Sau sự hợp nhất giữa Cà Mau và Bạc Liêu, tỉnh Cà Mau mới đang chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ trong ngành y tế, với việc ứng dụng bệnh án điện tử (BAĐT) như một giải pháp công nghệ và đòn bẩy chiến lược để xây dựng một hệ thống chăm sóc sức khỏe tiên tiến. Sự hợp nhất này đã tạo cơ hội vàng để Cà Mau mới tái cấu trúc và hiện đại hóa ngành y tế, hướng tới mục tiêu cung cấp dịch vụ y tế chất lượng cao cho người dân.

Trước khi hợp nhất, cả Cà Mau và Bạc Liêu đã có những thành tựu nổi bật trong ứng dụng công nghệ số vào hoạt động y tế. Bệnh viện Sản – Nhi Cà Mau đã triển khai hệ thống đặt lịch khám qua ứng dụng di động và mạng xã hội từ năm 2021, giúp giảm tải áp lực cho nhân viên y tế và rút ngắn thời gian chờ đợi của bệnh nhân. Bệnh viện Đa khoa Bạc Liêu cũng đã đạt được nhiều thành tựu trong ứng dụng kỹ thuật cao như phẫu thuật nội soi và chụp CT Scanner. Theo báo cáo của ngành y tế, những thành tựu này đã tạo nền tảng quan trọng cho việc triển khai BAĐT tại tỉnh Cà Mau mới.

Bệnh án điện tử là một trong những trụ cột chính trong chiến lược chuyển đổi số ngành y tế của tỉnh Cà Mau mới. Mục tiêu của việc triển khai BAĐT là lưu trữ, quản lý và chia sẻ dữ liệu y tế an toàn, minh bạch, giúp các cơ sở y tế giảm thiểu sai sót, tiết kiệm thời gian, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người dân. Thông tin sức khỏe của bệnh nhân được số hóa, tích hợp vào hệ thống cơ sở dữ liệu chung, cho phép bác sĩ truy cập nhanh chóng lịch sử bệnh lý, kết quả xét nghiệm, phác đồ điều trị. Bộ Y tế đã đánh giá cao việc triển khai BAĐT tại tỉnh Cà Mau mới, xem đây là một trong những mô hình chuyển đổi số ngành y tế tiêu biểu.

Giám đốc Bệnh viện Sản – Nhi Cà Mau, bác sĩ Võ Thành Lợi, khẳng định việc triển khai BAĐT không chỉ giảm tải cho nhân viên y tế, tạo thuận lợi cho người dân trong khám chữa bệnh, mà còn giúp bác sĩ đưa ra quyết định chính xác hơn dựa trên dữ liệu được cập nhật liên tục. Nhiều bệnh viện trên địa bàn tỉnh Cà Mau mới đã và đang triển khai các giải pháp công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế. VNPT đã cung cấp các giải pháp công nghệ thông tin để hỗ trợ việc triển khai BAĐT tại tỉnh Cà Mau mới.

Bên cạnh việc triển khai BAĐT, tỉnh Cà Mau mới cũng đang đẩy mạnh các giải pháp chuyển đổi số khác trong ngành y tế, như thanh toán không dùng tiền mặt, đặt lịch khám trực tuyến và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán. Từ năm 2023, Bệnh viện Công an tỉnh Cà Mau đã triển khai phần mềm quản lý khám chữa bệnh của VNPT, tích hợp thanh toán không dùng tiền mặt và khám bệnh bằng căn cước công dân. Theo thống kê, tính đến giữa tháng 7/2025, tất cả các cơ sở khám chữa bệnh bảo hiểm y tế trên địa bàn tỉnh Cà Mau đã áp dụng căn cước công dân thay thế thẻ bảo hiểm y tế giấy, với hơn 15.000 lượt tra cứu thành công, tạo nhiều thuận tiện cho người dân trong khám chữa bệnh.

Tỉnh Cà Mau mới cũng đang đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin tại các trạm y tế cơ sở, triển khai các nền tảng số để giúp người dân ở vùng sâu, vùng xa tiếp cận dịch vụ y tế dễ dàng hơn. Tuy nhiên, việc triển khai chuyển đổi số trong ngành y tế vẫn còn một số khó khăn, thách thức, như thiếu nhân lực công nghệ thông tin, hạ tầng công nghệ thông tin tại một số khu vực nông thôn còn hạn chế, và thói quen sử dụng giấy tờ truyền thống của người dân. UBND tỉnh Cà Mau đã chỉ đạo ngành y tế tiếp tục đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, đẩy mạnh các chiến dịch tuyên truyền và hướng dẫn sử dụng các nền tảng số, và tăng cường đào tạo đội ngũ nhân viên y tế về kỹ năng số.

Với tiềm năng to lớn và sự quyết tâm của chính quyền địa phương, tỉnh Cà Mau mới hoàn toàn có thể trở thành một trung tâm y tế hiện đại của khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Việc triển khai bệnh án điện tử và chuyển đổi số ngành y tế sẽ góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người dân, xây dựng hình ảnh một tỉnh Cà Mau năng động, hiện đại, lấy con người làm trung tâm. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đánh giá cao tiềm năng phát triển của tỉnh Cà Mau mới và sẽ tiếp tục hỗ trợ tỉnh trong việc triển khai các dự án chuyển đổi số ngành y tế.

Chuyển đổi số y tế – Thách thức lớn cho bệnh viện chuyên sâu

Trong Diễn đàn Y tế Việt Nam 2025, GS.TS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chỉ ra những thách thức lớn trong việc ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và điều trị y khoa. Theo ông, các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế.

Thách thức lớn nhất là thay đổi tư duy, con người

GS.TS Lê Hữu Song nhận định rằng nền tảng công nghệ, cơ sở hạ tầng là thách thức đầu tiên. Thực tế, nền tảng băng thông, hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa. Dữ liệu y tế có thể lớn nhưng chưa khai thác được do không thống nhất và chưa chuẩn hóa. Yếu tố quyết định, cũng là thách thức lớn nhất là con người, với sự e ngại thay đổi. Với bệnh án điện tử, quy trình từ chuyên môn, quản lý phải được xây dựng chuẩn. Nhưng không phải đơn vị nào, cá nhân nào cũng mong muốn việc đó.

Bệnh viện lớn chậm chuyển đổi số

Hồ sơ bệnh án điện tử là điểm cốt lõi trong chuyển đổi số y tế. Nhưng đến nay, chỉ có 270 cơ sở thực hiện xong việc này, trong số này, không nhiều bệnh viện hạng đặc biệt hoặc cấp chuyên sâu. Từ thực tiễn, GS.TS Lê Hữu Song cho rằng các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì lại càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế. Mấu chốt vấn đề là “thay đổi tư duy”, trong khi thay đổi thói quen đơn vị càng lớn thì càng khó khăn. Bệnh viện có hàng chục nghìn quy trình chuyên môn khác nhau. Văn bản giấy không kết nối với nhau, muốn chuyển đổi số, sử dụng AI, các đơn vị từ lâm sàng, cận lâm sàng, đến dược, trang thiết bị, kiểm soát nhiễm khuẩn… phải kết nối.

Chi phí đầu tư lớn

Các chuyên gia tính toán, trung bình mỗi bệnh viện tuyến tỉnh cần đầu tư hơn 10 tỷ đồng để triển khai bệnh án điện tử. Với các bệnh viện quy mô lớn, số tiền đầu tư còn lớn hơn rất nhiều. Trước đó, Bộ Y tế yêu cầu đơn vị chuyên môn xây dựng quy định kết cấu chi phí ứng dụng CNTT trong giá dịch vụ khám chữa bệnh, cần hoàn thành trong tháng 6, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có hướng dẫn.

Như vậy, chuyển đổi số y tế đang là một thách thức lớn đối với các bệnh viện chuyên sâu. Để đẩy mạnh chuyển đổi số y tế, cần có sự hỗ trợ từ nhiều phía, bao gồm cả cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia và chính các bệnh viện. Việc ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán và điều trị y khoa sẽ giúp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, giảm gánh nặng cho hệ thống y tế và đem lại nhiều lợi ích cho người bệnh.

Hiện nay, một số nước đã ứng dụng thành công trí tuệ nhân tạo trong y tế và đã có những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, để thành công, chúng ta cần phải nỗ lực để chuẩn hóa dữ liệu y tế.

Triển khai bệnh án điện tử là một bước tiến quan trọng trong việc chuyển đổi số y tế, giúp nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh và quản lý y tế. Tuy nhiên, quá trình triển khai đang gặp nhiều khó khăn về tài chính, nhân lực chuyên môn và hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là tại các bệnh viện tuyến huyện.

Cử tri TP Hải Phòng đã kiến nghị Chính phủ ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ về nguồn lực và kỹ thuật để giúp các bệnh viện tuyến huyện triển khai hiệu quả bệnh án điện tử.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã phản hồi rằng Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quan trọng tạo hành lang pháp lý thúc đẩy chuyển đổi số y tế. Các văn bản này bao gồm Nghị quyết193/2025, Nghị định88/2025, Chỉ thị07, đặt nền tảng cho chuyển đổi số y tế, hướng tới xây dựng hệ thống chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh dựa trên công nghệ số.

Bộ Y tế đã ban hành Quyết định1150 về kế hoạch triển khai hồ sơ bệnh án điện tử, giao nhiệm vụ cho các đơn vị trực thuộc giải quyết các vấn đề về chi phí dịch vụ khám, chữa bệnh trên hệ thống RIS-PACS. Thông tư 13/2025 của Bộ Y tế cũng đã hướng dẫn kỹ thuật triển khai bệnh án điện tử, cung cấp căn cứ pháp lý cho các cơ sở y tế thực hiện.

Bộ Khoa học và Công nghệ cũng xác định y tế là lĩnh vực ưu tiên chuyển đổi số, đề xuất đưa vào chương trình Chuyển đổi số quốc gia, hỗ trợ khám, chữa bệnh từ xa và đơn thuốc điện tử. Ngày 13-5, Bộ Y tế đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định102/2025 quy định về quản lý dữ liệu y tế nhằm phát triển về hạ tầng dữ liệu y tế.

Tuy nhiên, tính đến ngày 22-7, cả nước mới có 283 trong tổng số hơn 1.500 cơ sở y tế đã triển khai bệnh án điện tử. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị07, giao Bộ Y tế chỉ đạo, đôn đốc 100% các bệnh viện trên toàn quốc phải triển khai bệnh án điện tử, hoàn thành trong tháng 9-2025. Với khối lượng công việc nhiều, phức tạp, đòi hỏi các đơn vị chức năng, bệnh viện phải quyết liệt để hoàn thành đúng lộ trình đề ra.