Ủy ban Điều tra Tai nạn Hàng không và Đường sắt Hàn Quốc (ARAIB) mới đây đã có cuộc gặp gỡ với gia đình các nạn nhân trong vụ tai nạn máy bay nghiêm trọng liên quan đến hãng hàng không Jeju Air tại sân bay Muan vào cuối tuần trước. Tại đây, ARAIB đã cung cấp những thông tin ban đầu quan trọng về kết quả điều tra nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn.

Theo ARAIB, nguyên nhân sơ bộ của vụ tai nạn máy bay Jeju Air là do phi công đã phạm một sai lầm nghiêm trọng. Cụ thể, khi động cơ bên phải của máy bay bị hư hỏng nặng do va chạm với chim, phi công đã không tắt động cơ bị hư hại đúng cách. Thay vào đó, họ vô tình tắt động cơ bên trái, vốn vẫn hoạt động bình thường. Lỗi này nhiều khả năng xuất phát từ sự nhầm lẫn và áp lực trong tình huống khẩn cấp.

ARAIB cũng tiết lộ rằng dữ liệu từ chuyến bay và bản ghi âm trong buồng lái cho thấy một phi công đã ra lệnh tắt động cơ số hai, tức động cơ bên phải. Tuy nhiên, trên thực tế, động cơ số một ở bên trái lại bị tắt. Kết quả phân tích động cơ tại Pháp sau đó củng cố thêm thông tin này khi khẳng định động cơ bên trái không có dấu hiệu bất thường và hoạt động bình thường trước khi bị tắt. Điều này cho thấy việc tắt động cơ không phải do trục trặc kỹ thuật mà do hành động của con người.

Ngoài ra, phi công cũng đã kích hoạt hệ thống dập lửa ở động cơ bên trái, khiến nó không thể được tái kích hoạt trong chuyến bay. Tình huống này đã dẫn đến việc máy bay mất hoàn toàn lực đẩy và điện năng từ cả hai động cơ khi hạ cánh. ARAIB cũng nhận thấy cơ chế hạ càng đáp của máy bay không được kích hoạt trong quá trình này, cho thấy phi công không tính đến việc thả càng đáp khi hạ cánh khẩn cấp.

Cơ quan này cam kết sẽ tiếp tục điều tra về quy trình huấn luyện và khả năng ứng phó tình huống khẩn cấp của hai phi công liên quan. Đồng thời, ARAIB cũng sẽ xem xét kỹ lưỡng các yếu tố khác có thể góp phần vào vụ tai nạn, bao gồm cả việc tuân thủ các quy định an toàn hàng không.

Vụ tai nạn của Jeju Air đã gây ra sự phẫn nộ và lo ngại lớn từ các gia đình nạn nhân. Họ cho rằng ARAIB có thể đã bỏ qua các vấn đề quan trọng khác như hạ tầng sân bay và khả năng xảy ra lỗi kỹ thuật. Một thảm kịch tương tự từng xảy ra vào năm 2015 khi chuyến bay của TransAsia Airways bị rơi do phi công tắt nhầm động cơ.

Máy bay Jeju Air, chở 181 người, đã gặp phải sự cố nghiêm trọng khi máy bay đâm phải chim và gặp sự cố khi hạ cánh xuống sân bay Muan vào ngày 29/12/2024. Dù đã cố gắng tăng ga và lượn vòng, máy bay vẫn lao ngoài đường băng, đâm vào tường bê tông và bốc cháy dữ dội, khiến 179 người thiệt mạng. Đây là thảm kịch hàng không nghiêm trọng nhất tại Hàn Quốc từ trước đến nay.

Sau vụ rơi máy bay của Air India gần đây, câu hỏi về sức khỏe tâm lý của phi công đã trở thành đề tài nóng trong ngành hàng không. Sự cố này đã làm dấy lên mối quan ngại về việc các phi công có đủ khả năng đối mặt với căng thẳng và áp lực trong công việc hay không, cũng như liệu các hãng hàng không có đủ biện pháp để đảm bảo an toàn tâm lý cho nhân viên của mình.

Vụ tai nạn của chuyến bay Air India 171 vào ngày 12/6 đã khiến 241 người thiệt mạng. Các nhà điều tra đang xem xét hồ sơ y tế của cơ trưởng Sumeet Sabharwal, người điều khiển chuyến bay đó. Thông tin ban đầu cho biết các công tắc điều khiển nhiên liệu đã bị tắt ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy và rơi xuống khu dân cư ở Ahmedabad. Đáng chú ý, cơ trưởng Sabharwal từng nghỉ phép vì lý do tang chế và có dấu hiệu trầm cảm.

Air India nhấn mạnh rằng cuộc điều tra vẫn còn đang diễn ra và chưa thể kết luận điều gì. Tuy nhiên, câu chuyện của Air India 171 không phải là trường hợp đơn lẻ. Ngành hàng không đã chứng kiến nhiều thảm kịch mà nguyên nhân được cho là đến từ vấn đề khủng hoảng tâm thần của phi công.

Một trong những trường hợp nổi tiếng là vụ Germanwings năm 2015, khiến 150 người thiệt mạng. Điều tra cho thấy cơ phó Andreas Lubitz từng bị trầm cảm nặng và đã cố tình khóa cửa buồng lái, điều khiển máy bay lao vào núi tại Pháp. Tương tự, giả thuyết về vụ tự sát của cơ trưởng cũng được đặt ra trong vụ mất tích của chuyến bay MH370 năm 2014.

Các chuyên gia cho rằng ngành hàng không vẫn chưa có biện pháp đầy đủ để xử lý vấn đề tâm lý của phi công. Bloomberg đã công bố dữ liệu vào năm 2022 cho thấy nếu tính riêng các vụ tai nạn do phi công tự sát, có thể là nguyên nhân tử vong lớn thứ hai trong các vụ rơi máy bay phương Tây từ năm 2012.

Phi công bắt buộc phải trải qua kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhưng nhiều người tránh né vì sợ mất giấy phép bay. Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy hơn 56% phi công Mỹ từng né tránh việc khám sức khỏe vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc. Chuyên gia hàng không Marc Atherton nhận định rằng ngành hàng không toàn cầu có hệ thống quản lý rủi ro rất tốt về kỹ thuật và vận hành, nhưng lại thiếu chiến lược rõ ràng cho sức khỏe tâm thần.

Tổ chức IPAAC – liên minh quốc tế hỗ trợ đồng nghiệp ngành hàng không – cũng cho rằng sức khỏe tinh thần nên được xem là một phần cấu thành an toàn bay. Họ kêu gọi mở rộng các chương trình hỗ trợ ẩn danh giữa các nhân viên cùng ngành để giúp phát hiện và can thiệp sớm.

Sau thảm kịch Germanwings, một số đề xuất cải tiến thiết kế cửa buồng lái nhằm tránh việc một phi công cố ý nhốt người còn lại bên ngoài đã được đưa ra. Tuy nhiên, giới chức cảnh báo rằng thay đổi đó có thể làm tăng nguy cơ bị xâm nhập buồng lái từ bên ngoài.

Năm 2023, Hội Hàng không Hoàng gia Anh (RAeS) công bố báo cáo cảnh báo rằng dù ngành hàng không đã có nỗ lực hỗ trợ nhân viên đối mặt với vấn đề tâm lý, nhưng vẫn thiếu hệ thống quản lý rủi ro tâm thần hiệu quả ngay từ đầu. Ông Dave Fielding – Chủ tịch IPAAC chia sẻ rằng đã có nhiều tiến bộ toàn cầu trong lĩnh vực này, nhưng tất cả vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và cần tiếp tục nỗ lực mạnh mẽ hơn.