Một bài đăng lan truyền rộng rãi trên nền tảng X vào ngày 30-6 đã gây ra sự hiểu lầm về việc cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Nga. Bài viết này cho rằng ông Trump đã cho phép Mỹ giao dịch với các ngân hàng Nga bị trừng phạt như Sberbank, VTB và Ngân hàng Trung ương trong khuôn khổ các dự án năng lượng hạt nhân dân sự. Bài đăng đã thu hút hơn 230.000 lượt xem và nhanh chóng lan rộng trên nhiều nền tảng trực tuyến khác, bao gồm Instagram, Facebook, Reddit, Imgur, YouTube và Threads.
Điều này đã khiến nhiều người tin rằng chính quyền ông Trump đã thay đổi chính sách trừng phạt Nga. Tuy nhiên, sau quá trình xác minh, tổ chức kiểm chứng Snopes đã kết luận rằng thông tin lan truyền trên là không chính xác. Văn bản đính kèm trong bài đăng, có tiêu đề ‘Giấy phép chung số 115B – Cho phép các giao dịch nhất định liên quan đến năng lượng hạt nhân dân sự’, do Văn phòng Kiểm soát tài sản nước ngoài (OFAC) thuộc Bộ Tài chính Mỹ ban hành ngày 27-6, là có thật.
Giấy phép này cho phép thực hiện một số giao dịch với các tổ chức tài chính Nga đang bị trừng phạt, nhưng chỉ trong trường hợp các giao dịch này liên quan đến các dự án năng lượng hạt nhân dân sự đã khởi công trước ngày 21-11-2024. Snopes đã xác minh rằng văn bản này không phải là một quyết định mới do ông Trump ban hành để dỡ bỏ trừng phạt Nga, mà thực tế là bản cập nhật của GL115A do chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden ban hành ngày 10-1.
Phiên bản mới GL115B chỉ điều chỉnh hai điểm: gia hạn hiệu lực đến ngày 19-12 và gỡ bỏ hạn chế đối với các giao dịch liên quan đến dự án điện hạt nhân Paks II do Nga cấp vốn vay tại Hungary. GL115B là bản kế tiếp của giấy phép gốc GL115, ban hành ngày 18-12-2024, vốn chỉ áp dụng cho Ngân hàng Gazprombank.
Cả ba phiên bản giấy phép đều dựa trên cơ sở pháp lý từ sắc lệnh hành pháp số 14024, do ông Biden ký ngày 15-4-2021, quy định phong tỏa tài sản đối với các hành vi bị xem là gây hại từ phía Nga. Bộ Tài chính Mỹ đã làm rõ rằng các giao dịch được phép theo GL115B chỉ giới hạn trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân dân sự, như sản xuất điện, chế biến uranium hoặc vận hành cơ sở phi quân sự, và không áp dụng cho các dự án bắt đầu sau ngày 21-11-2024.
Một phát ngôn viên Bộ Tài chính Mỹ cũng khẳng định với Snopes rằng chính quyền ông Trump không dỡ bỏ trừng phạt Nga và GL115B chỉ là bản cập nhật từ giấy phép năm 2024 dưới thời ông Biden. Ngoại trưởng Hungary Péter Szijjártó đã viết trên nền tảng X rằng Mỹ đã gỡ bỏ hạn chế với dự án điện hạt nhân Paks II, đồng thời cảm ơn chính quyền ông Trump. Snopes đã thực hiện việc xác minh và đưa ra kết luận về vấn đề này.
