Chuyển đổi xanh trong ngành du lịch đang trở thành xu hướng tất yếu tại Việt Nam, khi Đảng và Nhà nước đã đưa ra các chủ trương, đường lối và chính sách nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành du lịch, bao gồm cả việc phát triển du lịch xanh. Theo Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, mục tiêu được đặt ra là phát triển du lịch theo hướng bền vững và bao trùm trên nền tảng tăng trưởng xanh.
Thực tế cho thấy, từ năm 2018-2019, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã phát động một phong trào trong các doanh nghiệp du lịch nhằm chung tay bảo vệ môi trường và giảm thiểu rác thải nhựa. Sau đại dịch COVID-19, Hiệp hội này tiếp tục xây dựng và ban hành Bộ tiêu chí Du lịch xanh (VITA GREEN), áp dụng cho các điểm đến và doanh nghiệp du lịch trên toàn quốc. Nhiều địa phương cũng đã triển khai các mô hình du lịch xanh đáng chú ý, như TP. Hội An với việc kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp và du khách hạn chế sử dụng đồ nhựa một lần. Đảo Cô Tô, tỉnh Quảng Ninh, cũng đã thí điểm quy định yêu cầu du khách không mang chai nhựa, túi nilon và các vật liệu có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường lên đảo.
Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sang du lịch xanh tại Việt Nam cũng gặp phải nhiều khó khăn và thách thức. Để đạt được mục tiêu phát triển du lịch xanh, một số giải pháp cần được thực hiện. Trước hết, cần thực hiện tốt công tác quy hoạch và quản lý thực hiện quy hoạch, đảm bảo không phá vỡ hoặc điều chỉnh quy hoạch một cách tùy tiện. Đồng thời, cần khuyến khích các nhà đầu tư và doanh nghiệp đầu tư vào du lịch có trách nhiệm, theo hướng đầu tư xanh và bền vững.
Một giải pháp quan trọng khác là kiểm soát chặt chẽ các hoạt động đầu tư và kinh doanh ‘núp bóng’ dưới hình thức các ‘dự án du lịch xanh’ nhưng thực chất là đầu cơ bất động sản. Để ngăn chặn tình trạng này, cần đưa các tiêu chí xanh thành yêu cầu bắt buộc trong hoạt động du lịch, xây dựng cơ chế giám sát và đánh giá độc lập việc tuân thủ các tiêu chí môi trường đối với doanh nghiệp du lịch.
Bên cạnh đó, việc tạo ra các chính sách khuyến khích về thuế, vốn vay ưu đãi cho những doanh nghiệp tiên phong áp dụng mô hình xanh cũng là cần thiết. Thành lập Ban chỉ đạo quốc gia về du lịch bền vững, với trách nhiệm giám sát thực hiện các mục tiêu xanh, điều phối nguồn lực và tháo gỡ vướng mắc chính sách kịp thời cho các địa phương, là một bước đi quan trọng.
Cuối cùng, việc tạo ra nhiều sản phẩm du lịch xanh, thân thiện với môi trường, du lịch có trách nhiệm, không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn tạo cơ hội việc làm và chia sẻ lợi ích với cộng đồng địa phương. Điều này đòi hỏi sự tham gia tích cực của tất cả các bên liên quan, từ doanh nghiệp du lịch đến chính quyền địa phương và cả du khách.
