Ngày 30/7 hàng năm được chọn là Ngày Thế giới phòng, chống mua bán người, một vấn đề đang trở nên ngày càng nghiêm trọng trên toàn cầu. Tại Việt Nam, ngày này cũng được kỷ niệm là Ngày Toàn dân phòng, chống mua bán người theo Quyết định số 793/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ vào năm 2016. Mua bán người hiện được Liên Hợp Quốc (LHQ) xác định là một trong 4 loại tội phạm nguy hiểm nhất hiện nay, chỉ đứng sau tội phạm ma túy và buôn bán vũ khí về thu nhập bất hợp pháp.
Ước tính của LHQ cho thấy mỗi năm có khoảng 800.000 đến 1 triệu người bị mua bán trên toàn thế giới. Con số này bao gồm khoảng gần 25 triệu nạn nhân của nạn mua bán người trên khắp thế giới, trong đó có lao động cưỡng bức, nô lệ tình dục, buôn bán nội tạng, bắt cóc… Đáng chú ý, trong số nạn nhân được phát hiện, gần một nửa là phụ nữ và gần 20% là trẻ em gái. Hơn 150 quốc gia ở tất cả các châu lục đang phải đối mặt với loại hình tội phạm này.
Đặc biệt, tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, tội phạm mua bán người đang diễn biến phức tạp. Kể từ sau đại dịch COVID-19, khu vực Đông Nam Á đã chứng kiến sự bùng nổ của các khu tổ hợp lừa đảo, nơi những tổ chức tội phạm xuyên quốc gia vận hành các hoạt động lừa đảo trực tuyến với quy mô phức tạp. Theo ghi nhận từ Báo cáo thực trạng nạn mua bán người vào các tổ hợp lừa đảo trực tuyến tại Đông Nam Á của Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM), số ca bị mua bán được nhận hỗ trợ của IOM trong khu vực đã tăng hơn 3 lần từ 296 vào năm 2022 lên 978 vào năm 2023.
Năm 2025, chủ đề của Ngày Thế giới phòng, chống mua bán người mang thông điệp ‘Mua bán người là hoạt động tội phạm có tổ chức – Hãy cùng hành động để chấm dứt các hình thức bóc lột!’. Chủ đề này nhằm làm nổi bật vai trò then chốt của các cơ quan thực thi pháp luật trong việc đẩy lùi hoạt động tội phạm có tổ chức, đồng thời đảm bảo hệ thống pháp luật đặt nạn nhân làm trung tâm trong bảo vệ, hỗ trợ và tiếp cận công lý.
Ở Việt Nam, Đảng và Nhà nước đã có những nỗ lực đáng kể trong việc phòng, chống mua bán người. Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024 đã bổ sung các nguyên tắc quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn, phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Tại cấp địa phương, nhiều tỉnh, thành đã triển khai các biện pháp công tác, chú trọng đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, kết hợp chặt chẽ giữa phòng ngừa nghiệp vụ với công tác đấu tranh, tấn công trấn áp quyết liệt tội phạm mua bán người. Trong 6 tháng đầu năm 2025, các cơ quan chức năng đã điều tra, xử lý 2 vụ, 2 đối tượng liên quan đến tội phạm mua bán người.
Ngày Thế giới phòng, chống mua bán người và Ngày toàn dân phòng chống mua bán người tại Việt Nam được tổ chức hằng năm vào ngày 30/7, là lời nhắc nhở toàn cầu về tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức đối với loại tội phạm nguy hiểm này. Đây cũng là cơ hội để các quốc gia, tổ chức và cộng đồng dân xã hội cùng chung tay hành động nhằm chấm dứt các hình thức bóc lột và bảo vệ quyền lợi cho những nạn nhân.
