Chuyển hóa chính sách thành hành động cụ thể là một thách thức lớn trong quá trình phát triển kinh tế tư nhân tại Việt Nam. Mặc dù đã có nhiều chính sách được ban hành nhằm hỗ trợ sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân, nhưng khoảng cách giữa chính sách và thực thi vẫn còn rất lớn. Theo đó, gần 45% doanh nghiệp cho biết họ gặp khó khăn khi thực hiện thủ tục hành chính, đặc biệt là trong nhóm doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.
Một ví dụ điển hình về sự chậm chạp trong thực thi chính sách là tại Đà Nẵng, nơi một dự án xây dựng phải mất tới 28 tuần chỉ để hoàn thành chuỗi thủ tục liên quan đến đất đai, môi trường và xây dựng. Điều này cho thấy chi phí thời gian đang bào mòn động lực đầu tư của các doanh nghiệp. Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký VCCI, nhận định: ‘Chúng ta đã ban hành nhiều chính sách đúng đắn và phù hợp, nhưng vấn đề quan trọng trong thời gian tới là làm thế nào để thực thi hiệu quả các chính sách này.’
Để giải quyết vấn đề này, việc triển khai chính sách một cách năng động và sáng tạo tại các địa phương đóng vai trò then chốt. Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt nhằm tháo gỡ các nút thắt này. Hàng loạt văn bản đã được ban hành nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân định rõ thẩm quyền giữa Chính phủ và chính quyền địa phương hai cấp. Nhiều địa phương đã có chuyển biến tích cực, với quy trình nhanh hơn, thái độ phục vụ cải thiện rõ rệt.
Tuy nhiên, vẫn còn không ít nơi loay hoay trong cách làm. Câu hỏi được đặt ra là vì sao một số nơi có thể thu hút hàng trăm doanh nghiệp trong khi nơi khác lại để nhà đầu tư ‘bỏ đi trong im lặng’? Câu trả lời nằm ở tinh thần thực thi – thứ không thể có nếu thiếu một cơ chế khuyến khích đúng và những ràng buộc trách nhiệm rõ ràng. Ông Đậu Anh Tuấn kêu gọi thiết lập một hệ tiêu chí gắn trách nhiệm với hiệu quả hành động: ‘Việc xây dựng một môi trường không sợ hãi, khơi dậy niềm tự hào khi hỗ trợ doanh nghiệp sẽ giúp giảm chi phí, tiết kiệm thời gian và thúc đẩy hoạt động kinh doanh thuận lợi.’
Ông Tuấn cũng đề xuất giao các chỉ số KPI về phát triển kinh tế và thành lập doanh nghiệp tư nhân cho các địa phương, đồng thời lấy đây làm tiêu chí đánh giá thành tích chính trị. Khi hành vi công vụ trở thành động lực phát triển doanh nghiệp, một chính sách hay chỉ thật sự có ý nghĩa khi nó sống trong từng hành vi, từng quyết định, từng nụ cười đồng hành của cán bộ công quyền. Mỗi doanh nghiệp được hỗ trợ kịp thời, mỗi thủ tục được cắt giảm đúng lúc, mỗi không gian đầu tư được mở rộng hiệu quả – chính là minh chứng cụ thể cho sự thay đổi từ bên trong bộ máy.
Nhìn chung, để phát triển kinh tế tư nhân một cách hiệu quả, cần có sự thay đổi trong cách thực thi chính sách tại các địa phương. Cần thiết phải có một cơ chế khuyến khích đúng và những ràng buộc trách nhiệm rõ ràng để thúc đẩy tinh thần thực thi của cán bộ công quyền. Bên cạnh đó, việc thiết lập hệ tiêu chí gắn trách nhiệm với hiệu quả hành động và giao các chỉ số KPI về phát triển kinh tế và thành lập doanh nghiệp tư nhân cho các địa phương là những giải pháp quan trọng để thúc đẩy sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân tại Việt Nam.
Liên hệ với VCCI để biết thêm thông tin về các chính sách và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam.
