TP.HCM là một trong những trung tâm phân phối thuốc và thực phẩm quan trọng của cả nước. Tại đây, có 42 nhà máy sản xuất thuốc, 1.531 cơ sở bán buôn thuốc và nguyên liệu làm thuốc, 8.454 cơ sở bán lẻ thuốc, cùng 647 cơ sở chuyên bán lẻ dược liệu, thuốc cổ truyền và thuốc dược liệu. Ngoài ra, còn có hơn 2.800 cơ sở sản xuất và chế biến thực phẩm, trên 13.700 cơ sở kinh doanh thực phẩm và hàng trăm bếp ăn, cũng như hàng chục ngàn cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố.
Hoạt động sản xuất và kinh doanh thuốc giả, thực phẩm giả đang trở nên ngày càng phức tạp với nhiều phương thức và thủ đoạn tinh vi. Đối tượng sản xuất thuốc giả thường bố trí nhiều địa điểm, sử dụng mạng xã hội hoặc ứng dụng giao hàng tận nhà để mua và bán, nhằm che giấu địa điểm. Đối với hàng giả, các đối tượng tập trung vào những mặt hàng có giá trị cao, sản xuất và tiêu thụ liên tục, không cho phép người đặt hàng đến nơi sản xuất lấy hàng để tránh bị phát hiện.
Một số cơ sở sản xuất hàng giả tự tạo mẫu sản phẩm, tự đặt tên cơ sở sản xuất, in số đăng ký hoặc số công bố sản phẩm giả, sử dụng mã vạch, mã QR giả, tem chứng nhận sản phẩm giả để đánh lừa cơ sở bán lẻ và người tiêu dùng. Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thanh Cầm nhấn mạnh rằng thực phẩm giả và thuốc giả không chỉ làm xói mòn lòng tin mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân, đặc biệt là người già và trẻ nhỏ.
Dự kiến vào tháng 8.2025, các ủy ban của Quốc hội sẽ phối hợp tổ chức phiên giải trình về vấn đề này. Tại buổi khảo sát, nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm đến việc xử lý văn nghệ sĩ và dược sĩ tham gia quảng cáo thuốc và thực phẩm chức năng không đúng quy định. Một số ý kiến đề nghị các cơ quan chức năng ở TP.HCM giải đáp việc kiểm tra và xử lý hàng giả khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp ra sao, và các quy định hiện hành có ‘trói tay, trói chân’ lực lượng thực thi hay không.
Liên quan đến hoạt động quảng cáo, lãnh đạo Sở Văn hóa – Thể thao TP.HCM cho biết hiện chưa có quy định riêng về quảng cáo của văn nghệ sĩ, tuy nhiên mọi công dân đều phải tuân thủ quy định pháp luật. Vừa qua, Quốc hội đã thông qua sửa đổi, bổ sung luật Quảng cáo, có hiệu lực từ tháng 1.2026, trong đó quy định người có sức ảnh hưởng (bao gồm văn nghệ sĩ) nếu chưa sử dụng, chưa hiểu rõ về sản phẩm, dịch vụ thì không được phép quảng cáo.
Để tăng cường hậu kiểm, Phó giám đốc Sở Y tế Nguyễn Hoài Nam cho biết Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM có chủ trương cho phép thành lập phòng kiểm tra – pháp chế tại các sở chuyên ngành nên hoạt động kiểm tra vẫn thực hiện bình thường như trước đây. Sở An toàn thực phẩm cũng đã kiến nghị UBND TP.HCM phân cấp về cho các phường, xã theo từng đối tượng cụ thể, tránh chồng chéo trong hậu kiểm. Sở sẽ phân chia các đội kiểm tra – pháp chế theo từng địa bàn, đảm bảo phủ khắp 168 phường, xã, đặc khu của TP.HCM.
Trong khi đó, đại tá Trần Hồng Minh, Phó giám đốc Công an TP.HCM, cho biết hiện bộ luật Hình sự sửa đổi đã có đủ cơ sở xử lý hành vi sản xuất, kinh doanh thuốc giả, thực phẩm giả. Tuy nhiên, đại tá Minh đề xuất sớm sửa các luật chuyên ngành, quy định rõ cơ quan quản lý đầu ra thực phẩm để thuận tiện trong công tác phối hợp, xử lý.
