Trong bối cảnh mạng xã hội phát triển bùng nổ như hiện nay, việc minh bạch hóa hoạt động quảng cáo thông qua người có ảnh hưởng đang trở thành một yêu cầu cấp thiết. Mục đích chính của việc này là bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và duy trì sự minh bạch, lành mạnh của thị trường.
Sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội đã làm thay đổi hoàn toàn cách thức mà người tiêu dùng tiếp cận thông tin và ra quyết định mua sắm. Người tiêu dùng hiện nay ngày càng đặt niềm tin vào ý kiến của người thân, bạn bè hoặc những người có ảnh hưởng – những cá nhân thường chia sẻ trải nghiệm cá nhân của họ. Điều này tạo ra cảm giác gần gũi và chân thực, giúp người tiêu dùng có thể dễ dàng tiếp nhận thông tin và đưa ra quyết định mua sắm.
Tuy nhiên, chính niềm tin này cũng dễ bị lợi dụng bởi nhiều người có ảnh hưởng và nhãn hàng. Họ thường lồng ghép nội dung quảng cáo vào các bài đăng mà không công khai rằng đó là quảng cáo. Điều này khiến người xem tưởng rằng họ đang được giới thiệu sản phẩm một cách chân thành. Hậu quả của việc này là người tiêu dùng không thể đưa ra quyết định mua sắm một cách tỉnh táo, đặc biệt là khi họ tin tưởng tuyệt đối vào lời khuyên từ người nổi tiếng mà không nghi ngờ gì về mục đích thật sự phía sau.
Thực tế cho thấy rằng, nhiều người tiêu dùng đã bị cuốn theo cảm xúc cá nhân và tin tưởng vào những lời giới thiệu mà không biết rằng đó là quảng cáo. Điều này dẫn đến tình trạng mua phải sản phẩm không đúng chất lượng, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe và an toàn của người dùng.
Đại biểu Tạ Văn Hạ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, đã chỉ ra rằng tình trạng quảng cáo trá hình đang len lỏi trên các nền tảng số và ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý của giới trẻ, đặc biệt là trẻ em. Nhiều nội dung quảng cáo mang tính dung tục, lệch chuẩn văn hóa, hướng tới việc câu view, gây hiệu ứng đám đông, làm xói mòn giá trị đạo đức.
Một trong những giải pháp quan trọng được đề xuất là yêu cầu người truyền tải quảng cáo phải được kiểm soát và chứng nhận năng lực, tương tự như hướng dẫn viên du lịch. Các nền tảng mạng xã hội cũng phải chịu trách nhiệm trong việc kiểm duyệt và xác thực danh tính, mục đích của người truyền tải nội dung thương mại.
Nghị định 55/2024/NĐ-CP ngày 16/5/2024 của Chính phủ đã quy định rõ khái niệm người có ảnh hưởng và trách nhiệm của họ trong việc thông báo trước cho người tiêu dùng về việc mình được tài trợ để cung cấp thông tin về sản phẩm. Nếu không công khai điều này với người tiêu dùng, hoặc cung cấp thông tin không chính xác, không đầy đủ, họ sẽ bị xem xét xử phạt hành chính.
Để bảo đảm quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng, đồng thời xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, yêu cầu đặt ra là các chủ thể tham gia – tổ chức, cá nhân kinh doanh và người có ảnh hưởng – phải tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật về cung cấp thông tin và trách nhiệm minh bạch trong hoạt động quảng cáo.
Đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ cũng cho rằng cần phải có quy định chặt chẽ về người truyền tải thông tin quảng cáo, yêu cầu những người này phải được đào tạo, cấp chứng chỉ và cập nhật kiến thức định kỳ. Bên cạnh đó, các nền tảng mạng xã hội phải chịu trách nhiệm kiểm soát, thay vì chỉ làm trung gian giữa người bán và người quảng bá sản phẩm.
