Trong quá trình tái cơ cấu và áp dụng mô hình chính quyền địa phương hai cấp, một số cá nhân xấu đã lợi dụng cơ hội này để thực hiện các hành vi lừa đảo với thủ đoạn mới. Cụ thể, một số người đã giả mạo nhân viên điện lực, tiếp cận cư dân và yêu cầu họ cung cấp hoặc cập nhật mã số khách hàng. Những kẻ lừa đảo này sau đó đã gửi các mã độc có khả năng gây hại cho thiết bị của người dân.

Đáng chú ý, một số kẻ lừa đảo còn đưa ra những gợi ý về việc hoàn tiền điện bị chênh lệch giữa các tháng. Chúng lợi dụng sự lo lắng và thiếu hiểu biết của người dân về các chính sách điện lực để thực hiện hành vi lừa đảo. Mục tiêu cuối cùng của chúng là chiếm đoạt tài sản của người dân một cách bất hợp pháp. Tình trạng này không chỉ gây ra sự hoang mang trong cộng đồng mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về tài chính và bảo mật thông tin cá nhân.

Trước tình hình này, người dân cần nâng cao cảnh giác và có kiến thức cần thiết để nhận biết và phòng tránh các thủ đoạn lừa đảo. Cơ quan chức năng và các doanh nghiệp dịch vụ công cần tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo và có biện pháp cụ thể để bảo vệ quyền lợi của người dân. Đồng thời, việc phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan để phát hiện, xử lý nghiêm các đối tượng xấu là điều cần thiết để đảm bảo an toàn và trật tự xã hội.

Cơ quan điện lực cũng cần có những biện pháp cụ thể để ngăn chặn tình trạng này, chẳng hạn như trực tiếp thông báo đến người dân về các chính sách và thông tin cần thiết thông qua các kênh chính thức. Việc triển khai các biện pháp an ninh mạng và bảo mật thông tin cũng cần được chú trọng để giảm thiểu rủi ro cho người dân.

Như vậy, trong bối cảnh hiện nay, việc phòng ngừa và đấu tranh chống lại các hành vi lừa đảo cần được quan tâm và triển khai một cách tích cực. Mọi người dân cần cảnh giác và tham gia vào việc tố giác những hành vi lừa đảo để góp phần xây dựng một môi trường sống an toàn và lành mạnh.

Chiều ngày 17/7, chị N., 38 tuổi, ở Hà Nội, đã nhận được một cuộc điện thoại từ một người tự xưng là nhân viên giao hàng. Người này thông báo rằng chị có một đơn hàng và yêu cầu chị chuyển khoản 10.000 đồng. Sau đó, đối tượng đã hướng dẫn chị hủy đăng ký hội viên giao hàng và chuyển khoản nhầm. Khi chị thực hiện theo hướng dẫn, tài khoản của chị đã bị trừ 1,5 tỷ đồng.

Thủ đoạn trên là một hồi chuông cảnh báo về một loại tội phạm mạng đang tiến hóa rất nhanh, hoạt động có tổ chức, và len lỏi vào từng giao dịch thương mại điện tử. Thượng tá Đào Trung Hiếu, Tiến sĩ Tội phạm học, cho rằng điểm nguy hiểm nhất của chiêu lừa ‘shipper giả’ nằm ở chỗ các đối tượng không hành động theo những kịch bản cũ kỹ, sơ sài như trước đây, mà liên tục biến đổi cách tiếp cận, đánh thẳng vào tâm lý tin tưởng của người dùng.

Các đối tượng xấu luôn tìm cách bắt kịp hành vi mua sắm trực tuyến của người dân để giăng bẫy, từ giả danh nhân viên giao hàng đến giả mạo tổng đài chăm sóc khách hàng, gửi đường link tra cứu đơn hàng hay thậm chí giả dạng sàn thương mại điện tử. Điều khiến người bị hại dễ mắc lừa chính là việc dữ liệu đơn hàng, từ tên, địa chỉ, số điện thoại, đến giá trị món hàng, hoàn toàn trùng khớp với đơn thật mà họ đang chờ nhận.

Thượng tá Đào Trung Hiếu nhận định, nhiều người chủ quan nghĩ rằng vài chục nghìn đồng không đáng kể, nhưng thực chất, đó là cái bẫy mở cửa cho tội phạm công nghệ cao. Đường link hoặc mã QR mà đối tượng gửi tới thường chứa mã độc, cài vào điện thoại để chiếm quyền điều khiển ứng dụng ngân hàng. Hoặc nguy hiểm hơn, các trang web giả mạo yêu cầu nhập OTP, thực chất là hành vi ủy quyền vô tình cho kẻ gian rút toàn bộ tiền trong tài khoản.

Vấn nạn rò rỉ dữ liệu cá nhân là một vấn đề nghiêm trọng. Thông tin cá nhân của người dùng không còn an toàn như nhiều người tưởng. Dữ liệu bị rò rỉ từ 3 nguồn chính: Nội bộ các sàn thương mại điện tử hoặc đơn vị vận chuyển; các website và ứng dụng kém bảo mật nơi người dùng vô tình để lại thông tin; thị trường mua bán ‘data rác’ diễn ra công khai trên mạng xã hội.

Với vài trăm nghìn đồng, các nhóm lừa đảo có thể sở hữu hàng nghìn bộ dữ liệu chi tiết, từ đó dựng lên câu chuyện lừa đảo khớp tới 90-100% sự thật, khiến người nhận tin tưởng gần như tuyệt đối. Khi niềm tin bị khai thác làm công cụ gây án, mọi cảnh báo chung chung trở nên vô nghĩa nếu không có kỹ năng phòng vệ cụ thể.

Trước thực trạng này, Thượng tá Hiếu khuyến cáo người dùng cần cảnh giác và tự bảo vệ mình. Người dùng cần nhớ nguyên tắc cơ bản: Không chuyển tiền trước cho shipper lạ, không bấm vào đường link hoặc quét QR từ tin nhắn không rõ nguồn gốc, không cung cấp mã OTP hay mật khẩu ngân hàng cho bất kỳ ai. Hãy kiểm tra đơn hàng trực tiếp trên ứng dụng chính thức, ưu tiên thanh toán khi nhận hàng và bật bảo mật đa lớp cho tài khoản ngân hàng.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Tội phạm học cũng chia sẻ về một vấn đề đáng lo hơn, là nhóm bị tội phạm nhắm đến nhiều nhất chính là học sinh, sinh viên và người trẻ tuổi, vốn thành thạo công nghệ nhưng thiếu kỹ năng kiểm chứng thông tin. Việc giáo dục kỹ năng tự vệ số cần được triển khai khẩn cấp, bài bản, như một môn học bắt buộc trong trường học và cộng đồng, để thế hệ trẻ có thể tự bảo vệ mình trước những kịch bản lừa đảo tinh vi ngày càng xuất hiện dày đặc.