Tội phạm mạng đang ngày càng trở nên tinh vi với các thủ đoạn “bắt cóc online”, điều khiển nạn nhân từ xa và biến họ thành người tự tống tiền gia đình. Mới đây, một cô gái trẻ 19 tuổi đã trải qua một tình huống éo le khi bị những kẻ mạo danh Công an lừa đảo, yêu cầu chuyển tiền và giữ bí mật. Thủ đoạn của những kẻ lừa đảo là sử dụng kịch bản “bắt cóc online” để điều khiển nạn nhân. Chúng thường giả danh cơ quan pháp luật, đe dọa tinh thần, cô lập nạn nhân và chiếm đoạt tài sản hoặc đẩy họ vào tình huống mất tích bí ẩn.

Tại Hà Nội, một học sinh lớp 10 đã bị lừa đảo với kịch bản tương tự, phải tắt điện thoại, thuê phòng trọ ẩn náu và quay clip “cầu cứu” gửi về cho bố mẹ để đòi 200 triệu đồng chuộc thân. Trung tá Hà Huy Bình, Trưởng Công an xã Quảng Oai (TP. Hà Nội) cảnh báo: “Các đối tượng sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn, khiến người dân tin tưởng; hoặc đe dọa để họ giao nộp tài khoản, chuyển tiền cho các đối tượng.”

Để phòng ngừa, mỗi gia đình cần chủ động cảnh báo, trang bị kiến thức và kỹ năng cho con em mình. Phụ huynh cần để ý đến con mình nhiều hơn, tạo sự kết nối và niềm tin giữa gia đình. Sự cảnh giác và kiến thức về an toàn mạng của phụ huynh và trẻ em là rất quan trọng trong việc ngăn chặn những thủ đoạn lừa đảo tinh vi.

Theo khảo sát của Google, độ tuổi trung bình trẻ em Việt Nam sở hữu điện thoại di động là 9 tuổi, sớm hơn 4 năm so với trẻ em trên thế giới. Điều này là hồi chuông cảnh báo về mức độ tiếp xúc sớm và thường xuyên của trẻ với không gian mạng – nơi tiềm ẩn hàng loạt cạm bẫy nguy hiểm.

Ông Đỗ Dương Hiển, chuyên gia bảo vệ trẻ em, cho rằng: “Bố mẹ cần làm gương cho con trong những hành vi ứng xử trên mạng. Bên cạnh đó là duy trì sự kết nối từ nhỏ, khi các con đã lớn yêu cầu con chia sẻ thì quá muộn.”

“Để phòng ngừa,” ông Hiển nói, “cần cho con biết, gia đình là nơi đầu tiên sẽ cho con sự giúp đỡ vô điều kiện.” Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo dựng một môi trường gia đình an toàn và hỗ trợ, nơi trẻ em có thể tin tưởng và chia sẻ những vấn đề họ gặp phải.

Trong thời gian gần đây, hình thức lừa đảo công nghệ cao được biết đến với tên gọi “bắt cóc online” đang gia tăng và gây ra nhiều lo ngại trong cộng đồng. Hình thức này được ghi nhận lần đầu tiên từ tháng 3 năm nay và đã gây ra nhiều vụ việc nghiêm trọng, với số tiền bị mất ngày càng tăng.

Theo nghiên cứu, đối tượng chính của bắt cóc online thường là học sinh, sinh viên, đặc biệt là những người trẻ tuổi. Họ dễ bị ảnh hưởng bởi các chiến thuật tâm lý và thường sống xa gia đình, dễ bị cô lập. Ví dụ, các vụ việc tại TP.HCM và Hà Nội cho thấy nạn nhân chủ yếu là sinh viên 18-19 tuổi.

Hình thức bắt cóc online khác biệt so với hình thức truyền thống vì không có sự tiếp xúc vật lý. Các đối tượng sử dụng điện thoại, tin nhắn, hoặc ứng dụng như Zoom để giả danh công an, viện kiểm sát, yêu cầu nạn nhân tự cô lập trong phòng trọ hoặc khách sạn. Sau đó, họ quay video giả bị bắt cóc và gửi cho gia đình để đòi tiền chuộc. Điều này tạo cảm giác như một vụ bắt cóc thật, dù hoàn toàn diễn ra trực tuyến.

Các đối tượng thường yêu cầu nạn nhân quay video hoặc chụp ảnh giả bị bắt cóc để gửi cho gia đình. Trong nhiều trường hợp, nữ sinh bị bắt cởi đồ rồi quay clip tống tiền người nhà. Nạn nhân thường tuân theo các yêu cầu của kẻ bắt cóc do sợ hãi bị bắt giữ hoặc đối mặt với hậu quả pháp lý. Họ bị đe dọa bởi các cáo buộc giả mạo như rửa tiền và bị yêu cầu cắt liên lạc với gia đình, tạo cảm giác cô lập.

Sự thiếu kinh nghiệm và thiếu kiến thức về các chiêu trò lừa đảo khiến họ dễ dàng trở thành nạn nhân. Do đó, việc nâng cao cảnh giác và trang bị kiến thức để phòng tránh loại hình lừa đảo này là rất cần thiết.

Các cơ quan chức năng đã nhận được nhiều báo cáo về hình thức bắt cóc online này và đang tích cực điều tra, ngăn chặn. Cộng đồng cũng cần nâng cao cảnh giác và trang bị kiến thức để phòng tránh loại hình lừa đảo này. Mọi người cần cẩn thận và tỉnh táo khi gặp các tình huống đáng nghi, và không nên cung cấp thông tin cá nhân hoặc thực hiện các yêu cầu đáng ngờ.

Tội phạm công nghệ cao đang có xu hướng biến tướng và trở nên ngày càng tinh vi, đặc biệt là hình thức “bắt cóc online” đang được cảnh báo mạnh mẽ trên cả nước. Hình thức này liên quan đến việc khống chế tâm lý nạn nhân qua điện thoại, sử dụng thủ đoạn giả danh công an, viện kiểm sát, tòa án… thông qua các nền tảng mạng xã hội để đe dọa và lừa nạn nhân cách ly với gia đình.

Hình thức “bắt cóc online” thường diễn ra khi các đối tượng giả danh công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện thoại cho nạn nhân, thông báo họ có liên quan đến một đường dây phạm tội và yêu cầu nạn nhân phải đến khách sạn, nhà nghỉ để làm việc. Đồng thời, các đối tượng yêu cầu nạn nhân không nghe bất kỳ cuộc gọi nào khác ngoài cuộc gọi để “phục vụ điều tra”. Sau đó, các đối tượng buộc nạn nhân gọi điện về cho gia đình yêu cầu chuyển tiền để “chuộc người”.

Nhiều vụ việc điển hình đã được ghi nhận tại các địa phương trên cả nước. Tại TP. Hồ Chí Minh, một nữ sinh viên từ Khánh Hòa bị đối tượng giả danh công an cáo buộc liên quan đến đường dây rửa tiền, yêu cầu chuyển 150 triệu đồng để “chứng minh vô tội”. Tại tỉnh Thái Nguyên, mặc dù chưa ghi nhận trường hợp nào bị lừa theo hình thức này, nhưng nhiều địa phương khác đã phát hiện và xử lý các vụ việc tương tự.

Các đối tượng thường sử dụng công nghệ AI để giả giọng nói, tạo hình ảnh deepfake, thậm chí giả mạo cuộc gọi video. Một số thủ đoạn phổ biến bao gồm giả danh công an gọi điện thoại cho học sinh, sinh viên, thông báo họ có liên quan đến một đường dây phạm tội và yêu cầu nạn nhân phải đến khách sạn, nhà nghỉ để làm việc.

Để phòng tránh hậu quả từ việc lạm dụng chia sẻ hình ảnh gia đình, trẻ nhỏ trên mạng xã hội, người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ thông tin cá nhân. Cụ thể, hạn chế đăng ảnh trẻ em công khai lên mạng xã hội; cài đặt riêng tư cho bài đăng, không chấp nhận người lạ theo dõi tài khoản; hướng dẫn trẻ không chia sẻ thông tin cá nhân cho người lạ qua mạng xã hội.

Khi rơi vào tình huống bị đe dọa từ những cuộc gọi điện thoại, người dân cần trình báo cơ quan công an nơi gần nhất để được hỗ trợ. Ngoài ra, người dân cần cảnh báo ngay cho người thân, bạn bè để tránh trở thành nạn nhân tiếp theo. Đồng thời, nâng cao cảnh giác và có các biện pháp phòng ngừa hiệu quả là điều cần thiết để giảm thiểu rủi ro từ hình thức tội phạm này. Liên hệ với các cơ quan chức năng, như Bộ Công an, để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Nhằm nâng cao hiệu quả phòng chống tội phạm công nghệ cao, các cơ quan chức năng cũng khuyến khích người dân tham gia các chương trình tuyên truyền về an toàn thông tin và kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn. Qua đó, người dân có thể trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để bảo vệ bản thân trước những thủ đoạn ngày càng tinh vi của tội phạm công nghệ cao.

Thượng tá Đào Trung Hiếu, Tiến sĩ Tội phạm học, gần đây đã lên tiếng cảnh báo về tình trạng học sinh và sinh viên trở thành nạn nhân của những vụ lừa đảo trực tuyến với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Theo ông Hiếu, tâm lý của học sinh và sinh viên thường sợ quyền lực, nể danh tiếng và thiếu khả năng kiểm chứng thực tế. Điều này khiến các em dễ dàng hoảng loạn và làm theo yêu cầu của kẻ xấu khi đối mặt với người tự xưng là công an.

Từ khoảng một tháng trở lại đây, nhiều vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã nhắm vào học sinh và sinh viên với thủ đoạn giả mạo cán bộ công an, đe dọa ‘con mồi’ để buộc phải chuyển tiền. Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng kịch bản mồi dẫn như: ‘Em có liên quan đến một vụ án’, ‘Chúng tôi cần xác minh tài khoản của em có bị hacker lợi dụng hay không’, ‘Chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội’.

Thượng tá Hiếu phân tích, khi một người tự xưng là công an, nói giọng nghiêm nghị, dùng từ chuyên môn, đe dọa về ‘hồ sơ’, ‘đường dây rửa tiền’, ‘có lệnh triệu tập’… thì nạn nhân lập tức rơi vào trạng thái hoảng loạn. Các đối tượng thường dùng các thủ đoạn như yêu cầu nạn nhân tải ứng dụng, gửi ảnh CCCD, thậm chí bỏ nhà ra đi. Một số trường hợp, các đối tượng còn yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội.

Bên cạnh đó, Thượng tá Hiếu chỉ ra một số dấu hiệu nhận biết trẻ có thể đang bị kẻ xấu thao túng, như: sự thay đổi hành vi, cảm xúc và thói quen sử dụng thiết bị số; trẻ bắt đầu giấu diếm nội dung trò chuyện, đổi mật khẩu, lén lút nhắn tin về đêm… Ông Hiếu cũng kiến nghị các phụ huynh hãy đồng hành cùng con thay vì kiểm soát cứng nhắc, còn nhà trường hãy chủ động giáo dục kỹ năng sống số như một môn học bắt buộc. Trong khi đó, cơ quan chức năng cần xây dựng kênh tiếp nhận tố giác thân thiện, dễ tiếp cận với học sinh, sinh viên.

Là một chuyên gia trong lĩnh vực pháp luật, luật sư Trần Tuấn Anh từ Công ty luật Minh Bạch, cũng chia sẻ quan điểm tương tự. Ông cho rằng nhà trường và gia đình đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ học sinh và sinh viên khỏi những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi.

Luật sư Tuấn Anh kiến nghị gia đình cần dành thời gian quan tâm đến con cái nhiều hơn, không chỉ là kiểm soát thiết bị điện tử, mà quan trọng hơn là xây dựng sự tin tưởng, để khi có điều bất thường xảy ra, con cái sẵn sàng chia sẻ và hỏi ý kiến cha mẹ. Từ góc độ của mình, luật sư Tuấn Anh cũng đề xuất các nhà trường cần trang bị kiến thức chuyên môn, cần lồng ghép giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng nhận diện và phòng tránh lừa đảo công nghệ cao vào trong các buổi sinh hoạt, tiết học.

Ngày 28/7, Bộ Công an đã phát đi cảnh báo về một hình thức lừa đảo mới, được gọi là “bắt cóc online”, một phương thức tinh vi và nguy hiểm đang nhắm vào các học sinh, sinh viên và những người trẻ nhẹ dạ, cả tin.

Cụ thể, theo Bộ Công an, các đối tượng lừa đảo có thể khiến nạn nhân bị khống chế, điều khiển như trong một vụ bắt cóc thật sự, mặc dù không có sự tiếp xúc trực tiếp. Mục tiêu của thủ đoạn này chủ yếu là các học sinh, sinh viên và những người trẻ nhẹ dạ, cả tin.

Trước đó, vào ngày 26/7, Công an xã Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh, đã ngăn chặn thành công một vụ lừa đảo với thủ đoạn “bắt cóc, tống tiền online”. Vụ việc liên quan đến một thiếu niên bị một nhóm người lạ gọi điện thông báo đang bị bắt cóc và yêu cầu gia đình chuyển khoản 250 triệu đồng để chuộc người.

Công an xã Thạch Hà đã nhanh chóng vào cuộc, phối hợp với các đơn vị khác để xác minh và tìm thấy cháu N, người bị lừa đảo, tại một khách sạn trên địa bàn. Cháu N cho biết đã bị một nhóm đối tượng gọi điện, tự xưng là công an và cáo buộc cháu liên quan đến đường dây rửa tiền. Các đối tượng yêu cầu cháu giữ bí mật, không thông báo với ai và thuê phòng khách sạn để “hợp tác điều tra”.

Bộ Công an phân tích, thủ đoạn lừa đảo này được dàn dựng bài bản qua 3 giai đoạn: gọi điện cho nạn nhân, tự xưng là cán bộ công an và đưa ra cáo buộc bịa đặt; tạo tâm lý hoảng loạn và yêu cầu giữ bí mật; ép nạn nhân rời khỏi nơi ở và cắt đứt liên lạc. Sau đó, các đối tượng sẽ dựng kịch bản giả và yêu cầu chuyển tiền.

Để phòng tránh, Bộ Công an khuyến cáo học sinh, sinh viên và phụ huynh cần cảnh giác, tuyên truyền cho người thân và bạn bè về phương thức, thủ đoạn của loại tội phạm này. Cơ quan công an sẽ trực tiếp gửi giấy mời, giấy triệu tập hoặc gửi qua công an địa phương, không làm việc qua điện thoại và không yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng.

Người dân cần báo ngay cho cơ quan công an khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu lừa đảo. Đồng thời, Bộ Công an cũng yêu cầu người dân cần nâng cao cảnh giác và không mắc bẫy của những kẻ lừa đảo.

Công an thành phố Hồ Chí Minh gần đây đã phát hiện và giải cứu nhiều trường hợp lừa đảo “bắt cóc online” nhắm vào học sinh và sinh viên. Mặc dù nhiều nạn nhân có kiến thức về công nghệ, nhưng họ thiếu kỹ năng để nhận diện các chiêu trò lừa đảo, dẫn đến việc rơi vào bẫy của những kẻ lừa đảo.

Một trường hợp gần đây điển hình là của sinh viên L.T.K.Y (sinh năm 2004, cư trú tại phường Bảy Hiền, thành phố Hồ Chí Minh). Y nhận được một cuộc gọi từ người tự xưng là nhân viên giao hàng của Shopee, yêu cầu kết bạn trên Zalo. Sau đó, một người mặc đồ công an gọi video qua Zalo, nói rằng Y liên quan đến một đường dây ma túy và rửa tiền. Người này yêu cầu Y cài đặt phần mềm “Zoom Workplace” và đăng nhập bằng mã riêng để “làm việc nội bộ”. Trong quá trình “làm việc”, những kẻ lừa đảo biết rằng Y muốn đi du học Mỹ, nên chúng yêu cầu Y chuyển khoản tổng cộng hơn 800 triệu đồng vào tài khoản ngân hàng mà chúng chỉ định để “chứng minh tài chính”.

Những kẻ lừa đảo thường tiếp cận nạn nhân thông qua tin nhắn, cuộc gọi hoặc video call. Chúng giả danh là cán bộ công an và nói rằng đang xử lý một vụ án liên quan đến nạn nhân, chẳng hạn như rửa tiền, buôn bán ma túy, gian lận tài chính… Qua đó, chúng cố gắng tạo ra sự hoang mang và sợ hãi trong tâm lý của người bị hại. Khi nạn nhân bắt đầu lo sợ, chúng yêu cầu người đó “hợp tác điều tra” bằng cách rời khỏi nơi ở và đến thuê một phòng khách sạn hoặc nhà nghỉ, ở yên một chỗ.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an thành phố Hồ Chí Minh, đã cảnh báo rằng học sinh, sinh viên và người trẻ cần trang bị cho mình kỹ năng nhận diện các chiêu trò lừa đảo và cảnh giác cao độ trước mọi yêu cầu bất thường qua mạng. Ông nhấn mạnh rằng không nên để “màn hình điện thoại” trở thành công cụ dẫn dắt cuộc đời bạn rơi vào tay kẻ xấu.

Công an thành phố Hồ Chí Minh đã giải cứu nhiều nạn nhân trong các vụ lừa đảo “bắt cóc online” và cảnh báo người dân cần cẩn thận khi nhận được các cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ. Bất kỳ cuộc gọi nào mạo danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, yêu cầu cài phần mềm, chuyển tiền hoặc thuê khách sạn… đều là lừa đảo.

Để phòng tránh những vụ lừa đảo này, người dân cần nâng cao cảnh giác và có kiến thức về các hình thức lừa đảo trên mạng. Khi nhận được các cuộc gọi hoặc tin nhắn khả nghi, cần xác minh thông tin và không thực hiện bất kỳ yêu cầu nào mà không có sự xác minh rõ ràng. Nếu cần thiết, hãy liên hệ với cơ quan chức năng để được hỗ trợ và tư vấn.

Công an thành phố Hồ Chí Minh cũng kêu gọi người dân nếu gặp phải trường hợp lừa đảo “bắt cóc online” hoặc có thông tin về các hoạt động lừa đảo, hãy lập tức liên hệ với cơ quan công an gần nhất để được giúp đỡ và xử lý kịp thời.

Thời gian gần đây, tại thủ đô Hà Nội, tình trạng sinh viên các trường đại học bị lừa đảo bởi những kẻ giả danh cơ quan Công an qua điện thoại đã trở nên phổ biến. Những kẻ lừa đảo thường sử dụng thủ đoạn tinh vi và xảo quyệt để thực hiện hành vi phạm tội của mình.

Một trong những thủ đoạn lừa đảo phổ biến mà những kẻ này sử dụng là “bắt cóc online”. Cụ thể, kẻ lừa đảo sẽ giả danh là cơ quan Công an và tạo ra tình huống khẩn cấp, đe dọa rằng người thân của nạn nhân đã bị bắt giữ hoặc đang gặp nguy hiểm. Từ đó, kẻ lừa đảo sẽ yêu cầu người thân của nạn nhân chuyển tiền để “chuộc” con em mình.

Mới đây, tại khu vực phường Ô Chợ Dừa, thành phố Hà Nội, Công an đã kịp thời ngăn chặn một vụ lừa đảo liên quan đến việc kẻ giả danh Công an đe dọa một nữ sinh nhằm thực hiện việc “bắt cóc online”. Vụ việc này đã được cơ quan chức năng phát hiện và ngăn chặn kịp thời, tránh gây thiệt hại cho gia đình và nạn nhân.

Công an phường Ô Chợ Dừa đã vào cuộc và xác minh thông tin, đồng thời phối hợp với các cơ quan chức năng để bắt giữ kẻ lừa đảo. Vụ việc này một lần nữa cho thấy sự cần thiết của việc nâng cao cảnh giác và nhận thức của người dân về các thủ đoạn lừa đảo trên mạng internet.

Người dân cần đặc biệt lưu ý khi tiếp nhận những cuộc điện thoại từ người lạ, đặc biệt là những cuộc điện thoại từ những kẻ giả danh cơ quan Công an. Nếu người dân nhận được những cuộc điện thoại nghi vấn, cần lập tức liên hệ với cơ quan chức năng gần nhất để được hỗ trợ và tư vấn.

Đồng thời, cơ quan Công an cũng kêu gọi người dân nâng cao ý thức và cảnh giác trước những thủ đoạn lừa đảo trên. Cơ quan chức năng sẽ tiếp tục vào cuộc, ngăn chặn và bắt giữ những kẻ lừa đảo để đảm bảo an toàn cho người dân.

Để cập nhật thông tin mới nhất về tình hình an ninh và các biện pháp phòng chống lừa đảo, vui lòng truy cập https://www.vietnamnet.vn/ hoặc https://antv.cand.com.vn/ .