tại Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức, nhưng với sự quyết tâm và đầu tư đúng đắn, Việt Nam có thể xây dựng một hệ thống chính phủ số hiệu quả, lấy người dân làm trung tâm, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và an toàn trong quản lý nhà nước.

Xu hướng chuyển đổi số toàn cầu đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, và Việt Nam không thể đứng ngoài xu hướng này. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và internet vào quản lý nhà nước không chỉ giúp giảm thiểu thủ tục hành chính mà còn giúp tăng cường sự minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hoạt động của cơ quan nhà nước.

Việc tích hợp công nghệ vào quản lý nhà nước đang ngày càng trở nên phổ biến, nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang triển khai các giải pháp số hóa để cải thiện hiệu suất quản lý và chất lượng dịch vụ công. Việt Nam cũng cần đẩy mạnh quá trình này để không tụt hậu.

Chuyển đổi số đã trở thành một trong những động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội tại Việt Nam. Quá trình này đã đi vào đời sống chỉ khoảng 4 năm gần đây và đã nhận được sự quan tâm, hưởng ứng của nhiều người. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức và hạn chế cần được khắc phục để triển khai chuyển đổi số một cách hiệu quả.

Theo Ths Đặng Tùng Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ – Chính phủ số, Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ), chuyển đổi số ban đầu được hiểu đơn giản là việc sử dụng công nghệ để bán hàng, thanh toán trực tuyến. Tuy nhiên, sau đó, người dân đã hiểu rằng chuyển đổi số là một quá trình sâu rộng hơn, liên quan đến việc thay đổi cách thức làm việc, cách thức tương tác giữa con người và công nghệ. Ông Tùng Anh cũng cho biết, hiện nay, mỗi người có thể có cách hiểu, có nhận thức khác nhau về chuyển đổi số. Tuy nhiên, tất cả đều có một điểm chung khi cùng thấy chuyển đổi số là cần thiết.

Tại Diễn đàn ‘Chuyển đổi số khu vực công – Tiền đề cho phát triển kinh tế xã hội’ do Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam (VOV) tổ chức tại Hà Nội, các chuyên gia và nhà hoạch định chính sách đã thảo luận về những thách thức và cơ hội của chuyển đổi số trong khu vực công. TS Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, nhấn mạnh ý nghĩa của chuyển đổi số là đưa thế giới thật lên thế giới số, rồi dùng các ưu thế, lợi thế của thế giới số để lại quay lại phục vụ cho thế giới thực.

Ông Thành cũng cho rằng, để triển khai chuyển đổi số trong khu vực công, không chỉ cần nền tảng công nghệ, mà còn cần ‘cầm tay chỉ việc’ đào tạo, hỗ trợ người dân tiếp cận, sử dụng các ứng dụng công nghệ này khi thực hiện các thủ tục hành chính. Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 10/6/2024 của Bộ Chính trị đã xác định chuyển đổi số là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng, chuyển đổi số trong khu vực công sẽ khó tạo ra đột phá thực chất nếu chỉ được nhìn nhận như một nhiệm vụ công nghệ đơn thuần. Ông Phạm Mạnh Hùng, Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), cho rằng, chuyển đổi số khu vực công không đơn thuần là bài toán công nghệ hay kỹ thuật hạ tầng. Thực chất, đây là vấn đề kinh tế – tổ chức ở cấp quốc gia, liên quan trực tiếp đến hiệu quả phân bổ ngân sách, năng suất vận hành của bộ máy hành chính và đặc biệt là năng lực kiến tạo và điều tiết thị trường của Nhà nước.

Diễn đàn ‘Chuyển đổi số khu vực công – Tiền đề cho phát triển kinh tế xã hội’ đã cung cấp một diễn đàn quan trọng để các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách cùng trao đổi, hiến kế, tháo gỡ những ‘nút thắt’ đang cản trở quá trình chuyển đổi số khu vực công. Việc thảo luận và tìm ra giải pháp để đẩy mạnh chuyển đổi số trong khu vực công sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của kinh tế – xã hội tại Việt Nam.

Trong bối cảnh hiện nay, chuyển đổi số đang trở thành xu thế tất yếu của thời đại. Các quốc gia trên thế giới đang đẩy mạnh chuyển đổi số để tăng cường năng lực cạnh tranh và phát triển kinh tế – xã hội. Việt Nam cũng không ngoại lệ, và quá trình chuyển đổi số đang được đẩy mạnh trên mọi lĩnh vực.

Để triển khai chuyển đổi số hiệu quả, cần có sự tham gia, hỗ trợ của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Đặc biệt, cần có sự đầu tư, hỗ trợ về mặt công nghệ, cũng như đào tạo, nâng cao năng lực cho người dân, cán bộ, công chức để đáp ứng yêu cầu của chuyển đổi số.

Chuyển đổi số không chỉ là một quá trình công nghệ, mà còn là một quá trình thay đổi cách thức làm việc, cách thức quản lý và điều hành của bộ máy hành chính. Quá trình này đòi hỏi sự quyết tâm, nỗ lực của các cấp chính quyền, cũng như sự tham gia, hỗ trợ của người dân và doanh nghiệp.

Với sự chung tay, góp sức của toàn xã hội, chuyển đổi số sẽ trở thành một động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển của kinh tế – xã hội tại Việt Nam, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và tăng cường năng lực cạnh tranh của đất nước.