Luat-so-86-2025-QH15-Buoc-tien-quan-trong-trong-hoan-thien-chinh-sach-hinh-su

Luat số 86/2025/QH15, có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, đã đưa ra nhiều sửa đổi, bổ sung quan trọng trong Bộ luật Hình sự. Những thay đổi này không chỉ thể hiện chính sách hình sự nhân đạo mà còn hướng tới mục tiêu phòng ngừa, phục hồi và khuyến khích tự sửa chữa sai lầm.

Loai-bo-hinh-phat-tu-hinh-doi-voi-mot-so-toi-danh – Buoc-tien-ve-chinh-sach-hinh-su-nhan-dao

Một trong những điểm nổi bật của Luật số 86/2025/QH15 là việc bãi bỏ hình phạt tử hình đối với tám tội danh. Việc này được đánh giá là phù hợp với xu hướng chung của thế giới về giảm thiểu áp dụng án tử hình và thể hiện chính sách hình sự nhân đạo của Nhà nước ta. Tuy nhiên, việc loại bỏ hình phạt tử hình cũng đặt ra yêu cầu cao hơn trong việc đảm bảo tính răn đe, phòng ngừa và khắc phục hậu quả.

Chinh-sach-moi-ve-giam-an-doi-voi-toi-pham-tham-nhung

Luat số 86/2025/QH15 quy định điều kiện chặt chẽ hơn để được giảm án cho người bị kết án tù chung thân về tội ‘Tham ô tài sản’ và ‘Nhận hối lộ’. Cụ thể, chỉ khi người phạm tội đã tự nguyện nộp lại ít nhất ba phần tư số tài sản tham ô hoặc nhận hối lộ và tích cực hợp tác, lập công thì mới được xem xét giảm án. Đây là thay đổi mang tính chiến lược nhằm giải quyết hạn chế kéo dài trong việc thu hồi tài sản do phạm tội tham nhũng.

Mo-rong-doi-tuong-duoc-mien-thi-hanh-an-tu-hinh

Luat số 86/2025/QH15 cũng mở rộng đối tượng không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình mà mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối. Bổ sung này thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc của Nhà nước ta trong chính sách hình sự, bảo vệ quyền sống và nhân phẩm của người bị kết án trong những trường hợp đặc biệt.

Hinh-su-hoa-hanh-vi-su-dung-trai-phep-chat-ma-tu

Một quy định mới đáng chú ý là việc bổ sung tội danh ‘Sử dụng trái phép chất ma túy’ tại Điều 256a Bộ luật Hình sự. Việc hình sự hóa hành vi này nhằm tăng cường trách nhiệm cá nhân trong quá trình cai nghiện, khắc phục tình trạng tái nghiện phổ biến và kéo dài thời gian điều trị không hiệu quả.

Tang-muc-phat-tien-doi-voi-mot-so-toi-danh-kinh-te-va-moi-truong

Luat số 86/2025/QH15 điều chỉnh theo hướng tăng mức phạt tiền trong nhiều tội danh liên quan đến lĩnh vực kinh tế, môi trường và an toàn thực phẩm. Mức phạt tiền tăng lên gấp đôi trong nhiều trường hợp, phù hợp với thực tiễn xử lý tội phạm phi bạo lực, đồng thời khuyến khích áp dụng hình phạt tiền thay thế tù có thời hạn với người phạm tội lần đầu, nhân thân tốt, có điều kiện khắc phục hậu quả.

Ket-luan

Luat số 86/2025/QH15 là một bước tiến quan trọng trong việc tiếp tục hoàn thiện chính sách hình sự theo hướng dân chủ, nhân đạo, khoa học và phù hợp với thực tiễn. Những quy định mới phản ánh sự chuyển hướng trong tư duy lập pháp hình sự từ trừng trị sang phòng ngừa, phục hồi và khuyến khích tự sửa chữa sai lầm. Tuy nhiên, để các quy định này đi vào cuộc sống, rất cần sự phối hợp đồng bộ trong việc ban hành văn bản hướng dẫn, tăng cường đào tạo người tiến hành tố tụng và giám sát thực hiện một cách chặt chẽ.

Ngày 18/7, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Ninh đã thực hiện lệnh tạm giữ đối với Nguyễn Văn Cương, 35 tuổi, trú tại phường Nếnh, tỉnh Bắc Ninh, và Vương Hữu Doanh, 26 tuổi, trú tại xã Liên Bão, tỉnh Bắc Ninh. Cả hai đều bị tạm giữ để điều tra về hành vi gây rối trật tự công cộng, liên quan đến vụ xô xát giữa Cương và Ngô Văn Quyền tại đường Lý Nhân Tông vào tối ngày 15/7.

Theo kết quả điều tra ban đầu, Cương đã điều khiển ô tô và đi ngược chiều trên đường Lý Nhân Tông, dẫn đến xô xát với Quyền. Vương Hữu Doanh, là bạn của Quyền, đã sử dụng điện thoại để ghi lại toàn bộ quá trình xảy ra và sau đó dọa sẽ yêu cầu Cương phải xin lỗi và bồi thường. Không dừng lại ở đó, Doanh còn yêu cầu Quyền lái xe chặn đầu xe của Cương khi Cương chuẩn bị rời đi. Vụ việc đã gây ra tình trạng ách tắc giao thông và thu hút sự quan tâm của nhiều người dân, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự tại khu vực.

Để hiểu rõ hơn về hành vi gây rối trật tự công cộng và góc nhìn pháp lý đối với hành vi của Nguyễn Văn Cương và Vương Hữu Doanh, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Luật sư Chu Quang Quyến từ Công ty Luật TNHH Hà Trọng Đại và Cộng sự. Theo Luật sư Chu Quang Quyến, hành vi gây rối trật tự công cộng được quy định tại Điều 318 Bộ luật Hình sự. Hành vi này không chỉ xâm phạm đến trật tự an ninh xã hội mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt ổn định của cộng đồng và nguyên tắc an toàn tại nơi công cộng.

Luật sư Quyến phân tích, trong vụ việc này, Vương Hữu Doanh đã tham gia tích cực vào việc gây rối trật tự công cộng bằng cách quay video và xúi giục Quyền chặn đường Cương. Hành vi này đã làm tình hình thêm phức tạp, gây ra tình trạng ách tắc giao thông và ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh trật tự tại khu vực. Video mà Doanh quay được sau đó lan truyền trên mạng xã hội, gây ra dư luận xấu trong quần chúng nhân dân. Hành vi này cũng vi phạm các điều cấm của Luật An ninh mạng và vi phạm quy tắc ứng xử trên mạng xã hội.

Như vậy, đã có đủ căn cứ và dấu hiệu để Cơ quan điều tra tiến hành tạm giữ để điều tra Doanh và Cương về hành vi gây rối trật tự công cộng. Việc tạm giữ này nhằm mục đích điều tra, làm rõ các hành vi của cả hai cá nhân và xử lý theo quy định của pháp luật, đảm bảo trật tự công cộng và an ninh xã hội tại tỉnh Bắc Ninh.

Ngày 23/7, Công an TP.HCM đã thông báo về việc triệt phá thành công một đường dây mua bán và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Đường dây này được điều hành bởi nhà thiết kế nổi tiếng Nguyễn Công Trí và các đồng phạm.

Quá trình điều tra ban đầu cho thấy, vào ngày 12/6, Công an TP.HCM đã tiến hành kiểm tra một căn nhà trên đường Lạc Long Quân và bắt giữ đối tượng Nguyễn Quốc Trung (sinh năm 1991) vì hành vi tàng trữ và mua bán cần sa, cocain.

Trong quá trình điều tra sâu hơn, công an đã phát hiện ra một số đối tượng liên quan khác, bao gồm Phùng Vĩnh Lâm (có vai trò giao hàng), Nguyễn Đức Trung (mua đi bán lại), Bùi Công Thịnh (giao hàng cho ‘Chú Tếu’), và Cao Thanh Xuân Thảo (sử dụng cần sa).

Đáng chú ý, nhà thiết kế thời trang nổi tiếng Nguyễn Công Trí cũng bị bắt giữ vì liên quan đến đường dây này. Cụ thể, ông Trí bị bắt vì có hành vi tàng trữ và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, một chuyên gia về lĩnh vực pháp luật, đã đưa ra nhận định rằng vụ án hình sự này là một điều rất đáng tiếc khi người thực hiện hành vi phạm tội lại là một người nổi tiếng trong lĩnh vực thiết kế thời trang. Theo ông Cường, hình phạt mà Nguyễn Công Trí và các đồng phạm phải đối mặt sẽ rất nghiêm khắc, có thể lên đến 15 năm tù.

Lật lại các quy định của pháp luật, luật sư Cường cũng cho biết rằng hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy là một hành vi nguy hiểm cho xã hội và sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 255 Bộ luật Hình sự.

Vụ án này một lần nữa cho thấy tệ nạn xã hội ma túy đã ăn sâu vào đời sống xã hội và không từ bất kỳ ai, bất kể họ có trình độ, thành tựu như thế nào. Điều đáng chú ý là không ít những người có học hành, có thành tựu nhất định trong xã hội nhưng đã không làm chủ được bản thân, sa đà vào tệ nạn xã hội đến mức không thể thoát ra được.

Trong thời gian qua, cơ quan điều tra đã phát hiện và xử lý nhiều đường dây ma túy, trong đó có không ít người tham gia là những nghệ sĩ, những người nổi tiếng. Điều này cho thấy đã và đang có sự suy thoái nghiêm trọng về đạo đức xã hội.

Theo Điều 255 Bộ luật Hình sự, người phạm tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy có thể bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm, hoặc tù chung thân tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tội phạm. Đây là một mức án nghiêm khắc nhằm răn đe và ngăn chặn những hành vi tương tự trong tương lai.

Điều 255 Bộ luật Hình sự quy định rõ ràng về các hình phạt dành cho những người tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, và vụ án liên quan đến Nguyễn Công Trí và các đồng phạm sẽ được xử lý theo quy định này.

Ngày 22/7, Đoàn khảo sát của Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội do ông Nguyễn Hoàng Mai, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với UBND TPHCM về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng chống thuốc giả, thực phẩm giả tại Thành phố.

Ông Nguyễn Hoàng Mai cho biết, mục đích của buổi làm việc là tìm hiểu thông tin, thực trạng quản lý nhà nước về thuốc, thực phẩm và công tác theo dõi, kiểm tra, thanh tra, phát hiện, xử lý thuốc giả, thực phẩm giả của địa phương. Đồng thời, nhận diện những hạn chế, khó khăn trong hệ thống pháp luật và trong tổ chức thực hiện về dược, an toàn thực phẩm.

Theo nhận định của các cơ quan chức năng TPHCM, tình hình sản xuất và kinh doanh hàng giả hiện nay diễn ra hết sức phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi. Các cơ sở sản xuất hàng giả tự tạo mẫu sản phẩm không được cấp giấy đăng ký lưu hành, tự đặt tên cơ sở sản xuất, in số đăng ký hoặc số công bố sản phẩm giả, sử dụng mã vạch, mã QR giả, tem chứng nhận sản phẩm giả để đánh lừa cơ sở bán lẻ và người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, mạng xã hội và các kênh bán hàng trực tuyến cũng khiến hoạt động quản lý, giám sát việc quảng cáo, mua bán hàng hóa trên không gian mạng gặp nhiều khó khăn.

Thời gian qua, Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389) TPHCM đã triển khai nhiều đợt ra quân đấu tranh phòng chống tội phạm về sản xuất kinh doanh hàng gian, hàng giả trên nhiều lĩnh vực. Thành phố đã tăng cường tổ chức các đợt kiểm tra liên ngành, định kỳ và đột xuất gồm Sở Y tế, Công an, Quản lý thị trường,… để tập trung kiểm tra các cơ sở có dấu hiệu nghi vấn, điểm nóng, khu vực giáp ranh hoặc có nhiều phản ánh của người dân.

Để ngăn chặn thuốc giả, thực phẩm giả, UBND TPHCM chỉ đạo Sở Y tế tăng cường phối hợp với Sở Công Thương, Sở Văn hóa và Thể thao kiểm soát việc kinh doanh, quảng cáo qua mạng xã hội, sàn thương mại điện tử; công khai danh sách và vị trí các cơ sở vi phạm trên nền tảng số để người dân tra cứu, giám sát.

Tại buổi làm việc, TPHCM kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Bộ luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt; bổ sung mức xử phạt nặng đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhân dân.

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Dũng cho biết, Thành phố sẽ tổng hợp các ý kiến tại buổi làm việc và gửi báo cáo chính thức của Thành phố cho Đoàn khảo sát Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội. Đồng thời, mong muốn các kiến nghị của Thành phố sẽ được Đoàn công tác đề xuất trong Phiên giải trình của Ủy ban Văn hóa và Xã hội và Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, từ đó sẽ có hành lang pháp lý cho các địa phương trên cả nước triển khai thực hiện.

Qua báo cáo của Sở Y tế TPHCM, trong 18 tháng (từ tháng 1/2024 đến tháng 6/2025), các lực lượng chức năng trong Ban Chỉ đạo 389 Thành phố đã kiểm tra hơn 27.700 doanh nghiệp, cơ sở. Qua đó, phát hiện và xử lý 1.475 vụ vi phạm liên quan đến hàng giả, trong đó có nhiều vụ là thuốc và thực phẩm chức năng. Công an TPHCM đã triệt phá 9 vụ việc sản xuất và buôn bán thuốc giả.

Trong thời gian tới, Thành phố sẽ tiếp tục tăng cường công tác phòng chống hàng giả, hàng kém chất lượng, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế và thực phẩm, nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe người dân.