Ngày 22-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố quyết định rút Mỹ khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) vào cuối năm 2026. Lý do được ông Trump đưa ra là UNESCO theo đuổi các giá trị không phù hợp với chính sách “nước Mỹ trước tiên”. Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ thực hiện động thái này, vì vào nhiệm kỳ đầu của ông Trump, nước này cũng đã rút khỏi UNESCO và sau đó được nối lại dưới thời Tổng thống Joe Biden. Việc rút khỏi UNESCO sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 31-12-2026.
Phát ngôn viên Nhà Trắng, Anna Kelly, giải thích rằng Tổng thống Trump quyết định rút Mỹ khỏi UNESCO bởi tổ chức này ủng hộ các giá trị văn hóa và xã hội mang tính chia rẽ. Theo bà Kelly, những giá trị này không phù hợp với chính sách hợp lý mà người dân Mỹ đã lựa chọn. Bộ Ngoại giao Mỹ cũng cho rằng việc Mỹ tiếp tục ở lại UNESCO không phục vụ lợi ích quốc gia. Lý do là vì UNESCO được cho là thúc đẩy chủ nghĩa toàn cầu và các chương trình nghị sự mang màu sắc ý thức hệ, điều này trái ngược với chính sách đối ngoại ưu tiên nước Mỹ.
Ngay sau thông báo của Tổng thống Trump, Tổng Giám đốc UNESCO, Audrey Azoulay, đã bày tỏ sự tiếc nuối sâu sắc về quyết định này. Tuy nhiên, bà Azoulay cũng cho biết rằng quyết định rút khỏi UNESCO đã được lường trước và tổ chức đã có sự chuẩn bị cần thiết. Hiện tại, Mỹ chỉ đóng góp khoảng 8% vào ngân sách của UNESCO. Bà Azoulay nhấn mạnh rằng UNESCO đã đa dạng hóa nguồn tài trợ và không quá phụ thuộc vào một quốc gia cụ thể.
Một số chương trình được tài trợ bởi Washington có thể sẽ bị ảnh hưởng bởi quyết định rút khỏi UNESCO của Mỹ. Về phần mình, Tổng thống Pháp, Emmanuel Macron, đã lên tiếng trên mạng xã hội X, thể hiện sự ủng hộ đối với UNESCO. Ông Macron viết: “Chúng tôi kiên định ủng hộ UNESCO, người bảo vệ các giá trị phổ quát của khoa học, đại dương, giáo dục, văn hóa và di sản thế giới”. Tổng thống Pháp cũng nhấn mạnh rằng việc Mỹ rút lui sẽ không làm suy giảm cam kết của Pháp đối với những người đang đấu tranh vì các giá trị này.
