Vi phạm pháp luật và chuẩn mực đạo đức của nghệ sĩ và người nổi tiếng đã trở thành vấn đề được quan tâm rộng rãi trong thời gian gần đây. Với tầm ảnh hưởng lớn đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, việc đặt ra các chế tài đối với những cá nhân này là điều cần thiết để đảm bảo tính nghiêm khắc và răn đe.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa Xã hội của Quốc hội, cho rằng cần thiết phải có các chế tài cụ thể để đảm bảo tính nghiêm khắc trong việc xử lý các vi phạm. Theo ông, có ba nguyên nhân chính dẫn đến việc nghệ sĩ vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức. Thứ nhất, việc chạy theo hào quang quá nhanh mà thiếu nền tảng văn hóa, giáo dục, đạo đức đã dẫn đến những hệ lụy. Thứ hai, môi trường showbiz với nhiều cám dỗ và áp lực nổi tiếng nhanh, kiếm tiền nhiều cũng là nguyên nhân quan trọng. Thứ ba, cơ chế quản lý và định hướng chưa đủ mạnh đã tạo ra lỗ hổng trong quản lý.
Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật đã được Bộ VH-TT&DL ban hành từ năm 2021. Tuy nhiên, quy tắc này chỉ xác định các chuẩn mực trong hành vi ứng xử mà không có chế tài xử phạt cụ thể. Điều này đã tạo ra lỗ hổng trong quản lý và cần được rà soát và bổ sung quy định pháp lý rõ ràng hơn để bảo vệ giá trị nghệ thuật chân chính và gìn giữ niềm tin của công chúng đối với giới nghệ sĩ.
Nghệ sĩ vi phạm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân họ mà còn đến người hâm mộ, cộng đồng và xã hội. Công chúng có quyền đòi hỏi nghệ sĩ phải có ý thức trách nhiệm trước cộng đồng xã hội và không chỉ xin lỗi mà còn phải chịu trách nhiệm cụ thể. PGS.TS Bùi Hoài Sơn đề xuất cần mạnh dạn áp dụng các biện pháp chế tài nghiêm khắc hơn, bao gồm cả việc cấm xuất hiện trên báo chí, truyền thông, mạng xã hội hay tạm dừng hoạt động nghệ thuật.
Đồng quan điểm, GS.TS Từ Thị Loan, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Viện Văn hóa Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, cũng đồng tình với việc cần có biện pháp mạnh tay hơn nữa với những chế tài cụ thể để tăng cường trách nhiệm của các nghệ sĩ với công chúng. Điều này không chỉ giúp nâng cao uy tín của giới nghệ sĩ mà còn góp phần xây dựng một môi trường văn hóa lành mạnh và tích cực.
Việc xây dựng và thực thi các chế tài cụ thể đối với nghệ sĩ vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức là cần thiết để đảm bảo tính nghiêm khắc và răn đe. Đồng thời, việc nâng cao ý thức trách nhiệm của nghệ sĩ trước cộng đồng xã hội cũng là điều kiện quan trọng để xây dựng một nền văn hóa tích cực và lành mạnh.
