Trong quá trình sắp xếp lại bộ máy hành chính cấp xã hiện nay, một thách thức lớn đang được ghi nhận là sự chênh lệch về năng lực giữa cán bộ cũ ở lại và cán bộ cấp huyện mới được điều chuyển xuống. Sự chênh lệch này không chỉ nằm ở trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý mà còn ở tư duy quản trị, tạo ra sự ‘lệch pha’ trong đội ngũ cán bộ cấp xã mới.
ThS Nguyễn Tuấn Anh, một chuyên gia đến từ Tổng Công ty Công nghiệp Sài Gòn, đã chỉ ra rằng cán bộ cấp xã mới hiện đang đối mặt với tình trạng thiếu đồng bộ về năng lực và trình độ giữa hai nhóm cán bộ xuất phát từ các khu vực công vụ khác nhau. Cán bộ từ cấp huyện cũ thường có ưu thế về trình độ chuyên môn, kỹ năng quản trị và kinh nghiệm xử lý công việc ở tầm bao quát hơn. Ngược lại, đội ngũ cán bộ cấp xã cũ lại có lợi thế về sự am hiểu địa bàn, gần dân, nhưng hạn chế về khả năng tham mưu chính sách, sử dụng công nghệ thông tin và xử lý hành chính theo quy trình cải cách mới.
TS Nguyễn Trần Như Khuê, Trưởng bộ môn Luật, Khoa Nhà nước và pháp luật, Học viện cán bộ TPHCM, cho rằng sự khác biệt về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn giữa hai cấp chính quyền trước đây là nguyên nhân dẫn đến điều kiện tuyển dụng theo chuyên môn, nghiệp vụ cũng khác nhau. Cán bộ cấp huyện cũ thường có cơ hội được đào tạo, bồi dưỡng nhiều hơn so với cán bộ cơ sở ở những khu vực vùng sâu, vùng xa.
Để giải quyết vấn đề này, ThS Nguyễn Tuấn Anh đề xuất cần nhanh chóng đồng bộ năng lực đội ngũ cán bộ cấp xã mới để tránh cản trở hiệu quả vận hành bộ máy hành chính cấp cơ sở. Ông gợi ý việc tuyển chọn và sàng lọc lại cán bộ dựa trên các nhóm tiêu chí, bao gồm kỹ năng hành chính – pháp lý, năng lực sử dụng công nghệ, kỹ năng làm việc nhóm và giải quyết vấn đề.
TS Nguyễn Trần Như Khuê cũng gợi ý rằng có thể đồng bộ và nâng cao năng lực cán bộ cấp xã bằng cách xây dựng cơ chế khen thưởng, kỷ luật công khai, minh bạch nhằm tạo động lực cho cán bộ công chức thực hiện nhiệm vụ; xây dựng và chuẩn hóa vị trí việc làm để làm cơ sở cho việc đánh giá; đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng theo nhu cầu công việc.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng đề xuất việc ứng dụng nền tảng quản lý công việc công vụ theo thời gian thực giúp phát hiện những điểm yếu về năng lực và đưa ra phản hồi tức thời. Đồng thời, các cán bộ giỏi từ cấp huyện, cấp tỉnh nên được phân công làm người hướng dẫn, kèm cặp cho cán bộ cấp xã nhằm chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, tạo cơ chế học tập tại chỗ. Điều này không chỉ giúp nâng cao năng lực của cán bộ cấp xã mà còn tạo sự gắn kết và đồng bộ trong đội ngũ cán bộ.
Việc nâng cao năng lực và đồng bộ hóa đội ngũ cán bộ cấp xã là một quá trình đòi hỏi sự nỗ lực và cam kết từ tất cả các bên liên quan. Với những giải pháp đồng bộ và phù hợp, hy vọng rằng bộ máy hành chính cấp xã sẽ ngày càng được củng cố và nâng cao hiệu quả, góp phần vào sự phát triển bền vững của địa phương.
