Các nhà khoa học đang phát cảnh báo về một hệ quả không mong muốn từ việc cắt giảm ô nhiễm không khí trên toàn cầu, cụ thể là việc này có thể vô tình đẩy nhanh tốc độ nóng lên toàn cầu. Mặc dù việc giảm ô nhiễm mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe cộng đồng, nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Communications Earth & Environment chỉ ra rằng việc giảm ô nhiễm không khí tại Đông Á, đặc biệt là Trung Quốc, đã làm mất đi ‘hiệu ứng làm mát’ do bụi bẩn trong không khí gây ra.
Những hạt bụi trong không khí trước đây có tác dụng như một tấm chắn, phản xạ một phần ánh sáng mặt trời và hạn chế sự hấp thụ nhiệt tại bề mặt Trái Đất. Sự hiện diện của chúng góp phần làm giảm nhẹ tác động của ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, khi các quốc gia thực hiện các biện pháp mạnh mẽ để giảm khí thải như SO₂, ‘tấm chắn’ này đã biến mất. Điều này đã dẫn đến việc tăng cường hấp thụ nhiệt và làm Trái Đất nóng lên nhanh hơn.
Các nhà khoa học khẳng định rằng cải thiện chất lượng không khí là điều không thể tranh cãi vì lợi ích sức khỏe. Việc giảm ô nhiễm không khí đã giúp giảm thiểu các vấn đề sức khỏe liên quan đến đường hô hấp và tim mạch. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là nếu không có hành động quyết liệt để giảm khí nhà kính như CO₂ và methane, nhân loại sẽ phải đối mặt với những hệ quả nghiêm trọng hơn do biến đổi khí hậu gây ra.
Giáo sư Robert Allen đã đưa ra nhận định rằng: ‘Chúng ta đã tháo tấm rèm che nắng, giờ phải chống lại ánh nắng đó bằng cách giảm các nguồn nhiệt – tức là khí nhà kính.’ Điều này ngụ ý rằng các nỗ lực giảm thiểu ô nhiễm không khí cần phải đi đôi với các biện pháp giảm khí nhà kính để có thể giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Một số giải pháp đã được đề xuất bao gồm trồng cây, thu giữ carbon, và chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang nguồn tái tạo. Các giải pháp này được đánh giá là con đường đúng đắn, dù có thể chậm hơn nhưng chắc chắn hơn. Bài học từ Đông Á cho thấy chính sách môi trường cần đi đôi với hành động chống biến đổi khí hậu. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận đa hướng, từ cải thiện chất lượng không khí đến giảm khí thải và nâng cao nhận thức cộng đồng.
Nhìn chung, việc giảm ô nhiễm không khí là một bước tiến quan trọng cho sức khỏe cộng đồng, nhưng đồng thời cũng cần phải thực hiện các biện pháp giảm khí nhà kính để hạn chế tốc độ nóng lên toàn cầu. Sự kết hợp giữa các chính sách môi trường và hành động chống biến đổi khí hậu sẽ giúp đảm bảo một tương lai bền vững hơn cho thế hệ tương lai.
