Các vấn đề về dinh dưỡng luôn được đặt ra cho từng quốc gia trong mỗi giai đoạn và thời kỳ, làm cơ sở để triển khai các biện pháp can thiệp cần thiết về dinh dưỡng. GS.TS Lê Thị Hợp, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Việt Nam, nguyên Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, đã chia sẻ về vấn đề này tại Hội nghị Dinh dưỡng TPHCM mở rộng lần thứ XIII với chủ đề ‘Gánh nặng kép về dinh dưỡng và những tiến bộ trong thực hành lâm sàng’ do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tổ chức.

Theo GS.TS Lê Thị Hợp, có 10 sự thật về dinh dưỡng hiện nay cần được chú ý. Thứ nhất, việc tăng cường đường vào chế biến thực phẩm có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng như béo phì, tim mạch, tiểu đường type 2 nếu lạm dụng. Thứ hai, chế độ dinh dưỡng của con người hiện đại thường thiếu Omega 3, một chất cần thiết cho hoạt động của não bộ và tim mạch. Ngoài ra, không có một chế độ dinh dưỡng nào hoàn hảo cho tất cả mọi người, do đó phải thực hiện dinh dưỡng hợp lý, phù hợp cho từng người, từng loại tuổi, lao động, môi trường sống.

BS.CK.II 2 Đỗ Thị Ngọc Diệp, Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Thực phẩm TPHCM, Phó chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam, cũng chia sẻ về vấn đề thừa cân và béo phì đang gia tăng và trẻ hóa trên toàn thế giới và tại Việt Nam. Theo WHO và Liên đoàn Béo phì Thế giới (WOF), năm 2024, có 39% người trưởng thành trên toàn cầu bị thừa cân, 13% bị béo phì. Tại Việt Nam, thừa cân và béo phì gia tăng rất nhanh từ khoảng 10,5% năm 2010 lên 21% ở người trưởng thành trong năm 2021. Điều trị béo phì với các phương pháp chính là dinh dưỡng, thay đổi lối sống, thuốc và phẫu thuật.

Bên cạnh đó, BS Diệp cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của nước trong việc duy trì sự sống và hỗ trợ tích cực trong kiểm soát các bệnh như tim mạch, huyết áp, chuyển hóa, sức khỏe làn da và hệ tuần hoàn. Loại nước sử dụng từ nguồn thiên nhiên hay nước đã qua xử lý và độ pH của nước đều có tác động nhất định đến sức khỏe.

Tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Nga, Tổng Giám đốc Công ty CP Nước khoáng Khánh Hòa (Vikoda), cũng giới thiệu về lợi ích của nước kiềm và sản phẩm nước khoáng kiềm thiên nhiên Vikoda. Sản phẩm này sở hữu lợi ích ‘5 tốt’, bao gồm nước khoáng sạch từ nguồn, độ kiềm tự nhiên hoàn hảo với pH9,0, giúp trung hòa axit dạ dày dư thừa, và giữ trọn vi lượng khoáng quý.

Hội nghị Dinh dưỡng TPHCM mở rộng lần thứ XIII thu hút khoảng 850 đại biểu trên cả nước tham dự, với 4 phiên khoa học cùng 26 báo cáo chuyên sâu, thuyết trình, thảo luận và các phiên kết nối. Trong khuôn khổ hội nghị, Hội Dinh dưỡng Thực phẩm TPHCM cũng chính thức ra mắt Trang thông tin Internet tại địa chỉ https://honufas.org.vn/, khẳng định cam kết của Hội trong việc chuyển đổi số và hiện đại hóa công tác truyền thông, mở rộng không gian kết nối tri thức, lan tỏa kiến thức khoa học đến cộng đồng.

Xu hướng trẻ hóa của các bệnh lý tim mạch đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại trong cộng đồng hiện nay. Nhiều người trẻ, tưởng chừng khỏe mạnh, lại đang tự đặt mình vào tình thế nguy hiểm mà không biết. Nhồi máu cơ tim và đột quỵ, những căn bệnh tưởng chỉ xảy ra ở người cao tuổi, đang ngày càng xuất hiện nhiều hơn ở người trẻ, thậm chí cả những người trong độ tuổi 20-30.

Tại Hội nghị Khoa học thường niên của Bệnh viện Nhân dân Gia Định ngày 2/8, PGS.TS.BS Hoàng Văn Sỹ – Trưởng khoa Nội Tim mạch, Bệnh viện Chợ Rẫy, đã chỉ ra rằng: “Nhóm tuổi 20-40 gần như luôn nằm trong vùng nguy cơ thấp đối với biến cố tim mạch trong 10 năm tới. Vì vậy, phần lớn không được chỉ định điều trị hoặc can thiệp sớm. Nhưng chính điều này lại dễ tạo ra tâm lý chủ quan, và đây chính là cái bẫy nguy hiểm của cơ thể.”

Theo PGS.TS.BS Hoàng Văn Sỹ, cứ 4 người mắc bệnh tim mạch do xơ vữa thì có 1 người trong độ tuổi từ 20 đến 54. Đây là nhóm tuổi lao động chính, thường gánh vác nhiều trách nhiệm trong gia đình và xã hội nên dễ có tâm lý ‘ngại’ khám bệnh, tự cho rằng bản thân vẫn còn khỏe mạnh. Tuy nhiên, chính họ lại là nhóm có nguy cơ tổn thất lớn nhất nếu xảy ra đột ngột các biến cố y tế như đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.

TS.BS Võ Văn Tân – Trưởng khoa Nội Tim mạch của Bệnh viện Nhân Dân Gia Định cho biết: “Tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, mỗi năm tiếp nhận khoảng 2.200 ca đột quỵ mới, trong đó 15-20% là bệnh nhân dưới 40 tuổi. Điều này cho thấy đột quỵ không còn là căn bệnh của người lớn tuổi mà có thể tấn công bất kỳ ai.”

Các chuyên gia cho rằng các yếu tố nguy cơ như cholesterol cao, hút thuốc, lười vận động, ăn uống không lành mạnh, thiếu ngủ, stress kéo dài… nếu âm thầm tồn tại trong 10-20 năm có thể gây tổn thương nghiêm trọng mạch máu và dẫn đến biến cố tim mạch sớm. Ngoài ra, bệnh lý nền (rối loạn nhịp tim, rối loạn mỡ máu, tiểu đường) và bệnh lý tự miễn (như lupus ban đỏ hệ thống gây tắc mạch máu não) cũng là nguyên nhân tiềm ẩn.

Hiện nay, giới chuyên gia đang chuyển sang cách tiếp cận mới, đánh giá nguy cơ tim mạch dài hạn (lifetime risk) và nguy cơ tích lũy theo thời gian để kịp thời phát hiện và can thiệp sớm – ngay cả ở nhóm nguy cơ thấp. Người trẻ cần thay đổi nhận thức và hành vi ngay từ hôm nay, chủ động đi khám sức khỏe định kỳ, kiểm soát các yếu tố nguy cơ, tập luyện thể dục đều đặn, ăn uống lành mạnh và giảm thiểu stress.

Đồng thời, hệ thống y tế cũng cần xây dựng chiến lược dự phòng sớm, toàn diện, phối hợp giữa ngành y tế – truyền thông – giáo dục và cộng đồng. “Chúng ta không thể chờ đến khi xuất hiện triệu chứng mới bắt đầu lo lắng. Cần hành động sớm để bảo vệ thế hệ tương lai khỏi gánh nặng tim mạch,” PGS.TS Hoàng Văn Sỹ khuyến cáo.

Người cao tuổi thường được khuyến cáo nên duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng để đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể. Tuy nhiên, nhiều người trong số họ thường kiêng thịt trong thời gian dài với quan niệm rằng nó có thể gây hại cho sức khỏe. Điều này có thể dẫn đến những rủi ro sức khỏe nghiêm trọng mà người cao tuổi cần phải lưu ý.

Thịt là nguồn cung cấp protein chất lượng cao, cùng với các dưỡng chất thiết yếu như vitamin B12, sắt, và kẽm. Những chất này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể, hỗ trợ hệ miễn dịch và giúp cơ thể phục hồi sau các tổn thương. Việc kiêng thịt trong thời gian dài có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, thiếu máu do thiếu sắt, suy giảm miễn dịch và chậm phục hồi cơ thể. Thịt cũng cung cấp canxi và vitamin D, hai yếu tố quan trọng giúp duy trì mật độ xương, ngăn ngừa loãng xương và gãy xương.

Không chỉ dừng lại ở đó, việc loại bỏ hoàn toàn thịt khỏi khẩu phần ăn còn có thể gây mất cân bằng chất béo thiết yếu và ảnh hưởng đến nồng độ cholesterol trong máu. Điều này có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch. Axit béo bão hòa từ thịt, mặc dù thường bị coi là có hại, vẫn cần thiết với liều lượng hợp lý để hỗ trợ các chức năng của cơ thể.

Ảnh hưởng của việc kiêng thịt không chỉ dừng lại ở sức khỏe thể chất mà còn có thể tác động đến sức khỏe tâm thần của người cao tuổi. Thịt chứa các axit amin và vitamin thiết yếu giúp tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh. Thiếu hụt các dưỡng chất này có thể dẫn đến các vấn đề tâm lý như lo âu, trầm cảm do hoạt động thần kinh bị ảnh hưởng.

Để đảm bảo sức khỏe tổng thể, người cao tuổi cần có chế độ ăn uống cân đối và đa dạng, cung cấp đủ protein, vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Việc tư vấn và hướng dẫn từ các chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp người cao tuổi xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, phù hợp với tình trạng sức khỏe và nhu cầu cá nhân. Qua đó, họ có thể tận hưởng một cuộc sống khỏe mạnh, vui vẻ và trọn vẹn tuổi già.

Đối với những người quan tâm đến việc xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, có thể tìm hiểu thêm thông tin qua các nguồn uy tín như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hoặc các cơ quan y tế địa phương. Những nguồn thông tin này cung cấp kiến thức và hướng dẫn cập nhật về dinh dưỡng và sức khỏe, giúp người cao tuổi và gia đình họ đưa ra quyết định sáng suốt trong việc chăm sóc sức khỏe.

Tập thể dục thường xuyên, đặc biệt là đi bộ nhanh, đã được chứng minh là mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Mới đây, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí y khoa BMJ đã phát hiện ra tác dụng tuyệt vời của việc đi bộ thường xuyên đối với sức khỏe con người. Các nhà nghiên cứu từ nhiều quốc gia đã tham gia vào nghiên cứu này, nhằm đánh giá tác động của việc tập thể dục trong suốt thời kỳ trưởng thành đối với nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân.

Nghiên cứu này đã đánh giá 85 nghiên cứu khác nhau, bao gồm hơn 6,5 triệu người tham gia. Kết quả cho thấy những người thường xuyên vận động có nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân thấp hơn khoảng 30-40% và sống thọ hơn. Những người ít vận động bắt đầu tăng cường vận động cũng giảm được 20-25% nguy cơ tử vong. Đặc biệt, người không vận động bắt đầu tập luyện cũng giảm đến 22% nguy cơ tử vong.

Nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch và ung thư cũng giảm đáng kể ở những người thường xuyên vận động, với mức giảm khoảng 40%. Những phát hiện này cho thấy tầm quan trọng của việc tập thể dục trong việc giảm thiểu nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân.

Các nhà nghiên cứu đã đặt ra câu hỏi về việc nên đi bộ bao lâu mỗi ngày để đạt được lợi ích sức khỏe. Các nhà nghiên cứu khuyến nghị rằng chỉ cần tập thể dục đủ mức khuyến nghị, nghĩa là 30-60 phút hoạt động vừa phải hoặc 15-30 phút hoạt động mạnh mẽ mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần, là đã có thể đủ để giảm nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân.

Hoạt động vừa phải bao gồm đi bộ nhanh, làm việc nặng như lau nhà, đạp xe ở tốc độ trung bình, hoặc chơi cầu lông. Hoạt động mạnh mẽ bao gồm đi bộ đường dài, chạy bộ, đạp xe nhanh, chơi bóng đá, bóng rổ hoặc quần vợt. Các nhà nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng không cần phải có một chương trình tập luyện phức tạp để đạt được lợi ích sức khỏe.

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng những phát hiện này có ý nghĩa quan trọng đối với sức khỏe cộng đồng. Họ kết luận rằng người lớn tuổi bắt đầu tập thể dục ở bất kỳ thời điểm nào đều có thể kéo dài tuổi thọ và không bao giờ là quá muộn để bắt đầu. Điều này mang lại hy vọng cho những người đã lâu không tập luyện hoặc chưa từng tập luyện.

Như vậy, việc đi bộ thường xuyên và tập thể dục có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Mọi người nên tìm cách để tăng cường vận động trong cuộc sống hàng ngày, dù là đi bộ nhanh hay tập luyện các môn thể thao khác. Với một lối sống tích cực và lành mạnh, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân và sống thọ hơn.